در مقاله قبل مشکل عدم تقارن صورت را برای شما شرح دادیم و به علل بروز آن اشاره کردیم و گفتیم برای تشخیص آن از چه ابزارهایی می توان استفاده کرد. در این مقاله قصد داریم از روش های درمان این مشکل برای شما بگوییم.
تصمیم گیری در خصوص مداخله برای درمان دفورمیتی های دنتو فاسیال (بد ریختی در دندان و صورت) به میزان آگاهی بیمار از مشکلات زیبایی خود، میزان دفورمیتی اکلوزال، یا مقدار ناهماهنگی عمودی یا صفحه ساجیتال (خط وسط بدن) بستگی دارد.
درمان عدم تقارن صورت و انحراف فک
عدم تقارن صورت
عدم تقارن صورت می تواند عناصر دندانی، اسکلتی، و بافت نرم را شامل شود و ممکن است ترکیبی از درمان ارتودنسی و جراحی ارتوگناتیک نیاز داشته باشد. درمان عدم تقارن صورت در کودکانی که هنوز به بلوغ نرسیده اند اغلب دشوار است و نتایج آن قابل پیش بینی نیستند. تغییراتی که با ابزارهای فانکشنال در رشد ایجاد شده اند، مشکل آفرین بوده اند و در اکثر موارد حتی با استفاده از بایت بلاک (bite-block) نیز به دیگر روش های درمان نیاز بوده است. یک بیمار در حال رشد، که عدم تقارن خفیف و کندیل فانکشنال دارد، باید از درمان ارتودنسی زود هنگام بهره مند شود و قبل از انجام جراحی باید اجازه داد رشد کامل شود.
درمان عدم تقارن صورت و انحراف فک
عدم تقارن دندانی
عدم تقارن واقعی دندانی را می توان با درمان ارتودنسی به تنهایی درمان نمود. برای اصلاح عدم تقارن قوس دندانی، می توان از کشیدن دندان و مکانیک های عدم تقارن بهره برد. برای دندان هایی که به شدت غیر عادی هستند می توان از ترمیم های مصنوعی استفاده کرد. انحرافات فانکشنال متوسط را نیز می توان با تنظیمات اکلوزال اندک درمان نمود. انحرافات شدیدتر ممکن است به درمان ارتودنسی نیاز داشته باشند تا به کمک آن دندان ها صاف شوند تا به عملکرد درست خود برسند.
علاوه بر کارهای جبرانی ارتودنتیکی که قبل از جراحی انجام می شوند، ممکن است برای بیمارانی که عدم تقارن دارند، ارتودنسی جبرانی عرضی نیز لازم باشد. اضافی بودن یک طرفه ماگزیلا (فک بالا) از نمای عمودی اغلب با کجی اکلوزال همراه است. این توضیح می دهد چرا اکثر عدم تقارن ها با یک جراحی فک قابل درمان نیستند.
عدم تقارن های شدید، ترکیبی از درمان ارتودنسی و ارتوگناتیک نیاز دارند. آزمایشات بالینی نشان داده اند که برای عدم تقارن هایی که منشاء متفاوتی دارند اما شکل ظاهری آنها شبیه یکدیگر است، اصلاح مجموعه استخوانی ماگزیلا- مندیبل آنها با جراحی ممکن است تفاوت چندانی نداشته باشد، غیر از آنکه، در طول طراحی درمانی تأکید بیشتری روی نمای روبرو می شود. درمان جراحی درست، با یک تشخیص مناسب و ارزیابی صحیح همه ابعاد صورت آغاز می شود.
برخی بیماران بواسطه درمان ضعیف، مشاهده می کنند پزشک آنها تا پس از جراحی نتوانسته است عدم تقارن را تشخیص دهد. با این حال، اصلاح عدم تقارن صورت با جراحی می تواند چالش برانگیز باشد، زیرا عدم تقارن ممکن است بافت های نرم و سخت را در ابعاد مختلف درگیر کرده باشد. این مشکل ممکن است ماگزیلا، مندیبل، مفاصل، و دیگر اجزاء اسکلتی دنتو فاسیال یا ترکیبی از آنها را درگیر کرده باشد. درمان مؤثر بافت های سخت است که می تواند تغییرات باور نکردنی ایجاد نماید، زیرا به طور کلی، بافت نرم، استخوان های زیرین را دنبال می نماید. در غیر اینصورت، دفورمیتی هایی که به بافت نرم محدود می شوند معمولاً در طول، یا پس از اصلاح اسکلتی درمان می شوند.
درمان عدم تقارن صورت و انحراف فک
یکی دیگر از مشکلات برای طراحی درمان صحیح، در نظر گرفتن جنبه های رشد است. در نتیجه، طراحی و میزان اصلاح با جراحی باید حساب شده و سنجیده باشد، و جراحی دوم نیز ممکن است لازم باشد. هایپرپلازی کندیلی یک طرفه همراه با رشد زیاد، ممکن است تا سن ۲۳ سال ادامه داشته باشد. بیماری رومبرگ ممکن است تا پس از سن ۱۸ سالگی نیز ادامه داشته باشد. بروز عدم تقارن در نتیجه تروما (آسیب) و بیماری آخرین علت است. آسیب های جزئی به مفاصل فکی- گیجگاهی در دوران کودکی می توانند از نظر بالینی مورد توجه قرار نگیرند اما به تدریج با بزرگ شدن، قابل مشاهده خواهند بود.
