ارتودنسی دیگر تنها مختص کودکان نیست. امروزه تعداد قابل توجهی از افراد در سنین بزرگسالی نیز به محض پی بردن به این مشکلات برای حل آنها به ارتودنتیست مراجعه می‌نمایند. ارتودنسی بزرگسالان تنها مربوط به مرتب و یکدست کردن دندانها نیست بلکه می‌تواند در چهره، بایت، و سلامت عمومی دهان و دندان تغییرات چشمگیری ایجاد نماید. بعلاوه انجام ارتودنسی در بهبود نحوۀ جویدن نیز موثر خواهد بود. در واقع تمام افرادی که اقدام به انجام ارتودنسی می‌نمایند به اهمیت حفظ سلامت خود از این طریق کاملا واقف می‌باشند از سوی دیگر قصد دارند حس بهتری نسبت به ظاهر خود پیدا کنند.
مقالات آموزشی ارتودنسی بزگسالان
نمونه های درمانی ارتودنسی بزرگسالان
دندان‌های شیری فضانگهدار طبیعی هستند که بدون وجود آنها رشد دندان‌های دائمی با مشکل مواجه خواهد شد. در این مطلب به ابزارهای ارتودنسی خواهیم پرداخت که در صورت عدم رشد یا از دست رفتن دندان‌های شیری، فضای موجود بین دندانها را حفظ می‌کنند.
انواع فضانگهدار
فضانگهدارها را می‌توان به دو دسته‌ی ثابت و متحرک و نیز یک طرفه و دو طرفه تقسیم بندی نمود. خود بیمار قادر است فضانگه‌دارهای متحرک را از دهان خارج سازد اما فضانگهدار ثابت به یک یا چند دندان متصل می‌شود. ابزارهای یک طرفه تنها فضای خالی در یک سمت قوس دندانی را حفظ می‌کنند در حالی که فضانگه‌دارهای دو طرفه فضاهای خالی در دو طرف قوس دندانی را حفظ می‌کنند. بعلاوه قادرند فضاهای موجود در هر دو فک را حفظ نمایند. نوع فضانگهدار مورد استفاده، تحت تاثیر عواملی همچون مرحله‌ی رشد دندانها، وجود فضای خالی در هر یک از دو فک بالا یا پایین و نیز تعداد دندان‌های از دست رفته بستگی خواهد داشت. سن بیمار و میزان توانایی وی در همکاری با پزشک نیز از جمله عوامل بسیار مهم هستند.
فضانگهدارها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به هیچ عنوان خللی در رشد دندان‌های دیگر وارد نخواهند کرد، بلکه تا رشد دندان‌های دائمی، تنها فضای موجود را حفظ می‌کنند. بعلاوه، ممکن است یک جزء مصنوعی داشته باشند که وظیفه‌ی جویدن، گفتار و جنبه‌ی زیبایی را به عهده دارند.
فضانگهدار متحرک
فضانگهدار
ابزارهای ثابت معمولا دارای یک صفحه‌ی آکریلیک و گیره‌هایی هستند که بسته به سطح دندانی که سیم در مقابل آن قرار می‌گیرد، وظیفه‌ی آنها حفظ و توقف جابجایی دندانها به سمت مزیال یا دیستال است. این اجزاء معمولا با استفاده از سیم فلزی با قطر ۷/۰ میلی‌متر ساخته می‌شوند.
فضانگه‌دارهای متحرک در صورتی مفید هستند که چندین دندان شیری از دست رفته باشند. پاکسازی بین آنها ساده‌تر از ابزارهای ثابت است، بنابراین با وجود آنها راحت‌تر می‌توان بهداشت دهان و دندان را حفظ نمود. با این حال، احتمال گم شدن یا آسیب دیدن این نوع ابزارها بیشتر است. بعلاوه، در صورتی که بیمار همکاری لازم را نداشته باشد، این ابزارها بهترین گزینه محسوب نمی‌شوند.
فضانگهدار
استفاده از فضانگه‌دارهای متحرک یک طرفه توصیه نمی‌شود زیرا بسیار کوچک هستند که احتمال فرو رفتن آنها در گلو بسیار زیاد است.
فضانگهدار ثابت
فضانگه‌دارهای ثابت معمولا عبارتند از سیم فلزی ۷/۰ یا ۱ میلی‌متری که به بندهایی لحیم می‌شوند که روی مولرها پیچانده می‌شوند. پس از قرار گرفتن این ابزار در دهان، بیمار باید به طور منظم به دندانپزشک مراجعه نماید تا ابزار مورد بررسی قرار گیرد و پیش از ایجاد اختلال در رشد دندان‌های دائمی برداشته شود. در ابزارهای ثابت کمتر به همکاری بیمار نیاز است، اما از جمله مشکلاتی که ممکن است بروز پیدا کنند عبارتند از پوسیدگی اطراف بندها، باز شدن سمنت، یا باز شدن اتصال لحیم شده.
فضانگهدار بند و حلقه (band and loop space maintainer)
فضانگهدار
این نوع فضانگهدار یکی از ابزارهای یک طرفه‌ی ثابت است که درست پس از افتادن مولر شیری استفاده می‌شود و هدف آن پیشگیری از انحراف نوک مولر اول دائمی و جابجایی آن به سمت مزیال است. بند و حلقه از یک حلقه‌ی فلزی ضد زنگ تشکیل شده است که به بند دور مولر لحیم شده است. حلقه باید آنقدر بزرگ باشد که مانع رشد پرمولر درون خود نشود.
