نوشته‌ها

اگر قبلاً از براکت ها و بری سهای ارتودنسی استفاده کرده اید، به احتمال زیاد نسبتاً با ابزارهایی که برای شما استفاده شده اند و نیز طرح درمان خود آشنایی دارید. ما می خواهیم همه شما مشارکت فعال در طرح درمان خود داشته باشید، و بخش بزرگی از آن درک این موضوع است که چه توقعی می توان از روند فرایند ارتودنتیک داشت. قبل از آنکه بریس ها روی دندان های شما قرار بگیرند، احتمالاً دوست دارید در جریان همه جزئیات این روش درمان خاص قرار بگیرید، از جمله:

  • بریس ها چند وقت یکبار تنظیم نیاز دارند؟
  • از خوردن چه نوع غذاهایی باید پرهیز نمود؟
  • در طول درمان چگونه باید از دندان ها و بریس ها مراقبت نمود؟
  • از درمان ارتودنسی چه توقعی می توان داشت؟
  • مدت زمان تقریبی که بریس ها روی دندان ها قرار خواهند داشت چقدر خواهد بود؟

اما پرسش مهمتر این است که مکانیزم واقعی جابجایی دندان ها به محل درست آنها چگونه است؟ هر چه بیشتر راجع به نحوه طراحی بریس ها برای صاف کردن دندان ها و فک ها بیشتر بدانید، درک عمیق تری از اتفاقاتی پیدا خواهید کرد که در پشت صحنه اتفاق می افتند تا لبخندی سالم تر، و یکدست ایجاد شود.

اجازه دهید نگاهی تخصصی داشته باشیم به موادی که بریس ها و براکت ها از آنها ساخته شده اند، و اینکه آنها چگونه می توانند دندان ها را جابجا کنند، و آخر اینکه شما به عنوان بیمار تحت درمان ارتودنسی چه کار می توانید انجام دهید تا وقتی براکت ها را از روی دندان ها بر می دارید آنها را همچنان در وضعیتی خارق العاده حفظ نمایید.

بریس ها از چه چیزی ساخته شده اند؟

وقتی قرار است راجع به نحوه جابجایی دندان ها توسط بریس ها یاد بگیرید، نخستین گام این است که با اجزاء بریس ها آشنا شوید. بریس ها به چند قطعه متحرک نیاز دارند تا به طور موفقیت آمیز بتوانند دندان ها را جابجا کنند، اما اینها مهمترین آنها هستند.

 

جابجایی دندان با ارتودنسی

جابجایی دندان با ارتودنسی

براکت ها

براکت ها قابل مشاهده ترین اجزاء بریس ها هستند، و به طور کلی از مواد فلزی یا سرامیکی ساخته شده اند. ما آنها را به سطح تک تک دندان ها متصل می کنیم تا در طول درمان آنها را در جای خود نگه داریم.

 

جابجایی دندان با ارتودنسی

جابجایی دندان با ارتودنسی

سیم های کمانی ارتودنسی

سیم های ارتودنسی، سیم های فلزی، میله مانند، نازکی هستند که روی تک تک براکت ها قرار می گیرند، و برای ایجاد فشار روی دندان ها ضروری هستند که به تدریج دندان ها را به بهترین محل خود جابجا کنند.

 

جابجایی دندان با ارتودنسی

جابجایی دندان با ارتودنسی

اُ-رینگ ها

این بندهای کشی کوچک تحت عنوان لیگاچور یا الاستیک های لیگاچور نیز شناخته می شوند. آنها مسئول نگه داشتن سیم های ارتودنسی روی براکت ها هستند. اُ-رینگ ها به طور عادر طی هر جلسه تنظیم تعویض می شوند.

این اجزاء اصلی با یکدیگر کار می کنند تا فشار مداومی به دندان ها وارد کنند. این فشار است که طی یک دوره درمان به تدریج دندان ها را به محل درست خود جابجا می کند. معمولاً از فنرها یا رابر بندها نیز استفاده می شود، تا مقدار بیشتری فشار در یک مسیر خاص وارد شود.

اکنون که می دانید بریس ها از چه اجزائی تشکیل شده اند، اجازه دهید برای شما توضیح دهیم آنها چگونه دندان ها را جابجا می کنند.

 

جابجایی دندان با ارتودنسی

جابجایی دندان با ارتودنسی

جابجایی دندان ها از طریق تغییر شکل استخوان

برای درک بهتر نحوه عملکرد براکت ها، بهتر است اطلاعات بنیادی در مورد ساختار اصلی و واقعی دندان ها به شما بدهیم. دندان ها از قسمت بالا تحت محاصره بافت لثه و در قسمت پایین، غشاء پریودنتال آنها را در بر گرفته است، که تحت عنوان الیاف پریودنتال لیگامان یا PDL نیز نامیده می شود. استخوان آلوئولار پس از این دو قرار می گیرد.

