نوشته‌ها

مطلوب آن است که تمام دندان‌ها به سادگی و بدون فشردگی یا بدون فاصله روی قوس‌های دندانی قرار گرفته باشند. اما متاسفانه دندان‌های اکثر افراد عالی و بی نقص نیستند. عموما، مشکلات صاف و یکدست بودن دندان‌ها (مال اکلوژن) ارثی هستند. بعلاوه ممکن است منشاء آنها عادات بد، سبک زندگی غلط و یا آسیب نیز باشد. عدم قرار گیری صحیح دندان‌ها و صاف و مرتب نبودن آنها می‌تواند منجر به مشکلات جدی سلامت دهان و دندان شود، بویژه اگر دندان‌ها به علت ناصاف بودن قادر نباشند عملکردهای حیاتی خود را داشته باشند. در این مقاله سعی بر آن داریم با انواع مال اکلوژن های مهم و تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت به عنوان نمونه های مهم آشنا شویم.

چقدر مال اکلوژن می‌تواند بد باشد؟

مال اکلوژن می‌تواند گفتار، عادات چگونگی نحوه‌ی غذا خوردن، تنفس و حتی ظاهر چهره‌ی فرد را تغییر دهد. می‌تواند منجر به درد فک، ساییدگی مینای دندان، آسیب به بافت نرم شود و خطر بیماری‌های دندانی و ایجاد حفره در دندان‌ها و پوسیدگی آنها را افزایش دهد. دندانپزشک با استفاده از معاینات معمول دندانی و رادیوگرافی با اشعه‌ی ایکس قادر خواهد بود مال اکلوژن را تشخیص دهد و آن را بر اساس شدت و نوع آن دسته بندی نماید. مهم‌ترین انواع مال اکلوژن عبارتند از اور بایت، اور جت و اپن بایت. بسیاری از افراد قادر به تشخیص درست تفاوت بین این سه نوع مال اکلوژن نیستند. گرچه شبیه یکدیگر هستند اما سه وضعیت کاملا متفاوت دارند.

اور بایت چیست؟

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

در اینجا اندازه‌گیری عمودی همپوشانی دندان‌های فک بالا و پایین که در جلوی دهان واقع شده‌اند را مشاهده می‌نمایید. اوربایت اغلب زمانی بوجود می‌آید که دندان‌های فک بالا اندکی از اندازه‌ی معمول خود بلندتر یا اندکی رو به جلو باشند. اندازه‌گیری می‌تواند به صورت میلی‌متری یا درصدی باشد. در اغلب موارد، متخصص‌های دندانی به آن تحت عنوان اوربایت کاهش یافته، طبیعی، یا افزایش یافته اشاره می‌نمایند. دندان‌های اکثر افراد تا اندازه‌ای اور بایت دارند، که الزاما چیز بدی نیست. زمانی مشکل بوجود می‌آید که اور بایت بسیار بزرگ باشد و دندان‌های پیش فک بالا بیش از یک سوم دندان‌های فک پایین را بپوشانند. دندان‌های فک پایین تا عمق زیادی در پشت دندان‌های فک پایین قرار می‌گیرند. این مسئله منجر به ساییدگی غیر طبیعی و ناسالم دندان‌های فک بالا خواهد شد. در موارد حاد (اوربایت افزایش یافته)، ممکن است حتی دندان‌های فک پایین به لثه‌های فک بالا نیز برسند و منجر به بروز آسیب بیشتر شوند.

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

درمان اوربایت

اور بایت می‌تواند ناشی از عدم رشد فک پایین یا عدم هماهنگی اندازه‌ی دندان‌های جلو باشد. در برخی موارد، ارتودنتیست قادر است با استفاده از درمان‌های ارتودنسی هر دو فک را صاف نماید. این درمان‌ها در بیماران جوان‌تر که ساختار اسکلتی آنها منعطف‌تر است، بهتر عمل می‌کنند.

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

درمان اوربایت شدید افراد بزرگسال، که نتیجه‌ی مشکلات اسکلتی است، دشوارتر است زیرا تنها با استفاده از بریس‌ها قابل برطرف شدن نیست. این موارد نیاز به جراحی دارند تا پیش از قرار دادن بریس‌ها روی دندان‌ها، محل قرار گیری فک‌ها را تغییر دهند، یا ممکن است نیاز باشد پس از آن اندازه‌ی دندان‌ها تغییر کند یا با یکدیگر هم‌تراز شوند تا دندان‌ها در محل طبیعی خود قرار گیرند.

اور جت چیست؟

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

اور جت زمانی بوجود می‌آید که از نظر فاصله‌ی افقی، تفاوت زیادی بین دندان‌های جلوی دو فک بالا و پایین وجود دارد. معمولا، دندان‌های فک بالا به شکل کاملا مشهودی رو به جلو هستند که معمولا به آنها دندان خرگوشی گفته می‌شود. ممکن است دندان‌ها صاف باشند اما با فاصله در جلوی دندان‌های فک پایین قرار گرفته باشند. این مشکل، زمانی که دهان بسته است، مانع رسیدن دندان‌ها و لب‌ها به یکدیگر می‌شود. در نتیجه بیمارانی که دندان‌های آنها اورجت دارند، بیشتر در معرض خطر آسیب ناگهانی می‌باشند زیرا دندان‌ها رو به جلو هستند.