فضانگهدار روکش و حلقه (crown and loop space maintainer)
فضانگهدار
این نوع ابزار برای محافظت از مولرهای شیری پوسیده و نیز حفظ فضای خالی مجاور آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. فضانگهدار روکش و حلقه اندکی با بند و حلقه متفاوت است. این ابزار از حلقه‌ی فلزی ضد زنگی تشکیل شده است که به روکش فلزی ضد زنگ لحیم شده است. وظیفه‌ی روکش، حفظ دندان پایه است.
دیستال شو (Distal shoe)
فضانگهدار
این ابزار شبیه روکش و حلقه است با این تفاوت که دارای یک بخش فلزی است که تا روی لثه امتداد یافته است و کنار سطح مزیال مولر اول دائمی قرار می‌گیرد که هنوز رشد نکرده است. دیستال شو زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که مولر دوم شیری پیش از رشد مولر اول دائمی از دست رفته باشد، در حالی که مولر اول دائمی در جای نامناسبی رشد کرده باشد یا مولر دوم شیری انکیلوز شده باشد (به استخوان فک جوش خورده باشد). رعایت دقیق بهداشت یکی از اصول ضروری است که حین استفاده از این ابزار باید مورد توجه قرار گیرد.
فضانگهدار که به صورت مستقیم به دندان متصل می‌شود (Direct bonded space maintainer)
فضانگهدار
نقاط ضعف فضانگه‌دارهای دارای بند، منجر به ساخت فضانگه‌دارهایی شد که به صورت مستقیم به دندان متصل می‌شوند. در ساده‌ترین فرم آن، ابزار از یک سیم فلزی ضد زنگ تشکیل شده که روی دندان پایه چسبانده می‌شود. البته نمونه‌ی دیگر از جنس رزین کامپوزیت تقویت شده با الیاف شیشه است. این ماده از الیاف پلی اتیلن تنیده با مقاومت بالا است که از نظر زیبایی، بهتر از نمونه‌ی فلزی است.
فضانگهدار ترنس پالاتال قوس دندانی (Transpalatal arch- TPA)
فضانگهدار
این ابزار، فضانگهدار دو طرفه‌ی فک بالا است. ابزار ترنس پالاتال قوس دندانی از یک سیم فلزی ضد زنگ تشکیل شده است که با یک انحنای U شکل در وسط آن، از سقف دهان و دو سر قوس دندانی عبور می‌کند و به دو بندی لحیم می‌شود که دور مولرهای اول پیچانده می‌شوند. TPA زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که مولرهای شیری فک بالا در هر دو طرف از دست رفته باشند و نیاز باشد عرض قوس دندانی در هر دو طرف حفظ شود. اگر قرار باشد مولرها به سمت مزیال حرکت کنند، با قرار گرفتن TPA در دهان، ریشه‌های باکال دندان‌های مولر به استخوان قشری فشار وارد می‌کند تا به عنوان لنگر (تکیه گاه) عمل کند و از جابجایی دندانها جلوگیری کند. با این حال، ممکن است این ابزار قادر به جلوگیری از حرکت نوک دندانها در جهت مزیال نباشد.
فضانگهدار کمانی نانس (Nance holding arch)
فضانگهدار
فضانگهدار کمانی نانس، شکل تغییر یافته‌ی TPA است. مانند TPA هدف از کاربرد این ابزار جلوگیری از حرکت مولرهای فک بالا در جهت مزیال است تا جای کافی برای رشد دندان‌های دائمی باقی بماند. این ابزار از یک سیم فلزی ضد زنگ تشکیل شده است که به دو بندی لحیم می‌شود که دور مولرهای اول پیچانده می‌شوند و یک تکه از جنس آکریلیک در طاق سقف دهان قرار می‌گیرد. علاوه بر این، ممکن است سیم در دو سمت به شکل U خمیده شود تا بتوان کوچکترین تنظیمات را روی آن انجام داد. هدف از کاربرد این ابزار درست مانند TPA است تنها تفاوت این است که تکه‌ی آکریلیک تحت عنوان “دکمه‌ی نانس” باعث می‌شود مقاومت ابزار در برابر جابجایی دندان‌های مولر به سمت مزیال افزایش یابد. این ابزار می‌تواند در کنار براکت‌ها و سیم کمانی به عنوان لنگر (تکیه گاه) استفاده شود.
فضانگهدار کمانی پشت دندانی (Lingual arch)
فضانگهدار
فضانگهدار کمانی پشت دندانی از دسته فضانگه‌دارهایی است که در فک پایین مورد استفاده قرار می‌گیرد و از یک سیم فلزی ضد زنگ ساخته شده است که به بندهایی لحیم شده است که به دور مولرهای اول فک پایین پیچانده می‌شوند و بخش جلوی آن روی سطح زبانی دندان‌های جلوی فک پایین تنظیم می‌شود. این ابزار قادر است از هر گونه جابجایی مولرها در جهت مزیال و نیز تغییر جهت نوک دندان‌های جلو به سمت زبان جلوگیری نماید. در صورت از دست رفتن زودهنگام دندان‌های شیری جلوی قوس دندانی، با استفاده از این ابزار می‌توان از جابجایی خط وسط دندانها جلوگیری نمود. افزودن بخش U شکل به نزدیک بندهای دندان‌های مولر اجازه می‌دهد کوچکترین تنظیمات انجام شوند.
