نوشته‌ها

در مطلب هفته‌ی گذشته به عوارض و پیامدهای عدم ترک عادت مکیدن انگشت و ارائه‌ی راهکارهایی پرداختیم که از طریق آنها قادر خواهید بود در ترک این عادت به کودک خود کمک کنید. آیا کودک شما قادر نیست عادت مکیدن انگشت را‎ ترک کند؟ در صورتی که راهکارهای ارائه شده موثر واقع نشوند، ممکن است مجبور باشید برای حل این مشکل به پزشک ارتودنتیست مراجعه نمایید تا با استفاده از ابزارهای ارتودنسی مناسب در ترک این عادت به کودک شما کمک کند.

ترک عادت مکیدن انگشت با ریتینر هالی (Hawley Retainer)

ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت

ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت

استفاده از ریتینر هالی می‌تواند در ترک عادت مکیدن انگشت در بسیاری از کودکان مفید واقع شود. این ابزار در ظاهر شبیه ریتینری است که بیماران در پایان درمان ارتودنسی با بریس‌ها استفاده می‌کنند، اما یک بخش سیمی نیم‌دایره‌ای به آن افزوده شده است که مانع مکیدن انگشت خواهد شد. در برخی کودکان، درمی‎یابیم این ابزار پلاستیکی متحرک، احساس فرو بردن انگشت در دهان را تا جایی تغییر خواهد داد که کودک را از مکیدن انگشت باز خواهد داشت.

ترک عادت مکیدن انگشت با گیره‌ی مشبک شست (Thumb Crib)

ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت

ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت

اگر کودک اصرار به حفظ عادت مکیدن انگشت دارد و با ریتینر هالی موفق به ترک عادت او نمی‌شوید، ممکن است نیاز باشد از یک ابزار ثابت استفاده نمایید. گیره‌ی مشبک ثابت کام برای ترک عادت مکیدن انگشت شست، ابزار فلزی کوچکی است که درون دهان قرار داده می‌شود و به دندان‌های آسیای بزرگ فک بالا متصل می‌شود. گیره‌ی مشبک که از سیم‌های لحیم شده‌ای ساخته شده است که از برخورد انگشت شست با لثه‌ی پشت دندان‌های جلو، جلوگیری خواهد کرد. به این ترتیب، رضایتی که کودک در نتیجه‌ی مکیدن انگشت خود احساس می‌کرد کاهش می‌یابد و به مرور زمان، منجر به ترک کامل عادت خواهد شد.

ترک عادت مکیدن انگشت با ابزار بلوگرس (Bluegrass Appliance)

ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت

ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت

اگر کودک شما به گیره‌ی مشبک کام واکنش نشان نمی‌دهد، ابزارهای جایگزینی وجود دارند که می‌توان به آنها متوسل شد. برخی از این ابزارها عبارتند از ابزار بلوگرس (Bluegrass) و ریک (Rake). در ابزار بلوگرس از یک غلتک چرخان استفاده می‌شود تا عادت مکیدن انگشت را در بیمار از بین ببرد و اجازه دهد دندان‌های جلو به مکان طبیعی خود بازگردند.

ترک عادت مکیدن انگشت با بریس ثابت دارای چنگک (Rake Appliance)

ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت

ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت

به جای ابزار بلوگرس می‌توان از بریس ثابت دارای چنگک استفاده نمود زیرا این ابزار در انگشت فرو خواهد رفت و کودک را از نگه داشتن انگشت در دهان باز خواهد داشت. گرچه این چنگک چندان تیز نیست، اما اگر کودک سعی کند انگشت خود را بمکد حس ناخوشایندی در او ایجاد خواهد کرد.

اگر سن کودک بیش‌تر از ۵ سال است یا رشد دندان‌های دائمی او آغاز شده باشد و هنوز به مکیدن انگشت ادامه می‌دهد، بایستی به ارتودنتیست مراجعه نمایید تا تعیین نماید برای ترک این عادت در کودک چه ابزار ارتودنسی مناسب است. با تهیه‌ی اسکن دیجیتالی از دندان‌ها می‌توان یک ابزار سفارشی ساخت که مناسب اندازه‌ی دهان کودک شما باشد. در جلسه‌ی بعد ابزار آماده خواهد بود و در دهان کودک کار گذاشته خواهد شد. پس از حصول اطمینان از ترک عادت در کودک، می‌توان پس از چند ماه ابزار را از دهان خارج نمود.

