ارتودنسی یکی از شاخه‌های دندانپزشکی است که به طور کلی به درمان مال اکلوژن می‌پردازد و هدف آن صاف و یکدست کردن دندانها می‌باشد. مال اکلوژن به شرایطی گفته میشود که هنگام بسته بودن دهان، دندانها به درستی روی یکدیگر قرار نمی‌گیرند که نتیجه‌ی آن ایجاد مشکل یا اختلال در بایت است. اگر رشد دندانها به درستی هدایت نشود، مال اکلوژن بوجود خواهد آمد. دندانها کج و ناصاف خواهند بود و در یک ردیف کنار یکدیگر قرار نخواهند گرفت.
مال اکلوژن بیماری محسوب نمی‌شود زیرا سلامت جسمی را تحت تاثیر قرار نخواهد داد. این عارضه تنها به تغییر در موقعیت دندانها مربوط میشود. با این حال، با ایجاد اختلال در بایت ممکن است از طرفی شکل صورت و ظاهر فرد را تحت تاثیر قرار دهد و از سوی دیگر با ایجاد مشکل در جویدن، گفتار و عملکرد تنفسی دندانها، در نهایت منجر به ایجاد حس ناراحتی، افسردگی و عدم اعتماد به نفس خواهد شد.
از جمله عواملی که ممکن است منجر به ایجاد مشکل در بایت شوند عبارتند از آسیب به دندانها یا استخوان‌های صورت، مکیدن شصت یا انگشت به طور مداوم و عوامل دیگر. مال اکلوژن شدید می‌تواند غذا خوردن، گفتار و رعایت بهداشت دندانها را تحت تاثیر قرار دهد.
درمان ارتودنسی می‌تواند به درمان یا بهبود مشکلات زیر کمک کند:
انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)
جلوآمدگی دندانهای پیشین (Protruding front teeth)
در برخی موارد دندانهای پیش فک بالا رو به جلو متمایل هستند و خیلی جلوتر از دندانهای فک پایین قرار می‌گیرند که در ظاهر شکل بدی بوجود می‌آورند و گفتار را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند. درمان ارتودنسی می‌تواند با حل این مشکل ظاهر چهره را بهبود دهد و از ایجاد آسیب به دندان طی حوادث ورزشی ممانعت به عمل آورد.
دندانهای فشرده و نامرتب (Crowding)
انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)
در فک‌هایی که عرض آنها کم است، شاید جای کافی برای تمام دندانها وجود نداشته باشد. ممکن است ارتودنتیست یک یا دو دندان را بکشد تا برای دندانهای دیگر فضای کافی ایجاد شود.
دندانهای نهفته (Impacted teeth)
انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)
این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که دندان دائمی (بیشتر دندان عقل) از لثه یا استخوان بیرون نمی‌آید، یا تنها بخشی از آن قابل مشاهده است.
دندانهای نامتقارن (Asymmetrical teeth)
انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)
در این حالت، دندانهای بالا و پایین کنار یکدیگر جفت نمی‌شوند، بویژه زمانی که حین بسته بودن دهان دندانها نشان داده می‌شوند.
دیپ بایت (Deep bite) یا اور بایت (overbite)
انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)
در این حالت، دندانهای فک بالا مقدار زیادی از دندانهای فک پایین را می‌پوشانند، و در موارد وخیم‌تر، ممکن است باعث شود دندانهای فک بالا در کام (سقف دهان) فرو روند.
بایت معکوس (Reverse bite)
انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)
در این حالت، با قرار دادن دندانها روی یکدیگر، دندانهای فک بالا درون دندانهای فک پایین قرار می‌گیرند به همین دلیل در ظاهر صورت، فک پایین کاملا به جلو متمایل میشود که در زیبایی چهره خلل ایجاد می‌کند.
اپن بایت (Open bite)
انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)
زمانی که دندانها روی یکدیگر قرار می‌گیرند، بین دندانهای فک بالا و دندانهای فک پایین شکاف وجود دارد که جویدن صحیح و گفتار را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در برخی موارد منجر به ایجاد عاداتی از قبیل فشار به زبان میشود.
آندر بایت (Underbite)
انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)
با بستن بایت، دندانهای فک بالا خیلی عقب قرار می‌گیرند، یا دندانهای فک پایین خیلی جلو قرار می‌گیرند.
کراس بایت (Crossbite)
انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)
در این نوع ناهنجاری، زمانی که دندانها روی یکدیگر قرار می‌گیرند، به جای آنکه دندانهای فک بالا اندکی جلوتر از دندانهای فک پایین قرار گیرند، در بخشی از فک که دچار کراس بایت است، دندانهای فک پایین جلوتر از فک بالا قرار می‌گیرند. عدم درمان این عارضه موجب رشد غیرعادی و بدشکل شدن فک خواهد شد.
فاصله زیاد بین دندانها (Spacing)
انواع مشکلات بایت (مال اکلوژن)
در دندانهای فاصله‌دار، برعکس دندانهای فشرده، بین دندانها شکاف یا فاصله وجود دارد، که علت آن ممکن است عدم وجود یک دندان باشد یا اینکه دندانها نمی‌توانند به طور کامل دهان را پر کنند. این مشکل اساسا به زیبایی مربوط میشود.
ارتودنتیست قادر است به حل مشکلاتی از قبیل ساییدن یا فشردن دندانها و حرکت یا ایجاد صدای تق تق در فک نیز کمک کند. با حل همه‌ی این مشکلات می‌توان سلامت دهان و دندانها و لثه‌ها را در دراز مدت تضمین نمود. بر اساس کلیه‌ی نکاتی که ذکر شد می‌توان نتیجه‌گیری کرد که درمان ارتودنسی می‌تواند ظاهر دندانها را بهبود بخشد، اما می‌تواند در نهایت منجر به بهبود جویدن و گفتار شود و در برخی موارد از آسیب و پوسیدگی دندان جلوگیری نماید