ابزار ارتودنسی به هر چیزی گفته می‌شود که به دندانها متصل می‌شود تا دندانها را جابجا کند و بایت را اصلاح نماید. بریس‌ها یکی از انواع ابزارهای ارتودنسی هستند که برای اهداف بسیاری مورد استفاده گسترده قرار می‌گیرند. در زیر به توضیح اجزای بریس ارتودنسی خواهیم پرداخت.
بند ها (Bands)
اجزای بریس ارتودنسی
بند‌ه حلقه‌های ظریف فلزی، معمولا از جنس استیل ضد زنگ، هستند که به دور دندان‌های مولر و گاهی اوقات به دور دندان‌های پرمولر قرار می‌گیرند و از این طریق مراقب اتصالات ارتودنسی به دندانها هستند. بندها در اندازه‌های مختلفی وجود دارند و به دقت به دور دندان تنظیم می‌شوند. این بندها با استفاده از سمان دندانپزشکی روی دندان چسبانده می‌شوند. سمان دندانپزشکی حاوی فلوراید است و در طول درمان از کاهش مواد آهکی دندان پیشگیری می‌نماید.
براکت‌ها (Brackets)
اجزای بریس ارتودنسی
براکت‌ها اجزاء اتصالات ارتودنسی از جنس فلز، سرامیک، یا پلاستیک هستند که یا مستقیما به هر دندان، یا به بندها چسبانده می‌شوند. نقش آنها نگه داشتن سیم کمانی در کنار هر دندان است. سیم کمانی درون سوراخی قرار می‌گیرد که روی هر براکت وجود دارد، تا آن را در جای خود نگه دارد.
اجزای بریس ارتودنسی
یکی از پر کاربردترین نوع براکت‌ها، براکت‌های سرامیکی هستند که ممکن است کریستالی، آلومینیومی، به رنگ دندان، یا شفاف باشند. این نوع براکت‌ها از نظر زیبایی جذاب‌تر از اتصالات فلزی معمول هستند.
زنجیر (chain)
اجزای بریس ارتودنسی
زنجیر پلاستیکی که برای نگه داشتن سیم کمانی روی براکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سیم کمانی (Archwire)
اجزای بریس ارتودنسی
سیم‌های اصلی، که تحت عنوان سیم کمانی به آنها اشاره می‌شود، روی تاج دو یا چند دندان فک بالا و فک پایین تنظیم می‌شوند و مسیر جابجایی دندانها را هدایت می‌کنند. برخی از سیم‌های مورد استفاده در درمان ارتودنسی دارای حافظه هستند. ارتودنتیست می‌تواند آنها را خم کند یا پیچ و تاب دهد تا درون سوراخ روی براکت تنظیم شود. طی یک دوره‌ی زمانی (۶ تا ۱۰ هفته)، با برگشتن سیم‌ها به وضعیت قبلی خود، فشار وارده به دندانها موجب می‌شود دندانها در امتداد سیم جابجا شوند. سیم‌های کمانی طی جلسات درمان پیشرفت می‌کنند و سیم بعدی ممکن است ضخیم‌تر و قوی‌تر باشد، فشار بیشتری وارد کند و موجب جابجایی دندانها از محلی شود که سیم قبلی آنها را در آن وضعیت قرار داده است. این وضعیت، حس تنگی و فشردگی به همراه خواهد داشت.
حلقه‌های o-شکل (O-rings)
اجزای بریس ارتودنسی
حلقه‌های o-شکل، حلقه‌های کشی کوچکی هستند که به دور باله‌های براکت قرار می‌گیرند. حلقه‌های o-شکل سیم را درون سوراخ روی هر براکت نگه می‌دارند. این حلقه‌ها، بسته به سلیقه‌ی بیمار، ممکن است رنگی، نقره‌ای، یا شفاف باشند. در هر جلسه که سیم کمانی تنظیم می‌شود، حلقه‌های o-شکل نیز تعویض می‌شوند.
گره فلزی (Steel Tie)
اجزای بریس ارتودنسی
سیم فلزی ظریفی که روی سیم اطراف براکت بسته می‌شود تا به شکل کاملا ایمن آن را نگه دارد. این نوع گره به جای حلقه O-شکل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
قلاب (Hooks)
اجزای بریس ارتودنسی
قلاب‌ها اتصالات کوچکی هستند که به انتخاب ارتودنتیست روی برخی براکت‌های دندان‌های فک بالا یا پایین قرار می‌گیرند و برای وصل کردن الاستیک (رابر بند یا بند کشی) مورد استفاده قرار می‌گیرند.
الاستیک (رابر بند) (Elastics (Rubber Bands))
اجزای بریس ارتودنسی
الاستیک‌ها برای کمک به بستن فاصله‌ی بین دندانها و اصلاح رابطه‌ی بین فک بالا و پایین مورد استفاده قرار می‌گیرند. این بخش از ابزار با قرار دادن آن روی قلاب براکت در دندان فک بالا و کشیدن آن تا روی قلاب براکت یکی از دندان‌های فک پایین تنظیم می‌شود.
