ممکن است هر فردی نسبت به یکی از بخش‌های بدن خود حس خوبی نداشته باشد. اکثر اوقات این دندان‌ها هستند که موجب خجالت و شرمندگی افراد می‌شوند. یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث می‌شود افراد از دندان‌های خود احساس ناراحتی داشته باشند وجود “اپن بایت” در دندان‌هاست.

اپن بایت چیست؟

همانطور که از نام آن برمی‌آید، اپن بایت به شرایطی گفته می‌شود که دندان‌های فک بالا و پایین به صورت ناصاف قرار گرفته باشند، به گونه‌ای که حین بسته بودن دهان (یا بایت)، دندان‌های دو فک با یکدیگر برخورد نمی‌کنند. این عارضه یکی از انوع مال اکلوژن است، که به معنای ناصاف و نامرتب بودن دندان‌ها هنگام بسته بودن دهان است.

انواع اپن بایت

این مال اکلوژن در اشکال مختلف مشاهده می‌شود. از جمله:

اپن بایت قدامی

اپن بایت

با قرار گرفتن دندان‌ها روی یکدیگر، هیچ هم‌پوشانی بین دندان‌های دو فک وجود ندارد.

اپن بایت خلفی

اپن بایت

مشخصه‌ی این نوع مال اکلوژن، وجود فاصله بین دندان‌های عقب دو فک بالا و پایین است، بویژه زمانی که دندان‌ها روی یکدیگر قرار می‌گیرند و به اصطلاح بایت بسته می‌شود.

اپن بایت ناقص

اپن بایت

در این نوع اپن بایت، دندان‌های جلوی فک پایین با دندان‌های جلوی فک بالا برخورد ندارند.

علل ایجاد اپن بایت

معمولا این مشکل اصولا در نتیجه‌ی چهار عامل بوجود می‌آید:

مکیدن انگشت یا پستانک

اپن بایت

زمانی که کودک انگشت خود یا پستانک (یا دیگر اشیاء خارجی مانند مداد) را می‌مکد، به نحوه‌ی قرارگیری دندان‌های خود فشار وارد می‌نماید. این فشار می‌تواند منجر به ایجاد اپن بایت گردد.

فشار زبان به دندان‌ها

اپن بایت

اپن بایت ممکن است زمانی ایجاد شود که شخص حین حرف زدن یا قورت دادن غذا، زبان خود را به میان دندان‌های جلوی فک بالا و پایین فشار می‌دهد. این کار از سوی دیگر می‌تواند منجر به ایجاد فاصله بین دندان‌ها شود.

اختلالات مفاصل گیجگاهی-فکی (TMJ)

اپن بایت

اختلالات مفاصل گیجگاهی-فکی، درد مزمن فک را در پی خواهد داشت. گاهی اوقات افراد از زبان خود استفاده می‌کنند تا دندان‌های خود را از هم باز کنند و فک خود را در موقعیت صحیح قرار دهند، که می‌تواند منجر به ایجاد این نوع بایت شود.

مشکلات اسکلتی

اپن بایت

این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که فک‌ها به جای آنکه به صورت موازی رشد کنند، به صورت با فاصله با یکدیگر رشد می‌کنند، که معمولا تحت تاثیر عوامل ژنتیکی است.

درمان اپن بایت

برای درمان این مشکل از روش‌های مختلفی می‌توان بهره برد. بر اساس سن بیمار و نیز وجود دندان‌های دائمی یا شیری، دندانپزشک پیشنهادهای خاصی به بیمار ارائه می‌دهد. روش‌های درمان آن عبارتند از:

• تغییر عادات رفتاری
• درمان مکانیکی، مانند استفاده از بریس‌ها یا اینویزیلاین
• جراحی

زمانی که این مشکل در کودکانی بوجود می‌آید که هنوز تعدادی از دندان‌های شیری آنها نیافتاده است، با توقف عادت کودکانه‌ای که منجر به بروز اپن بایت شده است –به عنوان مثال، مکیدن انگشت یا پستانک- این عارضه به مرور زمان و به صورت خود به خود برطرف خواهد شد.

چنانچه همزمان با جایگزینی دندان‌های شیری با دندان‌های دائمی و پیش از رشد کامل این دندان‌ها این عارضه بوجود بیاید، تغییر عادات رفتاری بهترین اقدام خواهد بود. یکی از این تغییر رفتارها ترک عادت فشردن زبان پشت دندان‌ها خواهد بود.