پس از قرار گیری براکت ها روی دندان ها، اعمال فشار آنها روی دندان ها آغاز می شود. غشاء پریودنتال از یک سو کشیده می شود و از سوی دیگر فشرده می شود، که باعث می شود دندان مقدار لق شود. اکنون استخوان پیرامون آن رشد می کند تا دندان را حمایت نماید. این روند، تغییر الگوی استخوان نامیده می شود، و جایی است که معجزه رخ می دهد.

اگر بخواهیم به صورت تخصصی برای شما توضیح دهیم، تغییر شکل استخوان نوعی فرایند بیومکانیکال است. به این معنا که استخوان در واکنش به فعالیت فشار آورنده ممتد براکت ها، قوی تر می شود. با برداشته شدن این فشار، استخوان به سطح ضعف و بی فعالیتی قبل از درمان خود باز می گردد. این به لطف مجموعه ای از سلول ها به نام استئو کلاست ها و استئوبلاست ها صورت می گیرد که استخوان ها را بازسازی می کنند.

هر دندانی داخل استخوان قرار گرفته است. برای دندان های بالا، استخوان بالا ماگزیلا و برای دندان های پایین، استخوان پایین مندیبل نامیده می شود. فشار بین PDL و استخوان موجب بوجود آمدن استئوکلاست ها می شود، سپس استخوان را در هم می شکند تا فضای طبیعی کافی بین دندان و استخوان بوجود بیاورد. فشار معادلی روی PDL پشت جابجایی وجود دارد، که باعث می شود استخوان استئوبلاست تولید نماید و به شکلی مؤثر استخوان جدید بوجود بیاورد تا این اختلاف را پر کند. یک بار دیگر، این اتفاق باعث می شود فضای طبیعی بین دندان و استخوان پر شود.

این اتفاق فشار چندان زیادی نیاز ندارد، تنها باید مقدار فشار به اندازه ای باشد که به شکل طبیعی وجود ندارد. از آنجا که طرح درمان ارتودنسی شامل سفت کردن و تنظیم مداوم بریس ها است، این روند چندین مرتبه تکرار می شود، تا در نهایت موجب افزایش حجم استخوان دندان شود.

در حالی که روند استئوکلاست (در هم شکستن) می تواند چند روز طول بکشد، اما روند استئوبلاست (بازسازی) می تواند تا سه ماه، یا حتی گاهی اوقات، بیشتر، طول بکشد. نزدیک یک سال طول می کشد تا نتایج نهایی تثبیت شوند! این یکی از دلایلی است که چرا انقدر مهم است پس از اتمام روند اولیه درمان، به طور منظم، ریتینر استفاده کنید. استفاده از ریتینر طبق دستور دندانپزشک مانع بازگشت دندان ها به موقعیت اصلی آنها خواهد شد.

ارتودنسی یکی از شاخه‌های دندانپزشکی است که به طور کلی به درمان مال اکلوژن می‌پردازد و هدف آن صاف و یکدست کردن دندان‌ها می‌باشد. مال اکلوژن به شرایطی گفته می‌شود که هنگام بسته بودن دهان، دندان‌ها به درستی روی یکدیگر قرار نمی‌گیرند که نتیجه‌ی آن ایجاد مشکل یا اختلال در بایت است. اگر رشد دندان‌ها به درستی هدایت نشود، مال اکلوژن بوجود خواهد آمد. دندان‌ها کج و ناصاف خواهند بود و در یک ردیف کنار یکدیگر قرار نخواهند گرفت.

مال اکلوژن بیماری محسوب نمی‌شود زیرا سلامت جسمی را تحت تاثیر قرار نخواهد داد. این عارضه تنها به تغییر در موقعیت دندان‌ها مربوط می‌شود. با این حال، با ایجاد اختلال در بایت ممکن است از طرفی شکل صورت و ظاهر فرد را تحت تاثیر قرار دهد و از سوی دیگر با ایجاد مشکل در جویدن، گفتار و عملکرد تنفسی دندا‌ن‌ها، در نهایت منجر به ایجاد حس ناراحتی، افسردگی و عدم اعتماد به نفس خواهد شد.