فنر مارپیچی (Coil Spring)
اجزای بریس ارتودنسی
فنر مارپیچی از سیم کمانی عبور می‌کند و بین براکت‌ها تنظیم می‌شود. از این قطعه برای دور کردن یا حفظ فاصله‌ی بین دو براکت استفاده می‌شود. فنرهای مارپیچی در دو نوع بسته و باز در دسترس قرار دارند.
فنر مارپیچی باز (Open Coil Spring)
اجزای بریس ارتودنسی
فنر فلزی که باز است که محکم بین دو براکت قرار می‌گیرد و کمک می‌کند تا فضای بین دو دندان باز شود. این فنر از سیم رد می‌شود. دندانی که در حال بیرون آمدن است، ممکن است فضای کافی برای رشد نداشته باشد بنابراین، با استفاده از این قطعه فضای کافی ایجاد خواهد شد.
فنر مارپیچی بسته (Open Coil Spring)
اجزای بریس ارتودنسی
فنر فلزی که بسته است و به حفظ فضای موجود بین دو دندان کمک می‌کند. این فنر از سیم رد می‌شود. در صورتی که دو دندان دارای براکت هستند و بین آنها دندانی هست که براکت ندارد، یا بین آنها دندان شیری در حال رشد است، از این قطعه برای حفظ فضای موجود استفاده می‌شود.
فنر فورسوز (Forsus Springs)
اجزای بریس ارتودنسی
فنرهای فورسوز نوعی ابزار فانکشنال محسوب می‌شوند. فنرهای فورسوز، فنرهایی هستند که ابتدا به دندان‌های مولر فک بالا سپس به سیم کمانی فک پایین در پشت دندان‌های نیش متصل می‌شوند. فنرهای فورسوز رشد فک پایین را تقویت می‌کنند و به نسبت فک بالا، آن را در جای درستی قرار می‌دهند.
آسیب به دندان در سنین خردسالی می‌تواند منجر به از دست رفتن زود هنگام دندان شیری در نتیجه‌ی لق شدن یا بیرون آمدن از حفره‌ی دندان شود. از دست رفتن زود هنگام دندان‌های شیری می‌تواند عوارض بسیاری در پی داشته باشد.
لطمه به زیبایی و کاهش کیفیت زندگی
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری
آسیب‌های به دندانها می‌تواند تصویر شخص از چهره‌ی خود را تخریب کند و کیفیت زندگی او را تحت تاثیر قرار دهد. نازیبا شدن ظاهر دندان کودکان پیش از دبستان معمولا در نتیجه‌ی آسیب به دندان‌های شیری جلوی فک بالا، شکستن، جابجایی، از دست رفتن زود هنگام یک یا چند دندان پیش و یا پوسیدگی است.
بروز مشکلات گفتاری
بر اساس مطالعات صورت گرفته ارتباط مستقیمی بین رشد دندانها، بویژه دندان‌های جلو و پیشرفت در گفتار وجود دارد. کودکانی که دندان‌های جلوی فک بالای خود را در اوایل خردسالی در اثر پوسیدگی از دست می‌دهند در روند یادگیری نحوه‌ی ادای حروف و کلمات با مشکل مواجه می‌شوند. هر چه دندانها در سنین پایین‌تر از دست بروند، مشکلات گفتاری حادتری بوجود می‌آیند.
عدم انسجام قوس دندانی (از دست رفتن فضای بین دندانها)
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری
زمانی که دندان‌های شیری آسیب دیده زودتر از موعد از دست بروند، نگرانی عمده‌ای که بروز می‌یابد، احتمال از دست رفتن فضای بین دندان‌های مجاور در نتیجه‌ی لغزش و جابجایی آنها به سمت محل دندان از دست رفته است.
از دست رفتن فضای بین دندانها می‌تواند در مرحله‌ی رشد دندان‌های شیری، در مرحله‌ی واسط دندانی (مرحله‌ای که تعدادی از دندان‌های دائمی و نیز تعدادی از دندان‌های شیری در دهان هستند) و نیز در مرحله‌ی رشد دندان‌های دائمی اختلال ایجاد نماید. از جمله این مشکلات عبارتند از رشد با تاخیر دندان دائمی جایگزین یا رشد آن در جای نامناسب که می‌تواند منجر به بروز مال اکلوژن شود. حتی اگر فضای بین دندانها حفظ شود، از دست رفتن زود هنگام دندان‌های شیری می‌تواند زمان و مسیر رشد دندان‌های دائمی جایگزین را تحت تاثیر قرار دهد. بر اساس تحقیقات صورت گرفته این سه حالت برای فضای خالی به جا مانده از دندان از دست رفته وجود دارد:
- تنها در صورتی که پیش از رشد دندان‌های نیش شیری دندان‌های جلوی فک بالا و پایین از دست رفته باشند، فاصله‌ی بین آنها باید حفظ شود. زیرا دندان‌های نیش، دندان‌های جانبی پیش را به سمت مزیال فشار می‌دهند و فضای خالی را پر می‌کنند.
- فضای خالی به جا مانده از افتادن دندان‌های نیش باید حفظ شود تا از تغییر محل خط وسط دندانها جلوگیری شود.