اگر دندان‌های دائمی الگوی اپن بایت دندان‌های شیری را دنبال می‌کنند، ممکن است ارتودنتیست استفاده از بریس‌های سنتی را پیشنهاد دهد تا دندان‌ها را به عقب بکشند.

در مورد افرادی که دندان‌های دائمی آنها به طور کامل رشد کرده‌اند، ترکیبی از بریس‌ها و اصلاح عادات رفتاری پیشنهاد می‌شود. در موارد حاد، جراحی فک و استفاده از پلیت و پیچ و مهره برای تغییر مکان فک بالا پیشنهاد می‌شود.

اپن بایت

دیگر ابزارهای ارتودنسی برای درمان این مشکل عبارتند از ابزار غلطکی که توانایی زبان در ایجاد فشار به پشت دندان‌های جلو را محدود می‌کند و نیز هدگیر که با اعمال فشار، هر دو فک را به سمت موقعیت درست هدایت می‌کند، تا دندان‌ها در یک راستا قرار گیرند.

اپن بایت

چرا باید اپن بایت را درمان نمود؟

عوارض این نوع از مال اکلوژن عبارتند از:

• مشکلات زیبایی: فردی که در دندان‌های خود این مشکل را دارد، ممکن است از ظاهر دندان‌های خود ناراضی باشد زیرا دندان‌های آنها رو به جلو به نظر می‌رسند.
• مشکلات گفتاری:  می‌تواند در گفتار و تلفظ فرد اختلال بوجود آورد. به عنوان مثال، بسیاری از افرادی که مبتلا به این مشکل هستند نوک زبانی حرف می‌زنند.
• مشکل در خوردن غذا: می‌تواند مانع درست جویدن و گاز زدن غذا شود.
• ساییدگی دندان‌ها: از آنجا که اغلب اوقات دندان‌های عقب روی یکدیگر قرار دارند، ساییدگی این دندان‌ها روی یکدیگر می‌تواند منجر به ایجاد حس ناراحتی و دیگر مشکلات دندانی مانند ترک خوردن دندان شود.

در صورتی که هر یک از این عوارض را در خود مشاهده می‌نمایید، به ارتودنتیست مراجعه نمایید تا در خصوص درمان با شما گفتگو نماید.

در مطلب هفته‌ی گذشته به عوارض و پیامدهای عدم ترک عادت مکیدن انگشت و ارائه‌ی راهکارهایی پرداختیم که از طریق آنها قادر خواهید بود در ترک این عادت به کودک خود کمک کنید. آیا کودک شما قادر نیست عادت مکیدن انگشت را‎ ترک کند؟ در صورتی که راهکارهای ارائه شده موثر واقع نشوند، ممکن است مجبور باشید برای حل این مشکل به پزشک ارتودنتیست مراجعه نمایید تا با استفاده از ابزارهای ارتودنسی مناسب در ترک این عادت به کودک شما کمک کند.

ترک عادت مکیدن انگشت با ریتینر هالی (Hawley Retainer)

ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت

استفاده از ریتینر هالی می‌تواند در ترک عادت مکیدن انگشت در بسیاری از کودکان مفید واقع شود. این ابزار در ظاهر شبیه ریتینری است که بیماران در پایان درمان ارتودنسی با بریس‌ها استفاده می‌کنند، اما یک بخش سیمی نیم‌دایره‌ای به آن افزوده شده است که مانع مکیدن انگشت خواهد شد. در برخی کودکان، درمی‎یابیم این ابزار پلاستیکی متحرک، احساس فرو بردن انگشت در دهان را تا جایی تغییر خواهد داد که کودک را از مکیدن انگشت باز خواهد داشت.

ترک عادت مکیدن انگشت با گیره‌ی مشبک شست (Thumb Crib)

ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت

اگر کودک اصرار به حفظ عادت مکیدن انگشت دارد و با ریتینر هالی موفق به ترک عادت او نمی‌شوید، ممکن است نیاز باشد از یک ابزار ثابت استفاده نمایید. گیره‌ی مشبک ثابت کام برای ترک عادت مکیدن انگشت شست، ابزار فلزی کوچکی است که درون دهان قرار داده می‌شود و به دندان‌های آسیای بزرگ فک بالا متصل می‌شود. گیره‌ی مشبک که از سیم‌های لحیم شده‌ای ساخته شده است که از برخورد انگشت شست با لثه‌ی پشت دندان‌های جلو، جلوگیری خواهد کرد. به این ترتیب، رضایتی که کودک در نتیجه‌ی مکیدن انگشت خود احساس می‌کرد کاهش می‌یابد و به مرور زمان، منجر به ترک کامل عادت خواهد شد.