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

درمان اور جت

اور جت مشکلی است که در پی عادات غلط بوجود می‌آید- در واقع در نتیجه‌ی مکیدن انگشت، استفاده از پستانک و شیشه شیر، جویدن ناخن و فشار زبان به دندان‌ها در دراز مدت ایجاد می‌شود.

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

درمان‌های ارتودنسی نه تنها زیبایی ظاهری را بهبود می‌بخشند، بلکه خطر دیگر صدمات و ایجاد شرایط دیگر را کاهش می‌دهند. بهتر است خیلی زود در پی درمان باشید تا طول درمان و دامنه‌ی درمان را کاهش دهید. برای آنکه مطمئن شوید مال اکلوژن شما آنقدر جدی است که نیاز به درمان دارد، به دندانپزشک یا ارتودنتیست مراجعه نمایید.

اپن بایت چیست؟

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

در صورتی که با قرار دادن دندان‌های فک بالا و پایین روی یکدیگر، دندان‌های عقب با یکدیگر در تماس باشند اما دندان‌های جلو به خوبی با یکدیگر برخورد نداشته باشند یا به یکدیگر نزدیک نشوند، به این وضعیت اپن بایت گفته می‌شود. این نوع مال اکلوژن معمولا نتیجه‌ی عادات بد می‌باشد. مکیدن انگشت، مکیدن مداد یا خودکار، یا فشردن زبان به دندان‌ها (که تحت عنوان عادت بلع کودکانه شناخته می‌شود) منجر به بروز اپن بایت می‌شوند. ظاهر چهره‌ی فرد به شدت تحت تاثیر شرایط قرار می‌گیرد و دندان‌ها رو به جلو به نظر می‌رسند. افرادی که دندان‌های آنها دارای وضعیت اپن بایت هستند سعی می‌کنند با دندان‌های جلوی خود غذا بجوند اما این فرایند طولانی و بی تاثیر است. در دراز مدت، اپن بایت باعث خواهد شد فشار زیادی به دندان‌های عقب وارد شود و ترک خوردن و لب پر شدن آنها را در پی خواهد داشت. مقیاس اندازه‌گیری اپن بایت میلی‌متر است- فضای بین سطح جونده‌ی دندان‌های پیش.

درمان اپن بایت

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

بسته به سن بیمار، اپن بایت از چند راه قابل درمان است. حذف عواملی که موجب بروز اپن بایت می‌شوند، مهم‌ترین بخش درمان هستند. در صورتی که عادات بد ترک نشوند، مشکل ناصاف بودن دندان‌ها ممکن است پس از پایان درمان مجددا بروز یابد که تحت عنوان شکست درمان ارتودنسی شناخته می‌شود. در صورتی که بیمار بین ۸ تا ۱۳ باشد، اصلاح اپن بایت بسیار ساده خواهد بود. در این سن استخوان‌های دو فک در حال رشد هستند و هدایت مسیر رشد دندان‌ها و فک نسبتا ساده است. طول درمان چندان زیاد نیست (۶ ماه تا ۲ سال، بسته به وخامت شرایط) و چند سال پس از پایان درمان ارتودنسی می‌توان ریتینر را نیز خارج نمود. اپن بایت در کودکان، بسته به هر فرد، با استفاده از ابزاری به نام ویلیام، بایونیتور، یا براکت‌های معمولی قابل درمان خواهد بود. درمان اپن بایت در بزرگسالان کار پیچیده‌تری است- دوره‌ی درمان ممکن است ۳ سال طول بکشد و در تمام طول عمر باید از ریتینر استفاده نمود. استفاده از براکت‌های ارتودنسی و تمریناتی برای ترک عادات بد برای اصلاح اپن بایت در بزرگسالان پیشنهاد می‌شود.

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی

ارتودنسی یکی از شاخه‌های دندانپزشکی است که به طور کلی به درمان مال اکلوژن می‌پردازد و هدف آن صاف و یکدست کردن دندان‌ها می‌باشد. مال اکلوژن به شرایطی گفته می‌شود که هنگام بسته بودن دهان، دندان‌ها به درستی روی یکدیگر قرار نمی‌گیرند که نتیجه‌ی آن ایجاد مشکل یا اختلال در بایت است. اگر رشد دندان‌ها به درستی هدایت نشود، مال اکلوژن بوجود خواهد آمد. دندان‌ها کج و ناصاف خواهند بود و در یک ردیف کنار یکدیگر قرار نخواهند گرفت.