- اگر پس از رشد دندان‌های نیش، دندان‌های شیری وسط فک بالا پیش از موعد از دست بروند، حفظ فضای به جا مانده ضروری نیست زیرا قوس دندانی پایین درون قوس دندانی بالا قرار دارد و فضای از دست رفته با رشد دندان‌های دائمی مجددا باز می‌شود.
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری
بروز مشکل در بیرون آمدن و رشد دندان‌های دائمی جایگزین
آسیب به دندان‌های دائمی جایگزین
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری جلو می‌تواند برای دندان‌های دائمی جایگزین آنها مشکل ایجاد نماید. شکست تاج و ریشه‌ی دندان، خروج دندان از حفره و جابجا شدن دندان نیز ممکن است نیاز به کشیده شدن دندان داشته باشند. اما این نوع از دست رفتن دندان شیری خطر فوری برای دندان‌های دائمی ندارد. هر چه کودک حین از دست رفتن دندان دائمی کم سن‌تر باشد شدت آسیب به دندان دائمی جایگزین بیشترخواهد بود. کنده شدن دندان‌های شیری می‌تواند منجر به تغییر رنگ مینای دندان، هایپوپلازی (رشد ناکامل عضو) دندان دائمی جایگزین، بروز مشکل در رشد دندان، دیلاسریشن تاج یا ریشه‌ی دندان (نوعی اختلال که در آن تاج و ریشه‌ی دندان رابطه‌ی خطی خود را از دست می‌دهند مثلا در اثر فشار یا ترومای وارده با دندان در حین رشد، تاج روی ریشه انحراف یا چرخش پیدا می‌کند)، کنده شدن جوانه‌ی دندان دائمی جایگزین شود. تغییر رنگ مینای دندان به رنگ‌های سفید یا زرد، خواه با هایپوپلازی مینای دندان باشد یا بدون آن، شایع‌ترین نقصی است که پس از افتادن دندان شیری پیش از موعد، در دندان‌های دائمی جایگزین مشاهده می‌شود.
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری
کج شدن و تاخیر در رشد دندان‌های دائمی جایگزین
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری می‌تواند منجر به تغییر وضعیت دندان‌های دائمی جایگزین به شکلی نامناسب شود. علت این عارضه، عدم هدایت مسیر رشد دندان دائمی یا منحرف شدن جوانه‌ی در حال رشد دندان از مسیر رشد در اثر حادثه است. اگر دندان‌های شیری در سنین خردسالی از دست بروند، رشد دندان‌های دائمی جایگزین آن با تاخیر خواهد بود.
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری
بروز یا ترک عادات دهانی
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری جلوی دهان می‌تواند تاثیری حاد یا مزمن روی آغاز، توقف، یا تداوم عادات غیر غذایی دهانی در دوران کودکی داشته باشد، از جمله استفاده از پستانک، مکیدن انگشت شست، یا فشار زبان به دندانها. کودکی که به مکیدن پستانک یا انگشت عادت دارد، طی دوره‌ی حاد بهبود پس از افتادن دندان شیری جلو در اثر حادثه، ممکن است به علت بروز ناراحتی یا تغییر محیط دهان، تداوم عادت مکیدن برایش دشوار باشد. از دست رفتن زود هنگام یک یا چند دندان شیری از جمله عوامل بروز عادت فشردن زبان به پشت دندانها است.
بروز مشکل در جویدن
آسیب به دندانها می‌تواند منجر به از دست رفتن ناگهانی دندان شود اما پوسیدگی قبل از کشیدن دندان معمولا با خود عفونت، درد و دشواری در جویدن را به همراه دارد. در واقع کشیدن دندان می‌تواند درد و ناراحتی ناشی از جویدن را کاهش دهد در نتیجه نحوه‌ی غذا خوردن را بهبود بخشد.
مطلوب آن است که تمام دندانها به سادگی و بدون فشردگی یا بدون فاصله روی قوس‌های دندانی قرار گرفته باشند. اما متاسفانه دندان‌های اکثر افراد عالی و بی نقص نیستند. عموما، مشکلات صاف و یکدست بودن دندانها (مال اکلوژن) ارثی هستند. بعلاوه ممکن است منشاء آنها عادات بد، سبک زندگی غلط و یا آسیب نیز باشد. عدم قرار گیری صحیح دندانها و صاف و مرتب نبودن آنها می‌تواند منجر به مشکلات جدی سلامت دهان و دندان شود، بویژه اگر دندانها به علت ناصاف بودن قادر نباشند عملکردهای حیاتی خود را داشته باشند. در این مقاله سعی بر آن داریم با انواع مال اکلوژن های مهم و تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت به عنوان نمونه های مهم آشنا شویم.
چقدر مال اکلوژن می‌تواند بد باشد؟
مال اکلوژن می‌تواند گفتار، عادات چگونگی نحوه‌ی غذا خوردن، تنفس و حتی ظاهر چهره‌ی فرد را تغییر دهد. می‌تواند منجر به درد فک، ساییدگی مینای دندان، آسیب به بافت نرم شود و خطر بیماری‌های دندانی و ایجاد حفره در دندانها و پوسیدگی آنها را افزایش دهد. دندانپزشک با استفاده از معاینات معمول دندانی و رادیوگرافی با اشعه‌ی ایکس قادر خواهد بود مال اکلوژن را تشخیص دهد و آن را بر اساس شدت و نوع آن دسته بندی نماید. مهم‌ترین انواع مال اکلوژن عبارتند از اور بایت، اور جت و اپن بایت. بسیاری از افراد قادر به تشخیص درست تفاوت بین این سه نوع مال اکلوژن نیستند. گرچه شبیه یکدیگر هستند اما سه وضعیت کاملا متفاوت دارند.