ترک عادت مکیدن انگشت با ابزار بلوگرس (Bluegrass Appliance)

ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت

اگر کودک شما به گیره‌ی مشبک کام واکنش نشان نمی‌دهد، ابزارهای جایگزینی وجود دارند که می‌توان به آنها متوسل شد. برخی از این ابزارها عبارتند از ابزار بلوگرس (Bluegrass) و ریک (Rake). در ابزار بلوگرس از یک غلتک چرخان استفاده می‌شود تا عادت مکیدن انگشت را در بیمار از بین ببرد و اجازه دهد دندان‌های جلو به مکان طبیعی خود بازگردند.

ترک عادت مکیدن انگشت با بریس ثابت دارای چنگک (Rake Appliance)

ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت

به جای ابزار بلوگرس می‌توان از بریس ثابت دارای چنگک استفاده نمود زیرا این ابزار در انگشت فرو خواهد رفت و کودک را از نگه داشتن انگشت در دهان باز خواهد داشت. گرچه این چنگک چندان تیز نیست، اما اگر کودک سعی کند انگشت خود را بمکد حس ناخوشایندی در او ایجاد خواهد کرد.

اگر سن کودک بیش‌تر از ۵ سال است یا رشد دندان‌های دائمی او آغاز شده باشد و هنوز به مکیدن انگشت ادامه می‌دهد، بایستی به ارتودنتیست مراجعه نمایید تا تعیین نماید برای ترک این عادت در کودک چه ابزار ارتودنسی مناسب است. با تهیه‌ی اسکن دیجیتالی از دندان‌ها می‌توان یک ابزار سفارشی ساخت که مناسب اندازه‌ی دهان کودک شما باشد. در جلسه‌ی بعد ابزار آماده خواهد بود و در دهان کودک کار گذاشته خواهد شد. پس از حصول اطمینان از ترک عادت در کودک، می‌توان پس از چند ماه ابزار را از دهان خارج نمود.

استفاده از گیره‌ی مشبک دردی نخواهد داشت، اما پس از کار گذاشتن آن در دهان ممکن است در ابتدا اندکی حساسیت و التهاب ایجاد نماید و طی یک دوره به آن عادت کند. از آنجا که عادت مکیدن انگشت با خود حس اضطراب، ترس یا خستگی را به همراه دارد، ممکن است کودک طی دوره‌ی ترک این عادت به توجه بیشتری نیاز داشته باشد. سعی کنید منشاء حس اضطراب را در او شناسایی کنید و در صدد بر طرف نمودن آن باشید.

ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت

به خاطر داشته باشید، عادت مکیدن انگشت شاید در ابتدا ساده انگاشته شود اما مشکلاتی که در اثر آن در دندان‌ها و فک بوجود می‌آیند، در آینده تاثیرات بسیار ناخوشایندی در ظاهر فرد ایجاد خواهند کرد.

ابزارهای متحرک

در ارتودنسی انواع مختلف ابزارهای متحرک مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف از کاربرد این ابزارها حرکت و اصلاح یک یا چند دندان مورد نظر، تاثیر روی رشد فک‌ها و نیز دندان‌ها خواهد بود. شما بایستی از این ابزارها طبق دستور ارتودنتیست خود استفاده نمایید؛ در غیر اینصورت، درمان نتایج مطلوبی در بر نخواهد داشت. زمان تقریبی درمان شما براساس همکاری شما در استفاده از ابزار ارتودنسی تخمین زده خواهد شد.

به خاطر داشته باشید، چند روزی طول می‌کشد تا به یک ابزار جدید ارتودنسی عادت کنید. سعی کنید حین خواب آن را از دهان خارج نکنید تا هم به آن عادت کنید و هم ابزار موثر واقع شود. در چند روز نخست، در دهان بزاق زیادی ترشح خواهد شد که دور از انتظار نیست. پس از چند روز، میزان ترشح بزاق به سطح معمول بازخواهد گشت.