مال اکلوژن بیماری محسوب نمی‌شود زیرا سلامت جسمی را تحت تاثیر قرار نخواهد داد. این عارضه تنها به تغییر در موقعیت دندان‌ها مربوط می‌شود. با این حال، با ایجاد اختلال در بایت ممکن است از طرفی شکل صورت و ظاهر فرد را تحت تاثیر قرار دهد و از سوی دیگر با ایجاد مشکل در جویدن، گفتار و عملکرد تنفسی دندا‌ن‌ها، در نهایت منجر به ایجاد حس ناراحتی، افسردگی و عدم اعتماد به نفس خواهد شد.

از جمله عواملی که ممکن است منجر به ایجاد مشکل در بایت شوند عبارتند از آسیب به دندان‌ها یا استخوان‌های صورت، مکیدن شصت یا انگشت به طور مداوم و عوامل دیگر. مال اکلوژن شدید می‌تواند غذا خوردن، گفتار و رعایت بهداشت دندان‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.

درمان ارتودنسی می‌تواند به درمان یا بهبود مشکلات زیر کمک کند:

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

جلوآمدگی دندان‌های پیشین (Protruding front teeth)

در برخی موارد دندان‌های پیش فک بالا رو به جلو متمایل هستند و خیلی جلوتر از دندان‌های فک پایین قرار می‌گیرند که در ظاهر شکل بدی بوجود می‌آورند و گفتار را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند. درمان ارتودنسی می‌تواند با حل این مشکل ظاهر چهره را بهبود دهد و از ایجاد آسیب به دندان طی حوادث ورزشی ممانعت به عمل آورد.

دندان‌های فشرده و نامرتب (Crowding)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

در فک‌هایی که عرض آنها کم است، شاید جای کافی برای تمام دندان‌ها وجود نداشته باشد. ممکن است ارتودنتیست یک یا دو دندان را بکشد تا برای دندان‌های دیگر فضای کافی ایجاد شود.

دندان‌های نهفته (Impacted teeth)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که دندان دائمی (بیشتر دندان عقل) از لثه یا استخوان بیرون نمی‌آید، یا تنها بخشی از آن قابل مشاهده است.

دندان‌های نامتقارن (Asymmetrical teeth)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

در این حالت، دندان‌های بالا و پایین کنار یکدیگر جفت نمی‌شوند، بویژه زمانی که حین بسته بودن دهان دندان‌ها نشان داده می‌شوند.

دیپ بایت (Deep bite) یا اور بایت (overbite)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

در این حالت، دندان‌های فک بالا مقدار زیادی از دندان‌های فک پایین را می‌پوشانند، و در موارد وخیم‌تر، ممکن است باعث شود دندان‌های فک بالا در کام (سقف دهان) فرو روند.

بایت معکوس (Reverse bite)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

در این حالت، با قرار دادن دندان‌ها روی یکدیگر، دندان‌های فک بالا درون دندان‌های فک پایین قرار می‌گیرند به همین دلیل در ظاهر صورت، فک پایین کاملا به جلو متمایل می‌شود که در زیبایی چهره خلل ایجاد می‌کند.

اپن بایت (Open bite)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

زمانی که دندان‌ها روی یکدیگر قرار می‌گیرند، بین دندان‌های فک بالا و دندان‌های فک پایین شکاف وجود دارد که جویدن صحیح و گفتار را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در برخی موارد منجر به ایجاد عاداتی از قبیل فشار به زبان می‌شود.

آندر بایت (Underbite)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

با بستن بایت، دندان‌های فک بالا خیلی عقب قرار می‌گیرند، یا دندان‌های فک پایین خیلی جلو قرار می‌گیرند.

کراس بایت (Crossbite)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

در این نوع ناهنجاری، زمانی که دندان‌ها روی یکدیگر قرار می‌گیرند، به جای آنکه دندان‌های فک بالا اندکی جلوتر از دندان‌های فک پایین قرار گیرند، در بخشی از فک که دچار کراس بایت است، دندان‌های فک پایین جلوتر از فک بالا قرار می‌گیرند. عدم درمان این عارضه موجب رشد غیرعادی و بدشکل شدن فک خواهد شد.

فاصله زیاد بین دندان‌ها (Spacing)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)

در دندان‌های فاصله‌دار، برعکس دندان‌های فشرده، بین دندان‌ها شکاف یا فاصله وجود دارد، که علت آن ممکن است عدم وجود یک دندان باشد یا اینکه دندان‌ها نمی‌توانند به طور کامل دهان را پر کنند. این مشکل اساسا به زیبایی مربوط می‌شود.

ارتودنتیست قادر است به حل مشکلاتی از قبیل ساییدن یا فشردن دندان‌ها و حرکت یا ایجاد صدای تق تق در فک نیز کمک کند. با حل همه‌ی این مشکلات می‌توان سلامت دهان و دندان‌ها و لثه‌ها را در دراز مدت تضمین نمود. بر اساس کلیه‌ی نکاتی که ذکر شد می‌توان نتیجه‌گیری کرد که درمان ارتودنسی می‌تواند ظاهر دندان‌ها را بهبود بخشد، اما می‌تواند در نهایت منجر به بهبود جویدن و گفتار شود و در برخی موارد از آسیب و پوسیدگی دندان جلوگیری ‌نماید