سیم ارتودنسی یا سیم کمانی (آرچ وایر) سیمی است که به براکت های ارتودنسی متصل می شود. این سیم به این علت “سیم کمانی” نامیده می شود که به شکل کمان یا قوس دندان های فک بالا و دندان های فک پایین است. سیم کمانی مانند موتوری است که جابجایی دندان ها را هدایت می کند. بدون وجود یک سیم کمانی که به براکت ها متصل شود، از براکت ها تنها برای خنده و تفریح استفاده می کنید که هرگز دندان ها را جابجا نخواهند کرد! سیم های کمانی در اندازه های مختلفی وجود دارند و از مواد مختلفی ساخته می شوند، بنابراین ویژگی های متفاوتی دارند.
سیم های کمانی ارتودنسی
استحکام و حالت ارتجاعی
وقتی برای نخستین بار درمان ارتودنسی با براکت ها را آغاز می کنید، دندان های شما کج هستند. سیمی که به براکت های روی دندان های شما متصل می شود قادر خواهد بود به شکل اولیه خود باز گردد که باعث می شود بتواند دندان ها را جابجا کند. این سیم حالت ارتجاعی دارد، با این حال می تواند فشار ملایمی به دندان ها وارد کند به گونه ای که وقتی ارتودنتیست سیم کمانی شما را گره می زند براکت ها کنده نمی شوند.
هر چه دندان ها صاف تر می شوند، ارتودنتیست سیم های شما را تعویض خواهد کرد و سیم محکم تری جایگزین سیم قبلی خواهد کرد که معمولاً حالت الاستیک (ارتجاعی) آنها کمتر است و خشک تر هستند. این سیم های محکم تر، و خشک تر به ارتودنتیست اجازه می دهند کنترل بیشتری روی جابجایی دندان ها داشته باشد. اغلب، سیم های گزینه آخر دارای ویژگی هایی هستند که به ارتودنتیست اجازه می دهند اگر بخواهد تنها یک دندان را جابجا کند، خمیدگی دائمی روی سیم بوجود بیاورد.
سیم های کمانی ارتودنسی
اندازه سیم های کمانی
وقتی ارتودنتیست از سیم های کمانی حرف می زند، منظور او سطح مقطع یا ضخامت سیم است. با فرض اینکه سیم های کمانی از مواد مشابهی ساخته شده باشند، هر چه سطح مقطع آن کمتر باشد، سیم حالت ارتجاعی بیشتری خواهد داشت و خشکی آن کمتر خواهد بود. سیم ها با دو سطح مقطع وجود دارند، ۱) مدور و ۲) مستطیلی. کاملاً مشهود است که سیم های گرد سطح مقطع های مدور دارند. سیم های مستطیلی شکل نیز می توانند سطح مقطع مربعی یا مستطیلی داشته باشند.
در مراحل اولیه درمان، برای هم سطح و همراستا کردن دندان ها، اساساً از سیم های گرد استفاده می شود. زیرا با در نظر گرفتن سیم های کمانی ساخته شده از مواد مشابه، سیم هایی که سطح مقطع گرد دارند از حالت ارتجاعی بیشتری برخوردار هستند بنابراین، ارتودنتیست قادر خواهد بود، بدون کنده شدن براکت ها، همه دندان ها را درون سیم کمانی بگنجاند. اگر از سیمی استفاده کند که خیلی خشک است و سعی کند سیم کمانی را به یک دندان خیلی کج وصل کند، سیم فشار خیلی زیادی به براکت ها وارد خواهد کرد، و ممکن است براکت از دندان جدا شود.
پس از آنکه دندان ها بیشتر همراستا شدند، ارتودنتیست معمولاً استفاده از سیم های مستطیلی را آغاز می کند. از آنجا که شیار روی براکت های ارتودنسی مستطیلی است، سیم کمانی مانند قرار گرفتن یک دست کوچک داخل یک دستکش بزرگ، داخل شیار قرار می گیرد. با این حال، تا انتهای درمان، سیم مستطیلی که استفاده می شود بیشتر شبیه یک دست بزرگ داخل یک دستکش بزرگ خواهد بود. با راحت قرار گرفتن سیم کمانی داخل شیار، سیم مستطیلی جابجایی دندان ها را بهتر از سیم مدور کنترل می کند.