گفتار شما تحت تاثیر ابزار ارتودنسی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. شاید تلفظ برخی لغات برای شما دشوار باشد. ظرف دو روز به حرف زدن با وجود این ابزار در دهان عادت خواهید کرد. سعی کنید از طریق مطالعه با صدای بلند، تمرین گفتار کنید.

مراقبت از ابزارهای متحرک ارتودنسی

مراقبت و نگهداری از ابزارهای ارتودنسی

باید حین غذا خوردن، ابزار را از دهان خود خارج کنید. پس از صرف غذا، دندان‌های خود را با مسواک و خمیردندان مسواک بزنید و ابزار خود را فقط با مسواک تمیز نمایید. برای پاکسازی بهتر می‌توان از پاک‌کننده‌ی دنچر استفاده نمود.

به خاطر داشته باشید حین خوردن غذا، مسواک زدن، انجام ورزش‌های رزمی و شنا، ابزار ارتودنسی مورد استفاده را از دهان خود خارج نمایید. پس از اتمام، هر چه سریعتر مجددا آن را در محل خود قرار دهید. فراموش نکنید، ابزارهای ارتودنسی تنها در صورتی موثر خواهند بود که در دهان و روی دندان‌ها قرار گیرند. برای انجام هر فعالیتی که ممکن است به دندان‌ها، لثه‌ها یا گونه‌های شما آسیب برساند از محافظ دهان استفاده نمایید.

به محضی که ابزار را از دهان خارج می‌کنید آن را در جعبه‌ی نگهدارنده قرار دهید. آن را درون دستمال روی میز قرار ندهید زیرا ممکن است کسی آن را به اشتباه دور بیاندازد. آن را در جیب خود نیز نگذارید زیرا ممکن است در اثر ضربه شکسته شده و آسیب ببیند.

ابزار ارتودنسی خود را از دسترس حیوانات دور نگه دارید زیرا معمولا حیوانات به جویدن آنها علاقه دارند. از قرار دادن ابزار ارتودنسی خود در مجاورت گرما بپرهیزید. برای استریل نمودن ریتینر خود از جوشاندن آن بپرهیزید. برای این کار به ارتودنتیست خود مراجعه نمایید. ریتینر را در محلول دهانشویه قرار ندهید.

ابزارهای ثابت ارتودنسی

مراقبت و نگهداری از ابزارهای ارتودنسی

ابزراهای ثابت از جمله معمول‌ترین ابزارهای مورد استفاده در درمان ارتودنسی می‌باشند. این نوع ابزار شامل براکت‌های کوچکی هستند که با چسب‌های دندانپزشکی به سطح جلوی دندان‌ها متصل می‌شوند. سپس براکت‌ها با سیم نازکی به یکدیگر متصل می‌شوند. طی درمان ارتودنسی، این ابزارها از قبیل بریس‌ها و وسیع‌کننده‌ها به طور دائم در دهان قرار داده می‌شوند. در جلسه‌ی نخست، تمام اجزاء ابزار ثابت به شما نشان داده خواهد شد و نام اجزاء را یاد خواهید گرفت. ممکن است دو روز طول بکشد تا به این ابزارهای جدید در دهان خود عادت کنید.

مراقبت از ابزارهای ثابت

مراقبت و نگهداری از ابزارهای ارتودنسی

ممکن است در ابتدا از وجود ابزارهای ثابت ارتودنسی در دهان خود احساس ناراحتی کنید. مثلا در لب‌ها و گونه‌ی خود احساس سوزش کنید، حین خوردن غذاهای چسبناک لیگاتورها از بریس‌ها خارج شوند، یا حین خوردن غذاهای سفت ممکن است بریس‌ها بشکنند یا نوارهای آنها شل شوند. برخی از این مشکلات قابل پیش‌بینی هستند و می‌توانید از بروز آنها جلوگیری نمایید.

مسواک زدن و کشیدن نخ دندان به طور منظم، طی درمان ارتودنسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا از تحریک و تورم لثه‌ها و نیز از پوسیدگی و ایجاد لکه‌های سفید رنگ روی دندان‌های دائمی جلوگیری خواهد کرد. نحوه‌ی کشیدن نخ دندان و مسواک زدن، پس از کارگذاری ابزارهای ثابت ارتودنسی به شما آموزش داده خواهد شد. اما همواره باید حین مسواک زدن مواظب بریس خود باشید تا از شکستن آن جلوگیری شود.

