تصحیح نامرتبی دندانها و کراس بایت
تصحیح نامرتبی دندانها و کراس بایت قدامی بدون جراحی فک و کشیدن دندان در فرد بزرگسال
با ما در شبکه های اجتماعی همراه باشید
کراس بایت یکی از مشکلات ارتودنتیک است که اغلب با آندر بایت اشتباه گرفته می شود، اما روی هم رفته، نوع متفاوتی از مال اکلوژن ها است. هم کراس بایت و هم آندربایت نیاز به درمان دارند، اما به روش های مختلفی درمان می شوند. در این مقاله قصد داریم به معرفی کراس بایت، عوارض بروز آن، و چگونگی درمان آن بپردازیم.
کراس بایت چیست؟
وقتی دندان های دو فک بالا و پایین نسبت به یکدیگر صاف نیستند و یا رابطه آنها به شکلی طبیعی نیست، این مشکل “کراس بایت” نامیده می شود. کراس بایت می تواند یک یا چند دندان را درگیر سازد، و یک طرفه یا دو طرفه باشد. عموماً این مشکلی است که به صورت ژنتیکی وجود دارد، اما می تواند فارق از علل ارثی نیز بروز پیدا کند، از جمله رشد دندان های دائمی قبل از افتادن دندان های شیری کودک.
انواع کراس بایت
عموماً کراس بایت دو نوع اصلی دارد: کراس بایت خلفی و کراس بایت قدامی.
کراس بایت چیست؟
کراس بایت قدامی (Anterior Crossbite)
در کراس بایت قدامی، دندان های جلوی فک بالا در پشت دندان های جلوی فک پایین قرار می گیرند. این مشکل از نظر ظاهری شبیه آندر بایت است با اندکی تفاوت.
کراس بایت خلفی
کراس بایت خلفی متضاد کراس بایت قدامی قرار دارد. این اتفاق زمانی رخ می دهد که دندان های عقب فک بالا جلوی دندان های فک پایین قرار می گیرند.
علل بروز کراس بایت
همانطور که در بالا اشاره کردیم، کراس بایت معمولاً منشاء ارثی دارد. اما برخی علل شایع دیگر نیز هستند که باید مورد توجه قرار بگیرند.
تأخیر در رشد دندان ها یا غیر عادی بودن روند آن
در اکثر افراد، دندان های شیری می افتند و خیلی زود دندان های دائمی جای آنها را می گیرند. با این حال، در برخی موارد دندان های دائمی قبل از افتادن دندان های شیری بیرون می آیند. در صورتی که این اتفاق بیفتد، دندان های دائمی فک مقابل کج می شوند.
مکیدن انگشت
در صورتی که کودک انگشت خود را زیاد بمکد، این می تواند منجر به بروز مشکلات کجی دندان ها شود. مکیدن انگشت می تواند موجب کاهش عرض کام، سقف دهان یا همان قوس دندانی شود، که احتمالاً موجب تغییر و تخریب شکل استخوان سقف دهان می شود.
تنفس دهانی
زمانی که دهان بسته است و فرد از طریق بیینی نفس می کشد، زبان به شکل طبیعی در برابر سقف دهان قرار می گیرد. در کودکانی که در حال رشد هستند، این کمک می کند فک بالا به درستی رشد کند. با این حال، اگر کودک پیوسته از راه دهان نفس بکشد، ممکن است بواسطه دلایل دیگر باشد، مانند تورم لوزه ها، که در این شرایط زبان از سقف دهان دور می شود. این می تواند منجر به کوچک شدن فک بالا شود.
کراس بایت چیست؟
نحوه درمان کراس بایت
خبر خوب مربوط به همه این مشکلات این است که راهی برای درمان آنها وجود دارد. رایج ترین گزینه های درمان موجود عبارتند از:
- اکسپندر (وسیع کننده) کام یا اکسپندر ماگزیلا (که به تدریج عرض سقف دهان را افزایش می دهد).
- اکسپندر متحرک برای افراد بزرگسال.
- براکت های ارتودنسی (که می تواند شامل براکت ها و هدگیر باشد).
- جراحی که شامل شکستن استخوان فک به صورت کاملاً استراتژیک صورت می گیرد و هدف آن گسترده کردن فک بالا است.