معمولاً درمان جراحی عدم تقارن صورت به جراحی هر دو فک (Bimaxillary) نیاز دارد، که شامل برداشت استخوان لفورت ۱ (Le Fort I) و برداشت استخوان از دو طرف ساجیتال می شود. بسیاری از جراحان تکنیک جراحی “تک اسپلینت” را ترجیح می دهند. مجموعه ماگزیلا و مندیبل متحرک هستند، اسپلینت اکلوزال نهایی بین فکی اعمال می شود. موقعیت مجموعه ماگزیلا- مندیبل بین جراحی تنظیم می شود تا بهترین نتایج زیبایی حاصل شوند. برای جبران دفورمیتی های بافت نرم ممکن است نیاز باشد در وضعیت ایده آل از پیش تعیین شده تغییر ایجاد شود، مخصوصاً در بیمارانی که همی فاسیال میکروسومیا (hemifacial macrosomia کوچک بودن غیر عادی نیمی از صورت) دارند. پس از جراحی می توان از فیس بو face bow استفاده کرد تا تغییر وضعیت مجموعه ماگزیلا- مندیبل از قسمت خط وسط راحت تر انجام شود.
جراحی ارتوگناتیک را می توان با اقدامات دیگری ترکیب نمود، از جمله روش کانتور استخوان، مثلاً کاهش زاویه مندیبل (فک پایین)، برداشت استخوان حاشیه ای پایین مندیبل، ترمیم پلاستیک چانه، و تقویت استخوان و نیز کانتور بافت نرم از قبیل کاهش توده چربی باکال و ماهیچه های جونده که می توان آنها را همراه جراحی ارتوگناتیک انجام داد. بسته به نیازهای هر بیمار، فرایندهای جزئی مانند تزریق چربی پیوندی، ساکشن چربی (لیپوساکشن) زیر پوستی را نیز می توان به عنوان فرایند ثانویه انجام داد. در صورت لزوم می توان جراحی ارتوگناتیک هر دو فک را با فرایند لیفت صورت و نیز استفاده از یک ابزار تثبیت کننده قابل جذب انجام داد.
درمان عدم تقارن صورت و انحراف فک
در مقاله قبل مشکل عدم تقارن صورت را برای شما شرح دادیم و به علل بروز آن اشاره کردیم و گفتیم برای تشخیص آن از چه ابزارهایی می توان استفاده کرد. در این مقاله قصد داریم از روش های درمان این مشکل برای شما بگوییم.
تصمیم گیری در خصوص مداخله برای درمان دفورمیتی های دنتو فاسیال (بد ریختی در دندان و صورت) به میزان آگاهی بیمار از مشکلات زیبایی خود، میزان دفورمیتی اکلوزال، یا مقدار ناهماهنگی عمودی یا صفحه ساجیتال (خط وسط بدن) بستگی دارد.
عدم تقارن صورت
عدم تقارن صورت می تواند عناصر دندانی، اسکلتی، و بافت نرم را شامل شود و ممکن است ترکیبی از درمان ارتودنسی و جراحی ارتوگناتیک نیاز داشته باشد. درمان عدم تقارن صورت در کودکانی که هنوز به بلوغ نرسیده اند اغلب دشوار است و نتایج آن قابل پیش بینی نیستند. تغییراتی که با ابزارهای فانکشنال در رشد ایجاد شده اند، مشکل آفرین بوده اند و در اکثر موارد حتی با استفاده از بایت بلاک (bite-block) نیز به دیگر روش های درمان نیاز بوده است. یک بیمار در حال رشد، که عدم تقارن خفیف و کندیل فانکشنال دارد، باید از درمان ارتودنسی زود هنگام بهره مند شود و قبل از انجام جراحی باید اجازه داد رشد کامل شود.
عدم تقارن دندانی
عدم تقارن واقعی دندانی را می توان با درمان ارتودنسی به تنهایی درمان نمود. برای اصلاح عدم تقارن قوس دندانی، می توان از کشیدن دندان و مکانیک های عدم تقارن بهره برد. برای دندان هایی که به شدت غیر عادی هستند می توان از ترمیم های مصنوعی استفاده کرد. انحرافات فانکشنال متوسط را نیز می توان با تنظیمات اکلوزال اندک درمان نمود. انحرافات شدیدتر ممکن است به درمان ارتودنسی نیاز داشته باشند تا به کمک آن دندان ها صاف شوند تا به عملکرد درست خود برسند.