موادی که برای ساخت سیم کمانی استفاده می شوند
اکنون که تا حدودی می دانید چرا ارتودنتیست ها سیم های کمانی ارتجاعی را در ابتدای درمان با براکت ها دوست دارند، و سیم های کمانی محکم تر و خشک را در انتهای درمان، اجازه دهید برای شما توضیح دهیم هر یک از چه موادی ساخته می شوند. سه نوع ماده اصلی هستند که سیم های کمانی از آنها ساخته می شوند:
سیم های کمانی ارتودنسی
سیم های پولادی ضد زنگ
این نوع مواد بواسطه استحکام بالای آنها چندین دهه برای ساخت سیم های کمانی ارتودنسی استفاده می شده اند. علاوه بر این، پولاد ضد زنگ پوسیده نمی شود و بدون آنکه شکسته شود می تواند به روش های مختلفی توسط ارتودنتیست تنظیم شود. با این حال، پولاد ضد زنگ حالت چندان ارتجاعی ندارد، به این معنا که اگر آنها را خیلی خم کنید، به شکل جدید در می آیند و به وضعیت قبلی خود بر نخواهند گشت. در مراحل اولیه درمان، ارتجاعی بودن سیم ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است، تا بتواند به شکل U نرم و یکدست خود بازگردد و همزمان دندان ها را با خود جابجا کند. بنابراین، همانطور که مشاهده می کنید، در مراحل اولیه صاف کردن دندان هایی که خیلی کج هستند، سیم های کمانی از جنس پولاد ضد زنگ ممکن است بهترین گزینه نباشند.
سیم های کمانی ارتودنسی
سیم های نیکل – تیتانیوم
سیم های نیکل- تیتانیوم حالت ارتجاعی دارند و وقتی دفورم می شوند (شکل آنها تغییر می کند) می توانند به شکل اصلی خود بازگردند. بنابراین، در مراحل ابتدایی درمان ارتودنسی، سیم های نیکل- تیتانیوم پیوسته استفاده می شوند تا فشار ملایمی به دندان های کج وارد کنند تا آنها را صاف کنند. یکی از انواع سیم های نیکل- تیتانیوم، نوعی است که با گرما فعال می شود (Copper Ni-Ti). سیم های نیکل تیتانیوم که با گرما فعال می شوند می توانند در دمای اتاق شکل تحریف شده ای به خود بگیرند، اما زمانی که سیم به دمای دهان بیمار می رسد، به شکل اصلی خود باز خواهد گشت. Ni-Ti که با گرما فعال می شود در مراحل اولیه درمان مفید است. در صورتی که دندان ها به شدت کج باشند، می توان سیم را سرد کرد تا بتوان به راحتی آن را به براکت ها گره زد. سپس پس از چند دقیقه، به دمای دهان بیمار خواهد رسید و حالت ارتجاعی خود را نشان خواهد داد. سیم گرم تمایل دارد به شکل U اولیه خود برسد و دندان ها را به موقعیت جدید و صاف تر خود برساند.
سیم های کمانی ارتودنسی
سیم های بتا – تیتانیوم
سیم های بتا تیتانیوم پس از سیم های Ni-Ti ابداع شدند و حالت الاستیک یا ارتجاعی، و استحکام آنها متوسط است، در حالی که می توانند دچار تحریف و تخریب همیشگی شوند. ویژگی های این سیم چیزی بین Ni-Ti و سیم های پولادی ضد زنگ است. برخی ارتودنتیست ها استفاده از این سیم ها را در اواسط درمان آغاز می کنند، در حالی که دیگر ارتودنتیست ها از این سیم ها استفاده نمی کنند.