اور بایت چیست؟
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
در اینجا اندازه‌گیری عمودی همپوشانی دندان‌های فک بالا و پایین که در جلوی دهان واقع شده‌اند را مشاهده می‌نمایید. اوربایت اغلب زمانی بوجود می‌آید که دندان‌های فک بالا اندکی از اندازه‌ی معمول خود بلندتر یا اندکی رو به جلو باشند. اندازه‌گیری می‌تواند به صورت میلی‌متری یا درصدی باشد. در اغلب موارد، متخصص‌های دندانی به آن تحت عنوان اوربایت کاهش یافته، طبیعی، یا افزایش یافته اشاره می‌نمایند. دندان‌های اکثر افراد تا اندازه‌ای اور بایت دارند، که الزاما چیز بدی نیست. زمانی مشکل بوجود می‌آید که اور بایت بسیار بزرگ باشد و دندان‌های پیش فک بالا بیش از یک سوم دندان‌های فک پایین را بپوشانند. دندان‌های فک پایین تا عمق زیادی در پشت دندان‌های فک پایین قرار می‌گیرند. این مسئله منجر به ساییدگی غیر طبیعی و ناسالم دندان‌های فک بالا خواهد شد. در موارد حاد (اوربایت افزایش یافته)، ممکن است حتی دندان‌های فک پایین به لثه‌های فک بالا نیز برسند و منجر به بروز آسیب بیشتر شوند.
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
درمان اوربایت
اور بایت می‌تواند ناشی از عدم رشد فک پایین یا عدم هماهنگی اندازه‌ی دندان‌های جلو باشد. در برخی موارد، ارتودنتیست قادر است با استفاده از درمان‌های ارتودنسی هر دو فک را صاف نماید. این درمان‌ها در بیماران جوان‌تر که ساختار اسکلتی آنها منعطف‌تر است، بهتر عمل می‌کنند.
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
درمان اوربایت شدید افراد بزرگسال، که نتیجه‌ی مشکلات اسکلتی است، دشوارتر است زیرا تنها با استفاده از بریس‌ها قابل برطرف شدن نیست. این موارد نیاز به جراحی دارند تا پیش از قرار دادن بریس‌ها روی دندانها، محل قرار گیری فک‌ها را تغییر دهند، یا ممکن است نیاز باشد پس از آن اندازه‌ی دندانها تغییر کند یا با یکدیگر هم‌تراز شوند تا دندانها در محل طبیعی خود قرار گیرند.
اور جت چیست؟
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
اور جت زمانی بوجود می‌آید که از نظر فاصله‌ی افقی، تفاوت زیادی بین دندان‌های جلوی دو فک بالا و پایین وجود دارد. معمولا، دندان‌های فک بالا به شکل کاملا مشهودی رو به جلو هستند که معمولا به آنها دندان خرگوشی گفته می‌شود. ممکن است دندانها صاف باشند اما با فاصله در جلوی دندان‌های فک پایین قرار گرفته باشند. این مشکل، زمانی که دهان بسته است، مانع رسیدن دندانها و لب‌ها به یکدیگر می‌شود. در نتیجه بیمارانی که دندان‌های آنها اورجت دارند، بیشتر در معرض خطر آسیب ناگهانی می‌باشند زیرا دندانها رو به جلو هستند.
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
درمان اور جت
اور جت مشکلی است که در پی عادات غلط بوجود می‌آید- در واقع در نتیجه‌ی مکیدن انگشت، استفاده از پستانک و شیشه شیر، جویدن ناخن و فشار زبان به دندانها در دراز مدت ایجاد می‌شود.
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
درمان‌های ارتودنسی نه تنها زیبایی ظاهری را بهبود می‌بخشند، بلکه خطر دیگر صدمات و ایجاد شرایط دیگر را کاهش می‌دهند. بهتر است خیلی زود در پی درمان باشید تا طول درمان و دامنه‌ی درمان را کاهش دهید. برای آنکه مطمئن شوید مال اکلوژن شما آنقدر جدی است که نیاز به درمان دارد، به دندانپزشک یا ارتودنتیست مراجعه نمایید.
اپن بایت چیست؟
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
در صورتی که با قرار دادن دندان‌های فک بالا و پایین روی یکدیگر، دندان‌های عقب با یکدیگر در تماس باشند اما دندان‌های جلو به خوبی با یکدیگر برخورد نداشته باشند یا به یکدیگر نزدیک نشوند، به این وضعیت اپن بایت گفته می‌شود. این نوع مال اکلوژن معمولا نتیجه‌ی عادات بد می‌باشد. مکیدن انگشت، مکیدن مداد یا خودکار، یا فشردن زبان به دندانها (که تحت عنوان عادت بلع کودکانه شناخته می‌شود) منجر به بروز اپن بایت می‌شوند. ظاهر چهره‌ی فرد به شدت تحت تاثیر شرایط قرار می‌گیرد و دندانها رو به جلو به نظر می‌رسند. افرادی که دندان‌های آنها دارای وضعیت اپن بایت هستند سعی می‌کنند با دندان‌های جلوی خود غذا بجوند اما این فرایند طولانی و بی تاثیر است. در دراز مدت، اپن بایت باعث خواهد شد فشار زیادی به دندان‌های عقب وارد شود و ترک خوردن و لب پر شدن آنها را در پی خواهد داشت. مقیاس اندازه‌گیری اپن بایت میلی‌متر است- فضای بین سطح جونده‌ی دندان‌های پیش.