کراس بایت چیست؟
در صورتی که فضای کافی وجود داشته باشد، استفاده از ابزارهای متحرک پیشنهاد می شود. ابزار هاولی با یک طرح مایل آکریلیک یا یک فنر برای کشیدن دندان ها به جای درست خود، استفاده می شود. اصلاح کراس بایت تک دندان ها با استفاده از الاینرهای شفاف بسیار مؤثر است، زیرا پلاستیک قادر است بدون تأثیر روی فک، دندان را جابجا کند.
اغلب درمان کراس بایت تک دندان نیاز به فضا دارد و تراش مینای بین دندان ها یا کاهش مینای اینترپروکسیمال روشی ضروری برای کمک به درمان فشردگی دندان ها در کراس بایت است. اغلب نیاز است مقدار مینایی که قرار است تراشیده شود بین چند دندان تقسیم شود، تا فشردگی های شدید راحت تر درمان شوند.
هیچ یک از این گزینه ها به راحتی و بدون دردسر انجام نمی شوند، اما خیلی خوب عمل می کنند، و اگر کراس بایت داشته باشید، یکی از این گزینه های درمان را تجربه خواهید کرد.
چه اتفاقی می افتد اگر کراس بایت درمان نشود؟
هر چند ممکن است متخصصان دهان و دندان روی گزینه های درمان برای استفاده به منظور درمان کراس بایت، یا حتی روی سن شروع درمان اتفاق نظر نداشته باشند، همه آنها روی یک چیز توافق خواهند داشت:
قطعاً درمان باید اتفاق بیفتد، هیچ مانعی سر راه آن وجود ندارد.
دلیل اینکه چرا کراس بایت باید درمان شود این است که این مشکل می تواند منجر به ساییدگی شدید دندان ها و لثه ها شود، نیاز نیست به دردی اشاره کنیم که می تواند در دندان ها و گونه ها اتفاق بیفتد. دندان ها به صورت غیر همسطح ساییده خواهند شد و در نتیجه کراس بایت برای فک (از جمله اختلالات فکی- گیجگاهی)، گردن و حتی شانه ها نیز مشکلاتی بوجود خواهد آورد.
بنابراین، اگر برای کراس بایت هیچ درمانی صورت نگیرد، می تواند منجر به رشد نادرست فک، مشکلات مفاصل، و عدم تقارن صورت شود. به همین دلیل مهم است که با یک متخصص دندانی- دندانپزشک، ارتودنتیست، جراح دهان- صحبت کنید. تا متوجه شوید که آیا خودتان یا یکی از عزیزانتان که کراس بایت دارید نیاز به کمک دارید و این درمان چه زمانی باید صورت گیرد.
خلاصه مطالب کراس بایت
- کراس بایت زمانی رخ می دهد که دندان های فک بالا و پایین رابطه درستی با یکدیگر ندارند، یا دندان های جلوی فک بالا پشت دندان های فک پایین قرار می گیرند (کراس بایت قدامی)، یا دندان های عقب فک بالا جلوی دندان های عقب فک پایین قرار می گیرند.
- شایع ترین علت بروز کراس بایت عوامل ژنتیکی است، اما می تواند به علت های دیگر نیز اتفاق بیفتد از جمله تأخیر در رشد دندان ها یا رشد غیر عادی آنها، مکیدن انگشت و تنفس دهانی.
- درمان کراس بایت می تواند شامل اقدامات ارتودنتیک، وسیع کننده کام (انواع مختلف آن) و جراحی برای موارد وخیم تر باشد.
- در صورتی که کراس بایت درمان نشود، می تواند منجر به آسیب به لثه ها شود (مانند ژنژیویت)، درد دندان ها و گونه ها، مشکل در جویدن، گردن، و شانه ها، و عدم تقارن صورت.
مطلوب آن است که تمام دندانها به سادگی و بدون فشردگی یا بدون فاصله روی قوس‌های دندانی قرار گرفته باشند. اما متاسفانه دندان‌های اکثر افراد عالی و بی نقص نیستند. عموما، مشکلات صاف و یکدست بودن دندانها (مال اکلوژن) ارثی هستند. بعلاوه ممکن است منشاء آنها عادات بد، سبک زندگی غلط و یا آسیب نیز باشد. عدم قرار گیری صحیح دندانها و صاف و مرتب نبودن آنها می‌تواند منجر به مشکلات جدی سلامت دهان و دندان شود، بویژه اگر دندانها به علت ناصاف بودن قادر نباشند عملکردهای حیاتی خود را داشته باشند. در این مقاله سعی بر آن داریم با انواع مال اکلوژن های مهم و تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت به عنوان نمونه های مهم آشنا شویم.
