ابزارهای متحرک

در ارتودنسی انواع مختلف ابزارهای متحرک مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف از کاربرد این ابزارها حرکت و اصلاح یک یا چند دندان مورد نظر، تاثیر روی رشد فک‌ها و نیز دندان‌ها خواهد بود. شما بایستی از این ابزارها طبق دستور ارتودنتیست خود استفاده نمایید؛ در غیر اینصورت، درمان نتایج مطلوبی در بر نخواهد داشت. زمان تقریبی درمان شما براساس همکاری شما در استفاده از ابزار ارتودنسی تخمین زده خواهد شد.

به خاطر داشته باشید، چند روزی طول می‌کشد تا به یک ابزار جدید ارتودنسی عادت کنید. سعی کنید حین خواب آن را از دهان خارج نکنید تا هم به آن عادت کنید و هم ابزار موثر واقع شود. در چند روز نخست، در دهان بزاق زیادی ترشح خواهد شد که دور از انتظار نیست. پس از چند روز، میزان ترشح بزاق به سطح معمول بازخواهد گشت.

گفتار شما تحت تاثیر ابزار ارتودنسی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. شاید تلفظ برخی لغات برای شما دشوار باشد. ظرف دو روز به حرف زدن با وجود این ابزار در دهان عادت خواهید کرد. سعی کنید از طریق مطالعه با صدای بلند، تمرین گفتار کنید.

مراقبت از ابزارهای متحرک ارتودنسی

مراقبت و نگهداری از ابزارهای ارتودنسی

باید حین غذا خوردن، ابزار را از دهان خود خارج کنید. پس از صرف غذا، دندان‌های خود را با مسواک و خمیردندان مسواک بزنید و ابزار خود را فقط با مسواک تمیز نمایید. برای پاکسازی بهتر می‌توان از پاک‌کننده‌ی دنچر استفاده نمود.

به خاطر داشته باشید حین خوردن غذا، مسواک زدن، انجام ورزش‌های رزمی و شنا، ابزار ارتودنسی مورد استفاده را از دهان خود خارج نمایید. پس از اتمام، هر چه سریعتر مجددا آن را در محل خود قرار دهید. فراموش نکنید، ابزارهای ارتودنسی تنها در صورتی موثر خواهند بود که در دهان و روی دندان‌ها قرار گیرند. برای انجام هر فعالیتی که ممکن است به دندان‌ها، لثه‌ها یا گونه‌های شما آسیب برساند از محافظ دهان استفاده نمایید.

به محضی که ابزار را از دهان خارج می‌کنید آن را در جعبه‌ی نگهدارنده قرار دهید. آن را درون دستمال روی میز قرار ندهید زیرا ممکن است کسی آن را به اشتباه دور بیاندازد. آن را در جیب خود نیز نگذارید زیرا ممکن است در اثر ضربه شکسته شده و آسیب ببیند.

ابزار ارتودنسی خود را از دسترس حیوانات دور نگه دارید زیرا معمولا حیوانات به جویدن آنها علاقه دارند. از قرار دادن ابزار ارتودنسی خود در مجاورت گرما بپرهیزید. برای استریل نمودن ریتینر خود از جوشاندن آن بپرهیزید. برای این کار به ارتودنتیست خود مراجعه نمایید. ریتینر را در محلول دهانشویه قرار ندهید.

ابزارهای ثابت ارتودنسی

مراقبت و نگهداری از ابزارهای ارتودنسی

ابزراهای ثابت از جمله معمول‌ترین ابزارهای مورد استفاده در درمان ارتودنسی می‌باشند. این نوع ابزار شامل براکت‌های کوچکی هستند که با چسب‌های دندانپزشکی به سطح جلوی دندان‌ها متصل می‌شوند. سپس براکت‌ها با سیم نازکی به یکدیگر متصل می‌شوند. طی درمان ارتودنسی، این ابزارها از قبیل بریس‌ها و وسیع‌کننده‌ها به طور دائم در دهان قرار داده می‌شوند. در جلسه‌ی نخست، تمام اجزاء ابزار ثابت به شما نشان داده خواهد شد و نام اجزاء را یاد خواهید گرفت. ممکن است دو روز طول بکشد تا به این ابزارهای جدید در دهان خود عادت کنید.