از جمله عواملی که ممکن است منجر به ایجاد مشکل در بایت شوند عبارتند از آسیب به دندان‌ها یا استخوان‌های صورت، مکیدن شصت یا انگشت به طور مداوم و عوامل دیگر. مال اکلوژن شدید می‌تواند غذا خوردن، گفتار و رعایت بهداشت دندان‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.

درمان ارتودنسی می‌تواند به درمان یا بهبود مشکلات زیر کمک کند:

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

جلوآمدگی دندان‌های پیشین (Protruding front teeth)

در برخی موارد دندان‌های پیش فک بالا رو به جلو متمایل هستند و خیلی جلوتر از دندان‌های فک پایین قرار می‌گیرند که در ظاهر شکل بدی بوجود می‌آورند و گفتار را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند. درمان ارتودنسی می‌تواند با حل این مشکل ظاهر چهره را بهبود دهد و از ایجاد آسیب به دندان طی حوادث ورزشی ممانعت به عمل آورد.

دندان‌های فشرده و نامرتب (Crowding)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

در فک‌هایی که عرض آنها کم است، شاید جای کافی برای تمام دندان‌ها وجود نداشته باشد. ممکن است ارتودنتیست یک یا دو دندان را بکشد تا برای دندان‌های دیگر فضای کافی ایجاد شود.

دندان‌های نهفته (Impacted teeth)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که دندان دائمی (بیشتر دندان عقل) از لثه یا استخوان بیرون نمی‌آید، یا تنها بخشی از آن قابل مشاهده است.

دندان‌های نامتقارن (Asymmetrical teeth)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

در این حالت، دندان‌های بالا و پایین کنار یکدیگر جفت نمی‌شوند، بویژه زمانی که حین بسته بودن دهان دندان‌ها نشان داده می‌شوند.

دیپ بایت (Deep bite) یا اور بایت (overbite)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

در این حالت، دندان‌های فک بالا مقدار زیادی از دندان‌های فک پایین را می‌پوشانند، و در موارد وخیم‌تر، ممکن است باعث شود دندان‌های فک بالا در کام (سقف دهان) فرو روند.

بایت معکوس (Reverse bite)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

در این حالت، با قرار دادن دندان‌ها روی یکدیگر، دندان‌های فک بالا درون دندان‌های فک پایین قرار می‌گیرند به همین دلیل در ظاهر صورت، فک پایین کاملا به جلو متمایل می‌شود که در زیبایی چهره خلل ایجاد می‌کند.

اپن بایت (Open bite)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

زمانی که دندان‌ها روی یکدیگر قرار می‌گیرند، بین دندان‌های فک بالا و دندان‌های فک پایین شکاف وجود دارد که جویدن صحیح و گفتار را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در برخی موارد منجر به ایجاد عاداتی از قبیل فشار به زبان می‌شود.

آندر بایت (Underbite)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

با بستن بایت، دندان‌های فک بالا خیلی عقب قرار می‌گیرند، یا دندان‌های فک پایین خیلی جلو قرار می‌گیرند.

کراس بایت (Crossbite)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

در این نوع ناهنجاری، زمانی که دندان‌ها روی یکدیگر قرار می‌گیرند، به جای آنکه دندان‌های فک بالا اندکی جلوتر از دندان‌های فک پایین قرار گیرند، در بخشی از فک که دچار کراس بایت است، دندان‌های فک پایین جلوتر از فک بالا قرار می‌گیرند. عدم درمان این عارضه موجب رشد غیرعادی و بدشکل شدن فک خواهد شد.

فاصله زیاد بین دندان‌ها (Spacing)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

در دندان‌های فاصله‌دار، برعکس دندان‌های فشرده، بین دندان‌ها شکاف یا فاصله وجود دارد، که علت آن ممکن است عدم وجود یک دندان باشد یا اینکه دندان‌ها نمی‌توانند به طور کامل دهان را پر کنند. این مشکل اساسا به زیبایی مربوط می‌شود.

ارتودنتیست قادر است به حل مشکلاتی از قبیل ساییدن یا فشردن دندان‌ها و حرکت یا ایجاد صدای تق تق در فک نیز کمک کند. با حل همه‌ی این مشکلات می‌توان سلامت دهان و دندان‌ها و لثه‌ها را در دراز مدت تضمین نمود. بر اساس کلیه‌ی نکاتی که ذکر شد می‌توان نتیجه‌گیری کرد که درمان ارتودنسی می‌تواند ظاهر دندان‌ها را بهبود بخشد، اما می‌تواند در نهایت منجر به بهبود جویدن و گفتار شود و در برخی موارد از آسیب و پوسیدگی دندان جلوگیری ‌نماید