چقدر مال اکلوژن می‌تواند بد باشد؟
مال اکلوژن می‌تواند گفتار، عادات چگونگی نحوه‌ی غذا خوردن، تنفس و حتی ظاهر چهره‌ی فرد را تغییر دهد. می‌تواند منجر به درد فک، ساییدگی مینای دندان، آسیب به بافت نرم شود و خطر بیماری‌های دندانی و ایجاد حفره در دندانها و پوسیدگی آنها را افزایش دهد. دندانپزشک با استفاده از معاینات معمول دندانی و رادیوگرافی با اشعه‌ی ایکس قادر خواهد بود مال اکلوژن را تشخیص دهد و آن را بر اساس شدت و نوع آن دسته بندی نماید. مهم‌ترین انواع مال اکلوژن عبارتند از اور بایت، اور جت و اپن بایت. بسیاری از افراد قادر به تشخیص درست تفاوت بین این سه نوع مال اکلوژن نیستند. گرچه شبیه یکدیگر هستند اما سه وضعیت کاملا متفاوت دارند.
اور بایت چیست؟
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
در اینجا اندازه‌گیری عمودی همپوشانی دندان‌های فک بالا و پایین که در جلوی دهان واقع شده‌اند را مشاهده می‌نمایید. اوربایت اغلب زمانی بوجود می‌آید که دندان‌های فک بالا اندکی از اندازه‌ی معمول خود بلندتر یا اندکی رو به جلو باشند. اندازه‌گیری می‌تواند به صورت میلی‌متری یا درصدی باشد. در اغلب موارد، متخصص‌های دندانی به آن تحت عنوان اوربایت کاهش یافته، طبیعی، یا افزایش یافته اشاره می‌نمایند. دندان‌های اکثر افراد تا اندازه‌ای اور بایت دارند، که الزاما چیز بدی نیست. زمانی مشکل بوجود می‌آید که اور بایت بسیار بزرگ باشد و دندان‌های پیش فک بالا بیش از یک سوم دندان‌های فک پایین را بپوشانند. دندان‌های فک پایین تا عمق زیادی در پشت دندان‌های فک پایین قرار می‌گیرند. این مسئله منجر به ساییدگی غیر طبیعی و ناسالم دندان‌های فک بالا خواهد شد. در موارد حاد (اوربایت افزایش یافته)، ممکن است حتی دندان‌های فک پایین به لثه‌های فک بالا نیز برسند و منجر به بروز آسیب بیشتر شوند.
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
درمان اوربایت
اور بایت می‌تواند ناشی از عدم رشد فک پایین یا عدم هماهنگی اندازه‌ی دندان‌های جلو باشد. در برخی موارد، ارتودنتیست قادر است با استفاده از درمان‌های ارتودنسی هر دو فک را صاف نماید. این درمان‌ها در بیماران جوان‌تر که ساختار اسکلتی آنها منعطف‌تر است، بهتر عمل می‌کنند.
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
درمان اوربایت شدید افراد بزرگسال، که نتیجه‌ی مشکلات اسکلتی است، دشوارتر است زیرا تنها با استفاده از بریس‌ها قابل برطرف شدن نیست. این موارد نیاز به جراحی دارند تا پیش از قرار دادن بریس‌ها روی دندانها، محل قرار گیری فک‌ها را تغییر دهند، یا ممکن است نیاز باشد پس از آن اندازه‌ی دندانها تغییر کند یا با یکدیگر هم‌تراز شوند تا دندانها در محل طبیعی خود قرار گیرند.