مراقبت از ابزارهای ثابت

مراقبت و نگهداری از ابزارهای ارتودنسی

ممکن است در ابتدا از وجود ابزارهای ثابت ارتودنسی در دهان خود احساس ناراحتی کنید. مثلا در لب‌ها و گونه‌ی خود احساس سوزش کنید، حین خوردن غذاهای چسبناک لیگاتورها از بریس‌ها خارج شوند، یا حین خوردن غذاهای سفت ممکن است بریس‌ها بشکنند یا نوارهای آنها شل شوند. برخی از این مشکلات قابل پیش‌بینی هستند و می‌توانید از بروز آنها جلوگیری نمایید.

مسواک زدن و کشیدن نخ دندان به طور منظم، طی درمان ارتودنسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا از تحریک و تورم لثه‌ها و نیز از پوسیدگی و ایجاد لکه‌های سفید رنگ روی دندان‌های دائمی جلوگیری خواهد کرد. نحوه‌ی کشیدن نخ دندان و مسواک زدن، پس از کارگذاری ابزارهای ثابت ارتودنسی به شما آموزش داده خواهد شد. اما همواره باید حین مسواک زدن مواظب بریس خود باشید تا از شکستن آن جلوگیری شود.

از مسواک ارتودنسی برای تمیز نمودن دندان‌ها و بریس خود استفاده نمایید. از مسواک‌های بین دندانی نیز برای پاکسازی فضای میان دندان‌ها و بریس استفاده کنید تا از ایجاد پلاک و رسوب در این فضا جلوگیری نمایید. برای مسواک زدن از خمیردندان فلورایده استفاده نمایید. دهانشویه‌ها یا ژل‌های فلورایده نیز مفید خواهند بود.

برای مراقبت از بریس‌ها از چه چیزهایی باید پرهیز نمود؟

• نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌ها: زیرا منجر به پوسیدگی دندان و تغییر رنگ (ایجاد لکه‌های سفید رنگ) دندان‌ها خواهند شد.
• غذاهای جویدنی: نان شیرینی‌ها، ساندویچ‌ها، شیرین بیان، رول‌های میوه
• غذاهای خشک و ترد: ذرت بو داده، یخ، چیپس، چوب شور، و انواع مغزها
• غذاهای چسبناک: کارامل، آدامس
• غذاهای سفت: انواع مغزها، آبنبات، شکلات
• گاز زدن به چیزهای سفت: مداد، خودکار، ناخن انگشت ممکن است به بریس‌ها آسیب بزنند. بریس‌های آسیب دیده طول درمان را افزایش خواهند داد و برداشتن بریس‌ها را به تاخیر خواهند انداخت.
• غذاهایی که نیاز به گاز زدن دارند: ذرت روی چوب ذرت، سیب‌، هویچ، پیتزا، ساندویچ. این نوع خوراکی‌ها باید پیش از خوردن به صورت تکه‌های کوچک خرد شوند.

درمان ارتودنسی سنتی (بریس‌های فلزی) یکی از درمان‌های دندانپزشکی است که ضمن حفظ سلامت لثه، ظاهری زیبا به چهره‌ی بیمار می‌بخشد. در حال حاضر شاهد آن هستیم که تعداد زیادی از افراد پس از تکمیل دوره‌ی درمان از بروز پریودونتیت (بیماری لثه که ممکن است منجر به از دست رفتن دندان شود)، ایجاد فاصله بین دندان‌ها، مرگ دندان (از دست رفتن بافت دندان در نتیجه‌ی عدم وجود جریان خون به آن) و از دست رفتن احساس دندان چند سال (حدود ۴ تا ۵ سال) پس از درمان ارتودنسی شکایت می‌کنند.

فواید و مشکلات درمان ارتودنسی

چه زمانی باید از درمان ارتودنسی استفاده شود؟

1. دندان‌های به شدت جلو آمده (دندان‌هایی که رو به جلو متمایل هستند) که بیمار، بخصوص دختران، را به لحاظ روانی آزار می‌دهند. بایستی بیمارانی که جلوآمدگی خفیف در دندان‌های خود دارند را از آنهایی که دندان‌های هر دو فک آنها به شدت رو به جلو متمایل هستند متمایز نمود. تنها افرادی که واقعا نیاز به اصلاح دارند باید تحت درمان قرار گیرند. باید بیمار از پزشک خود راجع به نقاط ضعف و قوت درمان‌های ارتودنسی سوال بپرسد.