از مسواک ارتودنسی برای تمیز نمودن دندان‌ها و بریس خود استفاده نمایید. از مسواک‌های بین دندانی نیز برای پاکسازی فضای میان دندان‌ها و بریس استفاده کنید تا از ایجاد پلاک و رسوب در این فضا جلوگیری نمایید. برای مسواک زدن از خمیردندان فلورایده استفاده نمایید. دهانشویه‌ها یا ژل‌های فلورایده نیز مفید خواهند بود.

برای مراقبت از بریس‌ها از چه چیزهایی باید پرهیز نمود؟

• نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌ها: زیرا منجر به پوسیدگی دندان و تغییر رنگ (ایجاد لکه‌های سفید رنگ) دندان‌ها خواهند شد.
• غذاهای جویدنی: نان شیرینی‌ها، ساندویچ‌ها، شیرین بیان، رول‌های میوه
• غذاهای خشک و ترد: ذرت بو داده، یخ، چیپس، چوب شور، و انواع مغزها
• غذاهای چسبناک: کارامل، آدامس
• غذاهای سفت: انواع مغزها، آبنبات، شکلات
• گاز زدن به چیزهای سفت: مداد، خودکار، ناخن انگشت ممکن است به بریس‌ها آسیب بزنند. بریس‌های آسیب دیده طول درمان را افزایش خواهند داد و برداشتن بریس‌ها را به تاخیر خواهند انداخت.
• غذاهایی که نیاز به گاز زدن دارند: ذرت روی چوب ذرت، سیب‌، هویچ، پیتزا، ساندویچ. این نوع خوراکی‌ها باید پیش از خوردن به صورت تکه‌های کوچک خرد شوند.

درمان ارتودنسی سنتی (بریس‌های فلزی) یکی از درمان‌های دندانپزشکی است که ضمن حفظ سلامت لثه، ظاهری زیبا به چهره‌ی بیمار می‌بخشد. در حال حاضر شاهد آن هستیم که تعداد زیادی از افراد پس از تکمیل دوره‌ی درمان از بروز پریودونتیت (بیماری لثه که ممکن است منجر به از دست رفتن دندان شود)، ایجاد فاصله بین دندان‌ها، مرگ دندان (از دست رفتن بافت دندان در نتیجه‌ی عدم وجود جریان خون به آن) و از دست رفتن احساس دندان چند سال (حدود ۴ تا ۵ سال) پس از درمان ارتودنسی شکایت می‌کنند.

فواید و مشکلات درمان ارتودنسی

چه زمانی باید از درمان ارتودنسی استفاده شود؟

1. دندان‌های به شدت جلو آمده (دندان‌هایی که رو به جلو متمایل هستند) که بیمار، بخصوص دختران، را به لحاظ روانی آزار می‌دهند. بایستی بیمارانی که جلوآمدگی خفیف در دندان‌های خود دارند را از آنهایی که دندان‌های هر دو فک آنها به شدت رو به جلو متمایل هستند متمایز نمود. تنها افرادی که واقعا نیاز به اصلاح دارند باید تحت درمان قرار گیرند. باید بیمار از پزشک خود راجع به نقاط ضعف و قوت درمان‌های ارتودنسی سوال بپرسد.

2. قرار گرفتن دندان‌ها به شکل نامرتب که در عملکرد طبیعی دهان و جویدن اختلال ایجاد می‌نماید. در بیمارانی که در باز و بسته کردن دهان، جویدن غذا، تکلم و غیره مشکل دارند انجام درمان‌های ارتودنسی یک ضرورت می‌باشد. مشکلات جزئی از قبیل دندانهای چرخیده و فشردگی اندک (قرار گرفتن دندان‌ها با فاصله‌ی اندک و به صورت فشرده در کنار یکدیگر در نتیجه‌ی کمبود فضا) نیازی به درمان ندارند.

3. ملاحظاتی که صرفا به زیبایی مربوط می‌شوند. بیمارانی که بیش از حد درگیر مسائل زیبایی هستند، از قبیل افرادی که در مشاغلی فعالیت می‌کنند که ظاهر فرد نقش مهمی ایفا می‌نماید، بایستی پس از درمان اقدامات احتیاطی خاصی انجام دهند. آنها بایستی برای مدت زمانی طولانی از نایت گارد یا ریتینر استفاده کنند، در غیر این صورت احتمال بازگشت مشکل وجود خواهد داشت.