استفاده از گیره‌ی مشبک دردی نخواهد داشت، اما پس از کار گذاشتن آن در دهان ممکن است در ابتدا اندکی حساسیت و التهاب ایجاد نماید و طی یک دوره به آن عادت کند. از آنجا که عادت مکیدن انگشت با خود حس اضطراب، ترس یا خستگی را به همراه دارد، ممکن است کودک طی دوره‌ی ترک این عادت به توجه بیشتری نیاز داشته باشد. سعی کنید منشاء حس اضطراب را در او شناسایی کنید و در صدد بر طرف نمودن آن باشید.

ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت

ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت

به خاطر داشته باشید، عادت مکیدن انگشت شاید در ابتدا ساده انگاشته شود اما مشکلاتی که در اثر آن در دندان‌ها و فک بوجود می‌آیند، در آینده تاثیرات بسیار ناخوشایندی در ظاهر فرد ایجاد خواهند کرد.

کودکان با رفتاری غیر ارادی متولد می‌شوند. یکی از این رفتارها، مکیدن ناخودآگاه هر شی است که درون دهان آنها قرار می‌گیرد. این رفتار طی چند ماهه‌ی نخست زندگی، به یادگیری خوردن شیر مادر کمک می‌کند و حدود ۴ ماهگی از بین خواهد رفت. با این حال، مکیدن انگشت عادتی غیرارادی و ناخودآگاه نیست، بلکه تصور می‌شود کودک به واسطه‌ی آن تلاش می‌کند در خود آرامش ایجاد نماید.

معمولا مکیدن انگشت در اوایل کودکی تاثیرات سوء طولانی مدتی نخواهد داشت و اکثر کودکان در سنین ۲ تا ۴ سالگی به طور خود به خود آن را ترک خواهند کرد. با این حال، اگر عادت مکیدن انگشت یا شصت بیشتر از این زمان به طول انجامد می‌تواند رشد طبیعی فک‌ها را تغییر دهد و با رشد دندان‌های دائمی در دهان، موجب کجی و انحراف آنها خواهد شد.

مشکلات شایع ناشی از عادت مکیدن انگشت

در زیر به مشکلاتی اشاره خواهیم کرد که معمولا ناشی از مکیدن انگشت می‌باشند و مستلزم درمان ارتودنسی می‌باشند:

جلوآمدن دندان‌های قدامی فک بالا

عادت مکیدن انگشت در کودکان

عادت مکیدن انگشت در کودکان

این مشکل با محل قرارگیری دندان مرتبط است، و نتیجه‌ی آن انحراف نوک دندان‌های قدامی میانی رو به جلو خواهد بود. در برخی موارد، ممکن است شکل‌گیری فک تحت تاثیر قرار گیرد، که احتمالا منجر به جلوآمدن دندان‌ها و فک بالا نسبت به کل صورت خواهد شد.

عقب رفتن دندان‌های قدامی فک پایین

عادت مکیدن انگشت در کودکان

عادت مکیدن انگشت در کودکان

فشار انگشت به دندان‌ها موجب خواهد شد نوک دندان‌های پیش میانی فک پایین رو به زبان باشد.

اپن بایت

عادت مکیدن انگشت در کودکان

عادت مکیدن انگشت در کودکان

با روی هم قرار دادن فک بالا و پایین، یا به اصطلاح با بستن بایت، دندان‌های بالا و پایین به یکدیگر نزدیک نمی‌شوند. حفره یا شکاف بین دندان‌های قدامی فک بالا و پایین ممکن است دقیقا به شکل انگشت یا شصت کودک درآید.

کراس بایت

عادت مکیدن انگشت در کودکان

عادت مکیدن انگشت در کودکان

در نتیجه‌ی مکیدن انگشت، ممکن است فک بالا باریک‌تر از فک پایین شود، به گونه‌ای که دندان‌های فک بالا و پایین به درستی روی یکدیگر قرار نگیرند. این مشکل ممکن است در نتیجه‌ی منقبض کردن عضلات چانه حین مکیدن انگشت بوجود آید.

هنگام تلاش برای ترک عادت مکیدن انگشت در کودکان باید کاملا مراقب بود. زیرا آنها این رفتار را با هدف ایجاد آرامش در خود انجام می‌دهند و والدین باید نسبت به عامل روانی منشاء بروز این عادت حساس باشند. تنبیه و سرزنش بهترین رویکرد نیستند – بلکه باید در این راه صبور بود و به تشویق متوصل شد.