2. قرار گرفتن دندان‌ها به شکل نامرتب که در عملکرد طبیعی دهان و جویدن اختلال ایجاد می‌نماید. در بیمارانی که در باز و بسته کردن دهان، جویدن غذا، تکلم و غیره مشکل دارند انجام درمان‌های ارتودنسی یک ضرورت می‌باشد. مشکلات جزئی از قبیل دندانهای چرخیده و فشردگی اندک (قرار گرفتن دندان‌ها با فاصله‌ی اندک و به صورت فشرده در کنار یکدیگر در نتیجه‌ی کمبود فضا) نیازی به درمان ندارند.

3. ملاحظاتی که صرفا به زیبایی مربوط می‌شوند. بیمارانی که بیش از حد درگیر مسائل زیبایی هستند، از قبیل افرادی که در مشاغلی فعالیت می‌کنند که ظاهر فرد نقش مهمی ایفا می‌نماید، بایستی پس از درمان اقدامات احتیاطی خاصی انجام دهند. آنها بایستی برای مدت زمانی طولانی از نایت گارد یا ریتینر استفاده کنند، در غیر این صورت احتمال بازگشت مشکل وجود خواهد داشت.

فواید و مشکلات درمان ارتودنسی

مشکلات استفاده از درمان ارتودنسی:

1. تحلیل ریشه از جمله عوارض حرکت دندان در درمان ارتودنسی می‌باشد. به طور میانگین، طی ۲ سال درمان با استفاده از ابزارهای ثابت، حدود ۱ میلی‌متر از طول ریشه از دست خواهد رفت. البته برخی افراد بیشتر از سایرین مستعد بروز این مشکل هستند و در برخی موارد ژنتیک در این رابطه دخیل است.
2. طی درمان با استفاده از ابزارهای ثابت و متحرک ممکن است به بافت نرم آسیب برسد، البته این مشکل در دسته‌ی اول مشهودتر است، زیرا در صورت نامناسب بودن ابزار متحرک می‌توان به سادگی آن را برداشت. حرکت خیلی شدید آپیکال (نوک دندان) می‌تواند منجر به کاهش جریان خون به پالپ دندان و در نتیجه از دست رفتن بافت پالپ شود.
3. پس از درمان احتمال شل شدن لثه و دندان‌ها وجود دارد، بنابراین اگر از ریتینر به مدت طولانی، تقریبا ۳ سال، استفاده نکنید احتمال دارد که مشکل مجددا عود کند. ممکن است دندان‌ها مجددا رو به جلو حرکت کنند یا تغییر مکان غیرعادی داشته باشند که نتیجه‌ی آن ایجاد فاصله بین دندان‌ها خواهد بود.
4. پوسیدگی یا کاهش مواد آهکی دندان زمانی رخ می‌دهد که یک پلاک پوسیده‌کننده به همراه رژیم غذایی مملو از قند وارد دهان می‌شود. وجود ابزار ثابت ارتودنسی دندان را در معرض تجمع پلاک قرار می‌دهد زیرا پاکسازی دندان در قسمت‌های اطراف اجزاء ابزار دشوار خواهد بود. کاهش مواد آهکی دندان طی درمان با استفاده از ابزارهای ثابت خطری واقعی است.
5. در تعدادی از بیماران حساسیت دندانی رخ می‌دهد. علت این امر، استخوان آلوئولار (بخشی از استخوان فک که دندان‌ها را در جای خود قرار می‌دهد) اطراف دندان‌هاست که طی درمان ارتودنسی عقب‌نشینی می‌کند. این مشکل می‌تواند مشکلات حساسیت دندانی حین خوردن غذای سرد یا شیرین را با خود به همراه داشته باشد.
6. درمان ارتودنسی باعث تغییر ساختار طبیعی لثه در بیمار خواهد شد و این در سال‌های بعد لق شدن دندان‌ها را در پی خواه داشت.

گرچه درمان ارتودنسی مشکلاتی دارد ، اما انجام آن برای اصلاح مشکلات عملکردی از قبیل دشواری در گفتار و خوردن غذا، اختلالات مفصل فکی (TMJ)، بوی بد دهان و دیگر مشکلات، ضروری است. بنابراین، بیمارانی که خواستار درمان ارتودنسی هستند باید پیش از آغاز درمان این نکات را به دقت مورد توجه قرار دهند. زیرا “ارتودنسی نه تنها یک درمان است، بلکه با زیبایی نیز مرتبط می‌باشد”.