در مقاله قبل دندان نهفته را معرفی کردیم و از خطرات نهفته ماندن آن گفتیم و اشاره کردیم که در صورت امکان می توان با کمک درمان ارتودنسی آن را در جای درست خود هدایت کرد یا اگر به طور کامل داخل بافت قرار داشته باشد باید پس از جراحی اکسپوز (جراحی برای برداشتن بافت روی دندان نهفته) با کمک ارتودنسی بیرون آورده شود. در انتها اشاره کردیم برای تصمیم گیری در خصوص انجام جراحی اکسپوز و بیرون کشیدن دندان و هدایت آن به محل درست با کمک درمان ارتودنسی، عوامل مختلفی هستند که باید مد نظر قرار گیرند. در این مقاله به ادامه معرفی این عوامل می پردازیم.

درمان دندان نهفته با کمک ارتودنسی

جابجایی دندان نهفته و مشکلات آن

جابجایی دندان های مجاور و ضایعات پاتولوژیک همراه با دندان نهفته می تواند کشیدن دندان نهفته را ضروری کند. با این حال، کیست های رویشی eruption cysts، کیست های دانتی ژور dentigerous cysts، و ضایعات خوش خیم (مانند تومور ادنتوژنیک آدنوماتوئید adenomatoid odontogenic tumor، ضایعات سلولی بزرگ، کیست های آنوریسمی استخوان aneurysmal bone cysts، و غیره) استثناء هستند. در این موارد، این امکان وجود دارد که تنها ضایعه برداشته شود و دندان نهفته نجات یابد.

درمان دندان نهفته با کمک ارتودنسی

جنبه زیبایی و تناسب ظاهری نهفتگی دندان

جنبه های زیبایی و تناسب ظاهری نهفتگی دندان از جمله مسائلی هستند که می توانند روی تصمیم گیری برای اکسپوز یا کشیدن دندان نهفته تأثیر گذار باشند. به عنوان مثال، دندان نیش بسیار استراتژیک است زیرا زمانی که بیمار لبخند می زند دیده می شود؛ بنابراین، ارزش حفظ شدن دارد؛ در حالی که یک دندان نیش بد شکل، کج و کوله، یا به درد نخور، ممکن است ارزش نگه داشتن نداشته باشد، مگر آنکه پس از بیرون آمدن ترمیم و اصلاح شود.

قابلیت و کارآمدی دندان نهفته

دندان نهفته ای که شکل بسیار نازیبایی دارد، ریشه کوتاهی دارد، و بر اساس بررسی ها ناکارآمد تشخیص داده می شود، به احتمال زیاد به جای جراحی اکسپوز و صاف شدن به کمک ارتودنسی، نیاز به کشیدن خواهد داشت.

مدت زمان درمان جراحی، درمان ارتودنسی و هزینه آنها

طول درمان ارتودنسی، جراحی و هزینه ها دیگر موضوعات فرعی هستند که ارتودنتیست پیش از برنامه ریزی برای طرح درمان باید با بیمار یا والدین او راجع به آنها صحبت کند. درمان ارتودنسی برای هدایت دندان نهفته به سمت قوس دندانی و اکلوژن (بسته به سن بیمار، تراکم استخوان، میزان شکل گیری ریشه، انحراف ریشه یا دیلاسریشن (نوعی آنومالی که در آن تاج و ریشه دندان رابطه خطی خود را از دست می دهند مثلاً تاج روی ریشه می چرخد یا منحرف می شود)، عمق و زاویه نهفتگی، میزان فضای موجود در قوس دندانی) معمولاً ۱ تا ۳ سال زمان می برد. هزینه ها مستقیماً با پارامترهایی که ذکر شد رابطه دارند (هر چه مدت زمان بیشتری طول بکشد تا دندان نهفته در جای خود قرار بگیرد، هزینه بیشتری در بر خواهد داشت). از قبل هزینه ها باید برآورد شوند.