فواید و مشکلات درمان ارتودنسی

مشکلات استفاده از درمان ارتودنسی:

1. تحلیل ریشه از جمله عوارض حرکت دندان در درمان ارتودنسی می‌باشد. به طور میانگین، طی ۲ سال درمان با استفاده از ابزارهای ثابت، حدود ۱ میلی‌متر از طول ریشه از دست خواهد رفت. البته برخی افراد بیشتر از سایرین مستعد بروز این مشکل هستند و در برخی موارد ژنتیک در این رابطه دخیل است.
2. طی درمان با استفاده از ابزارهای ثابت و متحرک ممکن است به بافت نرم آسیب برسد، البته این مشکل در دسته‌ی اول مشهودتر است، زیرا در صورت نامناسب بودن ابزار متحرک می‌توان به سادگی آن را برداشت. حرکت خیلی شدید آپیکال (نوک دندان) می‌تواند منجر به کاهش جریان خون به پالپ دندان و در نتیجه از دست رفتن بافت پالپ شود.
3. پس از درمان احتمال شل شدن لثه و دندان‌ها وجود دارد، بنابراین اگر از ریتینر به مدت طولانی، تقریبا ۳ سال، استفاده نکنید احتمال دارد که مشکل مجددا عود کند. ممکن است دندان‌ها مجددا رو به جلو حرکت کنند یا تغییر مکان غیرعادی داشته باشند که نتیجه‌ی آن ایجاد فاصله بین دندان‌ها خواهد بود.
4. پوسیدگی یا کاهش مواد آهکی دندان زمانی رخ می‌دهد که یک پلاک پوسیده‌کننده به همراه رژیم غذایی مملو از قند وارد دهان می‌شود. وجود ابزار ثابت ارتودنسی دندان را در معرض تجمع پلاک قرار می‌دهد زیرا پاکسازی دندان در قسمت‌های اطراف اجزاء ابزار دشوار خواهد بود. کاهش مواد آهکی دندان طی درمان با استفاده از ابزارهای ثابت خطری واقعی است.
5. در تعدادی از بیماران حساسیت دندانی رخ می‌دهد. علت این امر، استخوان آلوئولار (بخشی از استخوان فک که دندان‌ها را در جای خود قرار می‌دهد) اطراف دندان‌هاست که طی درمان ارتودنسی عقب‌نشینی می‌کند. این مشکل می‌تواند مشکلات حساسیت دندانی حین خوردن غذای سرد یا شیرین را با خود به همراه داشته باشد.
6. درمان ارتودنسی باعث تغییر ساختار طبیعی لثه در بیمار خواهد شد و این در سال‌های بعد لق شدن دندان‌ها را در پی خواه داشت.

گرچه درمان ارتودنسی مشکلاتی دارد ، اما انجام آن برای اصلاح مشکلات عملکردی از قبیل دشواری در گفتار و خوردن غذا، اختلالات مفصل فکی (TMJ)، بوی بد دهان و دیگر مشکلات، ضروری است. بنابراین، بیمارانی که خواستار درمان ارتودنسی هستند باید پیش از آغاز درمان این نکات را به دقت مورد توجه قرار دهند. زیرا “ارتودنسی نه تنها یک درمان است، بلکه با زیبایی نیز مرتبط می‌باشد”.

برای درمان ارتودنسی از وسیله ‌های مختلفی استفاده می‌شود. هر یک از این وسیله ها هدف خاصی داشته و به شکلی متفاوت عمل می‌کنند. گاهی اوقات ممکن است تنها از یک وسیله استفاده شود و یا به ترکیبی از آنها نیاز باشد. در اینجا با متداولترین وسیله‌ های ارتودنسی آشنا می‌شوید.