درمان اپن بایت
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
بسته به سن بیمار، اپن بایت از چند راه قابل درمان است. حذف عواملی که موجب بروز اپن بایت می‌شوند، مهم‌ترین بخش درمان هستند. در صورتی که عادات بد ترک نشوند، مشکل ناصاف بودن دندانها ممکن است پس از پایان درمان مجددا بروز یابد که تحت عنوان شکست درمان ارتودنسی شناخته می‌شود. در صورتی که بیمار بین ۸ تا ۱۳ باشد، اصلاح اپن بایت بسیار ساده خواهد بود. در این سن استخوان‌های دو فک در حال رشد هستند و هدایت مسیر رشد دندانها و فک نسبتا ساده است. طول درمان چندان زیاد نیست (۶ ماه تا ۲ سال، بسته به وخامت شرایط) و چند سال پس از پایان درمان ارتودنسی می‌توان ریتینر را نیز خارج نمود. اپن بایت در کودکان، بسته به هر فرد، با استفاده از ابزاری به نام ویلیام، بایونیتور، یا براکت‌های معمولی قابل درمان خواهد بود. درمان اپن بایت در بزرگسالان کار پیچیده‌تری است- دوره‌ی درمان ممکن است ۳ سال طول بکشد و در تمام طول عمر باید از ریتینر استفاده نمود. استفاده از براکت‌های ارتودنسی و تمریناتی برای ترک عادات بد برای اصلاح اپن بایت در بزرگسالان پیشنهاد می‌شود.
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
ممکن است هر فردی نسبت به یکی از بخش‌های بدن خود حس خوبی نداشته باشد. اکثر اوقات این دندانها هستند که موجب خجالت و شرمندگی افراد می‌شوند. یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث می‌شود افراد از دندان‌های خود احساس ناراحتی داشته باشند وجود “اپن بایت” در دندان‌هاست.
اپن بایت چیست؟
همانطور که از نام آن برمی‌آید، اپن بایت به شرایطی گفته می‌شود که دندان‌های فک بالا و پایین به صورت ناصاف قرار گرفته باشند، به گونه‌ای که حین بسته بودن دهان (یا بایت)، دندان‌های دو فک با یکدیگر برخورد نمی‌کنند. این عارضه یکی از انوع مال اکلوژن است، که به معنای ناصاف و نامرتب بودن دندانها هنگام بسته بودن دهان است.
انواع اپن بایت
این مال اکلوژن در اشکال مختلف مشاهده می‌شود. از جمله:
اپن بایت قدامی
اپن بایت
با قرار گرفتن دندانها روی یکدیگر، هیچ همپوشانی بین دندان‌های دو فک وجود ندارد.
اپن بایت خلفی
اپن بایت
مشخصه‌ی این نوع مال اکلوژن، وجود فاصله بین دندان‌های عقب دو فک بالا و پایین است، بویژه زمانی که دندانها روی یکدیگر قرار می‌گیرند و به اصطلاح بایت بسته می‌شود.
اپن بایت ناقص
اپن بایت
در این نوع اپن بایت، دندان‌های جلوی فک پایین با دندان‌های جلوی فک بالا برخورد ندارند.
علل ایجاد اپن بایت
معمولا این مشکل اصولا در نتیجه‌ی چهار عامل بوجود می‌آید:
مکیدن انگشت یا پستانک
اپن بایت
زمانی که کودک انگشت خود یا پستانک (یا دیگر اشیاء خارجی مانند مداد) را می‌مکد، به نحوه‌ی قرارگیری دندان‌های خود فشار وارد می‌نماید. این فشار می‌تواند منجر به ایجاد اپن بایت گردد.
فشار زبان به دندانها
اپن بایت
اپن بایت ممکن است زمانی ایجاد شود که شخص حین حرف زدن یا قورت دادن غذا، زبان خود را به میان دندان‌های جلوی فک بالا و پایین فشار می‌دهد. این کار از سوی دیگر می‌تواند منجر به ایجاد فاصله بین دندانها شود.
اختلالات مفاصل گیجگاهی-فکی (TMJ)
اپن بایت
اختلالات مفاصل گیجگاهی-فکی، درد مزمن فک را در پی خواهد داشت. گاهی اوقات افراد از زبان خود استفاده می‌کنند تا دندان‌های خود را از هم باز کنند و فک خود را در موقعیت صحیح قرار دهند، که می‌تواند منجر به ایجاد این نوع بایت شود.
مشکلات اسکلتی
اپن بایت
این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که فک‌ها به جای آنکه به صورت موازی رشد کنند، به صورت با فاصله با یکدیگر رشد می‌کنند، که معمولا تحت تاثیر عوامل ژنتیکی است.