اور جت چیست؟
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
اور جت زمانی بوجود می‌آید که از نظر فاصله‌ی افقی، تفاوت زیادی بین دندان‌های جلوی دو فک بالا و پایین وجود دارد. معمولا، دندان‌های فک بالا به شکل کاملا مشهودی رو به جلو هستند که معمولا به آنها دندان خرگوشی گفته می‌شود. ممکن است دندانها صاف باشند اما با فاصله در جلوی دندان‌های فک پایین قرار گرفته باشند. این مشکل، زمانی که دهان بسته است، مانع رسیدن دندانها و لب‌ها به یکدیگر می‌شود. در نتیجه بیمارانی که دندان‌های آنها اورجت دارند، بیشتر در معرض خطر آسیب ناگهانی می‌باشند زیرا دندانها رو به جلو هستند.
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
درمان اور جت
اور جت مشکلی است که در پی عادات غلط بوجود می‌آید- در واقع در نتیجه‌ی مکیدن انگشت، استفاده از پستانک و شیشه شیر، جویدن ناخن و فشار زبان به دندانها در دراز مدت ایجاد می‌شود.
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
درمان‌های ارتودنسی نه تنها زیبایی ظاهری را بهبود می‌بخشند، بلکه خطر دیگر صدمات و ایجاد شرایط دیگر را کاهش می‌دهند. بهتر است خیلی زود در پی درمان باشید تا طول درمان و دامنه‌ی درمان را کاهش دهید. برای آنکه مطمئن شوید مال اکلوژن شما آنقدر جدی است که نیاز به درمان دارد، به دندانپزشک یا ارتودنتیست مراجعه نمایید.
اپن بایت چیست؟
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
در صورتی که با قرار دادن دندان‌های فک بالا و پایین روی یکدیگر، دندان‌های عقب با یکدیگر در تماس باشند اما دندان‌های جلو به خوبی با یکدیگر برخورد نداشته باشند یا به یکدیگر نزدیک نشوند، به این وضعیت اپن بایت گفته می‌شود. این نوع مال اکلوژن معمولا نتیجه‌ی عادات بد می‌باشد. مکیدن انگشت، مکیدن مداد یا خودکار، یا فشردن زبان به دندانها (که تحت عنوان عادت بلع کودکانه شناخته می‌شود) منجر به بروز اپن بایت می‌شوند. ظاهر چهره‌ی فرد به شدت تحت تاثیر شرایط قرار می‌گیرد و دندانها رو به جلو به نظر می‌رسند. افرادی که دندان‌های آنها دارای وضعیت اپن بایت هستند سعی می‌کنند با دندان‌های جلوی خود غذا بجوند اما این فرایند طولانی و بی تاثیر است. در دراز مدت، اپن بایت باعث خواهد شد فشار زیادی به دندان‌های عقب وارد شود و ترک خوردن و لب پر شدن آنها را در پی خواهد داشت. مقیاس اندازه‌گیری اپن بایت میلی‌متر است- فضای بین سطح جونده‌ی دندان‌های پیش.
درمان اپن بایت
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
بسته به سن بیمار، اپن بایت از چند راه قابل درمان است. حذف عواملی که موجب بروز اپن بایت می‌شوند، مهم‌ترین بخش درمان هستند. در صورتی که عادات بد ترک نشوند، مشکل ناصاف بودن دندانها ممکن است پس از پایان درمان مجددا بروز یابد که تحت عنوان شکست درمان ارتودنسی شناخته می‌شود. در صورتی که بیمار بین ۸ تا ۱۳ باشد، اصلاح اپن بایت بسیار ساده خواهد بود. در این سن استخوان‌های دو فک در حال رشد هستند و هدایت مسیر رشد دندانها و فک نسبتا ساده است. طول درمان چندان زیاد نیست (۶ ماه تا ۲ سال، بسته به وخامت شرایط) و چند سال پس از پایان درمان ارتودنسی می‌توان ریتینر را نیز خارج نمود. اپن بایت در کودکان، بسته به هر فرد، با استفاده از ابزاری به نام ویلیام، بایونیتور، یا براکت‌های معمولی قابل درمان خواهد بود. درمان اپن بایت در بزرگسالان کار پیچیده‌تری است- دوره‌ی درمان ممکن است ۳ سال طول بکشد و در تمام طول عمر باید از ریتینر استفاده نمود. استفاده از براکت‌های ارتودنسی و تمریناتی برای ترک عادات بد برای اصلاح اپن بایت در بزرگسالان پیشنهاد می‌شود.
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
