اختلال مفصل فکی گیجگاهی یا TMJ مشکل نسبتاً شایعی است. این اختلال می تواند بسیار جزئی و در حد صدای کلیک کوچکی هنگام باز و بسته کردن دهان باشد، یا یک مشکل جدی باشد که منجر به بروز درد یا ناراحتی مستمر برای فردی شود که از آن رنج می برد. بسیاری از افرادی که این اختلال را دارند اجازه می دهند چندین سال با آنها همراه باشد بدون اینکه برای تشخیص آن به متخصص مراجعه کنند، و پس از آن وقتی تشخیص داده می شود ممکن است ممکن است هیچ اقدامی برای درمان این شرایط انجام ندهند. در حالی که، تعدادی درمان ساده وجود دارند که این اختلال را تخفیف می دهند و بریس های ارتودنسی یکی از آنها هستند.
اختلال مفصل فکی گیجگاهی یا TMJ چیست؟
اختلال مفصل فکی گیجگاهی زمانی اتفاق می افتد که استخوان مندیبل (که منظور فک پایین است) از جای درست خود خارج می شود. این اتفاق می تواند به مرور زمان رخ دهد، وقتی الیاف لیگامان و ماهیچه هایی که آن را در جای خود نگه می دارند با حرکات مکرر کشیده می شوند یا آسیب می بینند، یا این اتفاق ممکن است به طور ناگهانی و با یک حادثه تروماتیک رخ دهد. این به گونه ای طراحی شده است که حرکت کند تا اجازه دهد اعمال حرف زدن و جویدن انجام شوند، اما اگر از داخل مفصل بلغزد، TMJ بروز می یابد.
علل بروز TMJ کدامند؟
هنوز چیز زیادی در مورد علت واقعی این مشکل مشخص نشده است، اما، مطمئناً برخی رفتارها هستند که در بروز آن نقش دارند. نخستین علت دندان قروچه است که فشار قابل توجهی به این مفصل وارد می کند و می تواند موجب وخیم شدن وضعیت مفصلی شود که از قبل ملتهب است. فشردن و ساییدن دندان ها روی یکدیگر نیز الزاماً چنین مشکلی بوجود می آورد. ضربه گیرهای داخل حفره مفصل ممکن است به راحتی از وضعیت درست خود خارج شوند، که اغلب علت بروز صدای کلیک هنگام باز یا بسته کردن فک است.
استرس، به طور کلی، یکی از عوامل شایع است، نه تنها به این علت که می تواند باعث شود فک خود را فشار دهید یا دندان های خود را روی یکدیگر بسابید، بلکه به این علت که می تواند باعث شود ماهیچه های فک و صورت خود را سفت کنید، که فشار بیشتری به مفاصل فک وارد می کند و منجر به بروز مشکل می شود. حتی آرتروز فک نیز می تواند در TMJ نقش داشته باشد.
علائم و نشانه های TMJ یا اختلال مفصل فکی گیجگاهی کدامند؟
افرادی که این اختلال را دارند، اغلب از ناراحتی مفصل فک خود شکایت دارند. این اتفاق ممکن است هر از گاهی رخ دهد یا پیوسته وجود داشته باشد. ممکن است در یک سمت صورت شدیدتر باشد یا به اندازه طرف دیگر شدید نباشد. این عارضه بین زنان شایع تر از بین مردان است و به احتمال زیاد بیشتر بین افرادی رخ می دهد که بین سنین ۲۰ تا ۴۰ سال هستند.
دیگر علائم و نشانه ها عبارتند از درد فک، گردن، شانه ها، مخصوصاً هنگام جویدن، باز کردن دهان، یا حرف زدن. احتمالاً قادر نخواهید بود دهان خود را کامل باز کنید، یا باز کردن کامل دهان برای شما دردناک خواهد بود. برخی افراد در فک خود احساس قفل شدگی دارند، که مانع باز و بسته کردن دهان می شود. ایجاد صداهای مختلف هنگام حرکت مفاصل نیز بسیار شایع است، گرچه ممکن است این الزاماً با درد همراه نباشد.
یکی از شایع ترین علائم و نشانه ها احساس ناراحتی در بایت است. ممکن است احساس کنید فک بالا و پایین شما به درستی روی یکدیگر قرار نمی گیرند. درست قرار نگرفتن فک ها روی یکدیگر، که منجر به بروز دندان قروچه و فشردن فک می شود، می تواند واقعاً موجب بروز TMJ شود و نیز یکی از علائم آن است که به همین دلیل بریس ها یکی از درمان های مؤثر یا بخشی از درمان مؤثر این اختلال هستند.
اختلال مفصل فکی گیجگاهی چگونه درمان می شود؟
دو درمان رایج و غیر تهاجمی برای TMJ وجود دارند. درمان نخست استفاده از اسپلینت یا محافظ شبانه است، که دندان ها را جدا از یکدیگر نگه می دارد، مانع ساییده شدن آنها روی یکدیگر می شود. کاهش فشار روی مفصل گیجگاهی مندیبل اغلب اجازه خواهد داد مفصل رو به عقب و به جای درست خود بلغزد، و از تأثیر اختلال روی آن مفصل بکاهد. اسپلینت به طور تمام وقت استفاده می شود، در حالی که محافظ دندان شبانه تنها شب ها استفاده خواهد شد. صحبت کردن با دندانپزشک یا ارتودنتیست می تواند به شما کمک کند بدانید کدام یک برای وضعیت شما بهتر است.
یکی از بهترین درمان ها برای TMJ بریس ها هستند. از آنجا که TMJ اغلب در نتیجه مشکلات بایت بوجود می آید، اصلاح سریع و مؤثر بایت یکی از بهترین راه های تسکین درد و تخفیف فشار TMJ است. اگر تجربه درد یا ناراحتی در مفاصل فک داشته اید، صاف کردن دندان ها، نه تنها در کنار یکدیگر، بلکه در دو فک، می تواند کمک جدی به وضعیت شما کند. اکثر بیماران وقتی بریس دریافت می کنند، تنها به این فکر می کنند که دندان های آنها چگونه به نظر خواهند رسید و چگونه درون فک جای می گیرند. اکثر درمان های ارتودنتیک در حقیقت نحوه قرار گیری دندان ها را نسبت به یکدیگر و درون هر دو فک اصلاح می کنند.
دندان قروچه و ساییدن دندان ها روی یکدیگر دو مسئله بسیار شایع هستند که با بریس ها حل می شوند، زیرا بریس ها به گونه ای طراحی شده اند که کمک می کنند دندان ها به درستی کنار یکدیگر قرار بگیرند. حتی بیمارانی که دندان های نسبتاً صافی دارند نیز ممکن است نیاز داشته باشند از بریس ها برای برطرف کردن مشکلات بایت استفاده کنند که به TMJ مربوط هستند. درمان هایی که برای حفظ تأثیرات درمان ارتودنسی استفاده می شوند هم می توانند به کاهش TMJ کمک کنند.
خواه درد ناشی از TMJ شدید باشد یا تنها گاهی اوقات موجب بروز ناراحتی شود، باید به یک متخصص مراجعه کنید تا مطمئن شوید TMJ دارید و در صورت لزوم بریس ها را برای درمان به شما توصیه کنند. از آنجا که بایت و نحوه قرار گیری دندان ها همیشه هم نباید منجر به بروز اختلال شود، ایده خوبی است که از ارتودنتیست بپرسید آیا بریس ها درمان TMJ هستند یا خیر.