علاوه بر کارهای جبرانی ارتودنتیکی که قبل از جراحی انجام می شوند، ممکن است برای بیمارانی که عدم تقارن دارند، ارتودنسی جبرانی عرضی نیز لازم باشد. اضافی بودن یک طرفه ماگزیلا (فک بالا) از نمای عمودی اغلب با کجی اکلوزال همراه است. این توضیح می دهد چرا اکثر عدم تقارن ها با یک جراحی فک قابل درمان نیستند.
عدم تقارن های شدید، ترکیبی از درمان ارتودنسی و ارتوگناتیک نیاز دارند. آزمایشات بالینی نشان داده اند که برای عدم تقارن هایی که منشاء متفاوتی دارند اما شکل ظاهری آنها شبیه یکدیگر است، اصلاح مجموعه استخوانی ماگزیلا- مندیبل آنها با جراحی ممکن است تفاوت چندانی نداشته باشد، غیر از آنکه، در طول طراحی درمانی تأکید بیشتری روی نمای روبرو می شود. درمان جراحی درست، با یک تشخیص مناسب و ارزیابی صحیح همه ابعاد صورت آغاز می شود. برخی بیماران بواسطه درمان ضعیف، مشاهده می کنند پزشک آنها تا پس از جراحی نتوانسته است عدم تقارن را تشخیص دهد. با این حال، اصلاح عدم تقارن صورت با جراحی می تواند چالش برانگیز باشد، زیرا عدم تقارن ممکن است بافت های نرم و سخت را در ابعاد مختلف درگیر کرده باشد.
این مشکل ممکن است ماگزیلا، مندیبل، مفاصل، و دیگر اجزاء اسکلتی دنتو فاسیال یا ترکیبی از آنها را درگیر کرده باشد. درمان مؤثر بافت های سخت است که می تواند تغییرات باور نکردنی ایجاد نماید، زیرا به طور کلی، بافت نرم، استخوان های زیرین را دنبال می نماید. در غیر اینصورت، دفورمیتی هایی که به بافت نرم محدود می شوند معمولاً در طول، یا پس از اصلاح اسکلتی درمان می شوند.
یکی دیگر از مشکلات برای طراحی درمان صحیح، در نظر گرفتن جنبه های رشد است. در نتیجه، طراحی و میزان اصلاح با جراحی باید حساب شده و سنجیده باشد، و جراحی دوم نیز ممکن است لازم باشد. هایپرپلازی کندیلی یک طرفه همراه با رشد زیاد، ممکن است تا سن ۲۳ سال ادامه داشته باشد. بیماری رومبرگ ممکن است تا پس از سن ۱۸ سالگی نیز ادامه داشته باشد. بروز عدم تقارن در نتیجه تروما (آسیب) و بیماری آخرین علت است. آسیب های جزئی به مفاصل فکی- گیجگاهی در دوران کودکی می توانند از نظر بالینی مورد توجه قرار نگیرند اما به تدریج با بزرگ شدن، قابل مشاهده خواهند بود.
معمولاً درمان جراحی عدم تقارن صورت به جراحی هر دو فک (Bimaxillary) نیاز دارد، که شامل برداشت استخوان لفورت ۱ (Le Fort I) و برداشت استخوان از دو طرف ساجیتال می شود. بسیاری از جراحان تکنیک جراحی “تک اسپلینت” را ترجیح می دهند. مجموعه ماگزیلا و مندیبل متحرک هستند، اسپلینت اکلوزال نهایی بین فکی اعمال می شود. موقعیت مجموعه ماگزیلا- مندیبل بین جراحی تنظیم می شود تا بهترین نتایج زیبایی حاصل شوند.
برای جبران دفورمیتی های بافت نرم ممکن است نیاز باشد در وضعیت ایده آل از پیش تعیین شده تغییر ایجاد شود، مخصوصاً در بیمارانی که همی فاسیال میکروسومیا (hemifacial macrosomia کوچک بودن غیر عادی نیمی از صورت) دارند. پس از جراحی می توان از فیس بو face bow استفاده کرد تا تغییر وضعیت مجموعه ماگزیلا- مندیبل از قسمت خط وسط راحت تر انجام شود.
جراحی ارتوگناتیک را می توان با اقدامات دیگری ترکیب نمود، از جمله روش کانتور استخوان، مثلاً کاهش زاویه مندیبل (فک پایین)، برداشت استخوان حاشیه ای پایین مندیبل، ترمیم پلاستیک چانه، و تقویت استخوان و نیز کانتور بافت نرم از قبیل کاهش توده چربی باکال و ماهیچه های جونده که می توان آنها را همراه جراحی ارتوگناتیک انجام داد. بسته به نیازهای هر بیمار، فرایندهای جزئی مانند تزریق چربی پیوندی، ساکشن چربی (لیپوساکشن) زیر پوستی را نیز می توان به عنوان فرایند ثانویه انجام داد. در صورت لزوم می توان جراحی ارتوگناتیک هر دو فک را با فرایند لیفت صورت و نیز استفاده از یک ابزار تثبیت کننده قابل جذب انجام داد.