درمان دندان نهفته با کمک ارتودنسی

ارزش حفظ دندان نهفته

معمولاً بواسطه عدم هماهنگی طول قوس دندانی و اندازه دندان ها، دندان مولر سوم نهفته باقی می ماند. اغلب، به علت عدم وجود جای کافی در قوس دندانی، وجود پاکت های پریودنتال، مسدود شدن مسیر رشد دندان، مال اکلوژن، پوسیدگی و کرم خوردگی دندان و یا عفونت پری کرونیت (اطراف تاج دندان)، دندان های عقل نیاز به کشیدن دارند. بنابراین، به ندرت برای دندان های مولر سوم جراحی اکسپوز انجام می شود یا با ارتودنسی صاف می شوند؛ با این حال، در صورتی که برای حمایت دندان مصنوعی یا روکش، یک اباتمنت دیستال نیاز باشد، صاف کردن مولر سوم فک پایین نیاز خواهد بود.

دندان های مولر و پرمولر دوم معمولاً کمتر نهفته هستند و درمان تحت تأثیر عواملی همچون اکلوژن، فضای قوس دندانی، پوسیدگی دندان، ارزش استراتژیک دندان و هزینه های آن می باشد. تصمیم گیری برای حفظ دندان یا کشیدن آن، به شرایط هر مورد بستگی دارد. پس از معاینات بالینی، مشاوره، و همکاری با ارتودنتیست تصمیمات گرفته خواهند شد.

دندان های پیشین دائم به ندرت نهفته هستند؛ با این حال، در صورت نهفته شدن آنها، در هر دو فک ارزش حفظ شدن دارند، زیرا به لحاظ زیبایی مهم هستند و با لبخند زدن قابل مشاهده هستند. بعلاوه، نقش مهمی در تعیین خط وسط دندان ها ایفا می کنند که از نظر زیبایی از اهمیت بالایی برخوردار هستند؛ زیرا انحراف خط وسط کاملاً مشخص است و مورد توجه دیگران قرار می گیرد.

درمان دندان نهفته با کمک ارتودنسی

دندان های نیش دائمی فک بالا، در میان دندان هایی که احتمال نهفته بودن آنها وجود دارد، رتبه دوم را دارند. این دندان بلندترین ریشه را دارد و در اکلوژن هایی که دندان نیش آنها در سطحی بالاتر قرار می گیرد مهم است. معمولاً زمانی که فرد لبخند می زند دندان های نیش او قابل مشاهده هستند. بنابراین، از نظر زیبایی حائز اهمیت هستند و هر زمان که امکان داشته باشد، حفظ آنها ارزشمند است.

گزینه های درمانی پیش روی بیمارانی که دندان نیش دائمی آنها نهفته است عبارتند از:

مداخله با  کشیدن دندان: کشیدن دندان نیش شیری برای بهبود رشد دندان نیش دائم زمانی انجام می شود که ریشه به طور کامل شکل نگرفته باشد و برای رشد فضای کافی وجود داشته باشد.

عدم درمان: به جز ارزیابی های رادیوگرافیک دوره ای برای بررسی تغییرات پاتولوژیک، در صورتی که برای انجام جراحی اکسپوز یا کشیدن دندان محدودیت هایی وجود داشته باشد، هیچ درمانی صورت نخواهد گرفت.

کشیدن دندان با کمک جراحی: کشیدن دندان نیش نهفته با کمک جراحی و قرار دادن جایگزین مصنوعی زمانی انجام می شود که برای حفظ دندان محدودیت هایی وجود داشته باشد.

جراحی اکسپوز: جراحی اکسپوز دندان های نیش و صاف کردن آنها با درمان ارتودنسی زمانی انجام می شود که ممکن باشد.

اطلاعاتی از قبیل سن و جنس بیمار، فضا برای صاف کردن دندان، وجود دندان نیش شیری، جابجایی دندان پرمولر اول به محل دندان نیش، و دیگر مسائلی که ذکر شدند بایستی بررسی و ثبت شوند. در صورتی که دندان موقعیت استراتژیک داشته باشد و تصمیم گرفته شود دندان حفظ شود، سپس باید بررسی شود که آیا می توان دندان نیش نهفته را با جراحی اکسپوز و با فشار بیرون کشید یا باید با جراحی کشیده شود.