آشنایی با وسیله ها و تجهیزات ارتودنسی

براکت

براکت رایجترین وسیله ارتودنسی است که برای صاف و همراستا کردن دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. براکت انواع گوناگون دارد که هر یک برای شرایط خاصی بهترین گزینه محسوب می‌شود. به طور کلی انواع براکت عبارتند از براکت فلزی معمولی، براکت پشت دندانی، براکت سرامیکی، براکت شفاف یا اینویزالاین و براکت خود لیگاچور. سیستم براکت از تعدادی نگین براکت تشکیل شده است که به سطح دندان چسبانده می‌شود و به عنوان دستگیره برای گرفتن و کشیدن دندان عمل می‌کنند. همچنین سیستم براکت از سیم ارتودنسی تشکیل شده است که نگینهای براکت را به یکدیگر متصل می‌کند و وظیفه اصلی آن اعمال نیرو به دندان‌ها است. قطعات دیگر سیستم براکت عبارتند از حلقه فلزی، الاستیک یا حلقه کشی، لیگاچور و قطعات دیگر.

آشنایی با وسیله ها و تجهیزات ارتودنسی

هدگیر

هدگیر وسیله ارتودنسی است که برای اصلاح مشکلات بایت مورد استفاده قرار می‌گیرد. دو نوع هدگیر وجود دارد: هدگیر معمولی (پشت سری و پشت گردنی) و هدگیر معکوس یا فیس ماسک (شکل بالا). از هدگیر برای اصلاح اوربایت و آندربایت معمولاً استفاده می‌شود. هدگیر با ملایمت دندانها را میکشد تا رشد یکی از فکها را محدود نماید.

آشنایی با وسیله ها و تجهیزات ارتودنسی

هربست

هربست یک وسیله ارتودنسی است که برای کاهش اوربایت طراحی شده است. هربست با افزایش رشد فک پایین و عقب کشیدن دندانهای آسیاب بزرگ (مولر) بالایی عمل می‌کند. هربست یک وسیله ثابت است که به دندان‌ها چسبانده می‌شود و بیشتر برای کودکان کم سن در حال رشد استفاده می‌شود. این وسیله باید ۱۲ تا ۱۵ ماه در دهان بماند.

آشنایی با وسیله ها و تجهیزات ارتودنسی

وسیع کننده کام

وسیع کننده کام یا اکسپپندر وسیله ‌ای است که برای فک بالا طراحی شده و با ایجاد کشش در خط میانی کام، فک بالا را بزرگ‌تر می‌کند تا فضای قوس دندانی افزایش یابد. از این روش برای اصلاح مشکل کمبود فضا و به هم فشردگی دندان‌ها استفاده می‌شود.

آشنایی با وسیله ها و تجهیزات ارتودنسی

موقعیت دهنده یا پوزیشنر

از این وسیله ارتودنسی برای تکمیل حرکت دندان‌ها در درمان ارتودنسی استفاده می‌شود. با همکاری کامل بیمار تنها چهار تا هشت هفته برای استفاده از این وسیله کفایت می‌کند.

آشنایی با وسیله ها و تجهیزات ارتودنسی

نگهدارنده ارتودنسی یا ریتینر

این وسیله انواع ثابت و غیر ثابت دارد و پس از اتمام دوره درمان ارتودنسی و درآوردن براکت استفاده می‌شود تا موقعیت جدید دندان‌ها را تثبیت نماید. دستورالعمل دقیق استفاده از آن و نوع آن را ارتودنتیست بسته به شرایط شما انتخاب می‌کند.

آشنایی با وسیله ها و تجهیزات ارتودنسی

فضا ساز یا جدا کننده

فضا ساز یا جداکننده یک حلقه کشی کوچک است که بین دو دندان قرار داده می‌شود آنها را از یکدیگر جدا کرده و اندکی فاصله بین آنها ایجاد نماید. این فاصله برای این است که بتوان حلقه فلزی سیستم براکت را دور دندان آسیاب انداخت. زمانی که فاصله لازم ایجاد شد حلقه کشی خود به خود درآمده و یا ارتودنتیست آن را برمی‌دارد.

آشنایی با وسیله ها و تجهیزات ارتودنسی

پلاک دوقلو یا توئین بلاک

این وسیله یک قالب دوقلو است که برخلاف سایر وسیله ‌های فانکشنال ارتودنسی، دو قطعه جداگانه دارد که یکی برای قوس دندانی بالا و دیگری برای قوس دندانی پایین استفاده می‌شود. این وسیله باید تمام وقت استفاده شود حتی در هنگام غذا خوردن . با این حال وسیله ‌ای غیر ثابت بوده و هنگام مسواک زدن باید آن را دربیاورید.