راهکارهای ترک عادت مکیدن انگشت

  • تشویق کودک و در آغوش گرفتن او یا دادن جایزه می‌توانند آنها را به ترک این عادت ترغیب کنند.
  • از سرزنش کردن او اجتناب کنید زیرا ممکن است در کودک حالت تدافعی ایجاد نماید.
  • برای هر روز یا هر هفته‌ای که کودک انگشت خود را نمی‌مکد، و درواقع برای پیشرفت کودک در راه ترک این عادت روی تقویم علامت گذاری کنید یا برای آن جدول طراحی کنید.
  • به عنوان جایزه یا به او اسباب بازی بدهید یا او را برای گردش بیرون ببرید.
  • از ابزاری استفاده کنید که انجام این عادت را به او یادآوری کنند، مثلا روی ناخن‌های او لاک ناخن بدمزه بزنید، یا هنگام خواب روی انگشت او چسب زخم بپیچید.
  • برای پرت کردن حواس او از مکیدن انگشت، از چیزی مانند یک اسباب بازی استفاده نمایید.
عادت مکیدن انگشت در کودکان

عادت مکیدن انگشت در کودکان

  • هنگام خواب برای او دستکش یا محافظ انگشت بپوشید که به صورت آماده در بازار وجود دارند.
  • اگر هیچ کدام از اقدامات محافظه‌کارانه‌ی بالا موثر واقع نشوند، با مراجعه به ارتودنتیست، ممکن است وی استفاده از ابزارهای مختلف ارتودنسی را پیشنهاد دهد.
عادت مکیدن انگشت در کودکان

عادت مکیدن انگشت در کودکان

درمان‌های اولیه‌ی ارتودنسی به منظور ترک عادت مکیدن انگشت

اگر کودک شما به مدت طولانی عادت مکیدن انگشت را با خود به همراه داشته است و این عادت به تدریج در حال تغییر شکل فک و فرم قرارگیری دندان‌های اوست، ممکن است استفاده از درمان‌های اولیه‌ی ارتودنسی ضروری باشند. درمان پیش از نوجوانی معمولا نخستین مرحله است و به هدایت رشد صحیح فک کمک می‌کند به گونه‌ای که در آینده نیاز نباشد از درمان‌های گسترده‌ی ارتودنسی برای اصلاح بایت استفاده نمود. بعلاوه با استفاده از درمان‌های ارتودنسی می‌توان اطمینان حاصل نمود که فضای کافی برای رشد صحیح دندان‌های دائمی وجود خواهد داشت. این ابزارها به پیشگیری از فشردگی و نامرتبی دندان‌ها و دیگر مسائل مربوط به صافی دندان‌ها و مشکلات ظاهری کمک خواهند کرد.

گزینه‌های درمان ارتودنسی

نوع درمان ارتودنسی که کودک شما به آن نیاز خواهد داشت، به نوع مشکل او بستگی خواهد داشت که در پی عادت مکیدن انگشت بوجود آمده است. در برخی موارد ممکن است طی مراحل نخست درمان نیاز باشد از فضادهنده‌ها (spacers) استفاده شود تا دهان برای رشد در آینده مهیا شود و از ایجاد دیگر مشکلات ارتودنسی جلوگیری به عمل آید. دومین مرحله‌ی درمان ارتودنسی در سنین نوجوانی صورت می‌گیرد که ممکن است شامل اصلاح و درمان مشکلات گسترده‌ی بایت و فک و نیز صاف و یکدست نمودن دندان‌های کج باشد که با استفاده از بریس‌های فلزی سنتی یا بریس‌های زبانی (لینگوال) انجام می‌شود.

عادت مکیدن انگشت در کودکان

عادت مکیدن انگشت در کودکان

اگر نگران تاثیرات عادت مکیدن انگشت روی دندان‌ها و لبخند کودک خود هستید، بهترین راه این است که برنامه‌ای طولانی مدت برای مراجعه منظم به ارتودنتیست طراحی کنید. تنها یک ارتودنتیست قادر خواهد بود وضعیت دندان‌ها و فک او را به درستی بررسی نماید تا مشکلات بالقوه و احتمالی را شناسایی نموده و یک طرح درمان ارتودنسی مناسب ارائه دهد. در مقاله بعد به طور مفصل به معرفی ابزارهای ارتودنسی خواهیم پرداخت که در ترک این عادت موثر خواهند بود.