درمان اپن بایت
برای درمان این مشکل از روش‌های مختلفی می‌توان بهره برد. بر اساس سن بیمار و نیز وجود دندان‌های دائمی یا شیری، دندانپزشک پیشنهادهای خاصی به بیمار ارائه می‌دهد. روش‌های درمان آن عبارتند از:
- تغییر عادات رفتاری
- درمان مکانیکی، مانند استفاده از بریس‌ها یا اینویزیلاین
- جراحی
زمانی که این مشکل در کودکانی بوجود می‌آید که هنوز تعدادی از دندان‌های شیری آنها نیافتاده است، با توقف عادت کودکانه‌ای که منجر به بروز اپن بایت شده است –به عنوان مثال، مکیدن انگشت یا پستانک- این عارضه به مرور زمان و به صورت خود به خود برطرف خواهد شد.
چنانچه همزمان با جایگزینی دندان‌های شیری با دندان‌های دائمی و پیش از رشد کامل این دندانها این عارضه بوجود بیاید، تغییر عادات رفتاری بهترین اقدام خواهد بود. یکی از این تغییر رفتارها ترک عادت فشردن زبان پشت دندانها خواهد بود.
اگر دندان‌های دائمی الگوی اپن بایت دندان‌های شیری را دنبال می‌کنند، ممکن است ارتودنتیست استفاده از بریس‌های سنتی را پیشنهاد دهد تا دندانها را به عقب بکشند.
در مورد افرادی که دندان‌های دائمی آنها به طور کامل رشد کرده‌اند، ترکیبی از بریس‌ها و اصلاح عادات رفتاری پیشنهاد می‌شود. در موارد حاد، جراحی فک و استفاده از پلیت و پیچ و مهره برای تغییر مکان فک بالا پیشنهاد می‌شود.
اپن بایت
دیگر ابزارهای ارتودنسی برای درمان این مشکل عبارتند از ابزار غلطکی که توانایی زبان در ایجاد فشار به پشت دندان‌های جلو را محدود می‌کند و نیز هدگیر که با اعمال فشار، هر دو فک را به سمت موقعیت درست هدایت می‌کند، تا دندانها در یک راستا قرار گیرند.
اپن بایت
چرا باید اپن بایت را درمان نمود؟
عوارض این نوع از مال اکلوژن عبارتند از:
- مشکلات زیبایی: فردی که در دندان‌های خود این مشکل را دارد، ممکن است از ظاهر دندان‌های خود ناراضی باشد زیرا دندان‌های آنها رو به جلو به نظر می‌رسند.
- مشکلات گفتاری: می‌تواند در گفتار و تلفظ فرد اختلال بوجود آورد. به عنوان مثال، بسیاری از افرادی که مبتلا به این مشکل هستند نوک زبانی حرف می‌زنند.
- مشکل در خوردن غذا: می‌تواند مانع درست جویدن و گاز زدن غذا شود.
- ساییدگی دندانها: از آنجا که اغلب اوقات دندان‌های عقب روی یکدیگر قرار دارند، ساییدگی این دندانها روی یکدیگر می‌تواند منجر به ایجاد حس ناراحتی و دیگر مشکلات دندانی مانند ترک خوردن دندان شود.
در صورتی که هر یک از این عوارض را در خود مشاهده می‌نمایید، به ارتودنتیست مراجعه نمایید تا در خصوص درمان با شما گفتگو نماید.
دندانپزشکی زیبایی یکی از شاخه‌های دندانپزشکی است که در سالهای اخیر شاهد پیشرفت‌های زیادی بوده است. امروزه، بریس‌ها (براکت‌های ارتودنسی)، ابزارهای ثابت ارتودنسی، به عنوان موثرترین ابزارهای اصلاحی ارتودنسی شناخته شده‌اند. این نوع ابزارها قادرند هر نوع مشکل بایت (نحوه‌ی قرار گیری دندانها) و فضای بین دندانها (دیاستم) را برطرف سازند. ارتودنسی قادر است درمان‌های ترمیمی را زیباتر، بادوام‌تر و ارزان‌تر سازد. ارتودنتیست با قرار دادن دندانها در وضعیت درست و زاویه‌ی صحیح، قادر است استفاده از تاج یا روکش دندان، بریج‌های وسیع و پر کردن دندان را به حداقل برساند. علیرغم این پیشرفت‌ها، هنوز باورها و شایعات درمان ارتودنسی بی‌مورد بسیاری وجود دارند که وجهه‌ی ارتودنسی را تخریب می‌کنند. در زیر به بیان برخی از این شایعات و باورهای نادرست خواهیم پرداخت.
باور نادرست ۱
“سن من بالاست. ارتودنسی مختص نوجوانان است.”
حقیقت
باورها و شایعات درمان ارتودنسی
واقعیت این است که در درمان ارتودنسی سن مسئله‌ی مهمی نیست؛ سلامت بیمار تعیین کننده است. دندانپزشک دندانها و بافت پریودنتال (بافت لثه‌ی اطراف دندان) بیمار را معاینه می‌کند، سپس درمانی ارائه می‌نماید که سلامت دهان و دندان را تضمین نماید و صرفنظر از سن بیمار، حرکت دندانها را پیش‌بینی می‌نماید.
باور نادرست ۲
درمان ارتودنسی زمان زیادی می‌برد.
حقیقت
واقعیت این است که حداکثر زمان لازم برای درمان ارتودنسی یک بزرگسال بین ۱۰ تا ۱۸ ماه خواهد بود. کودکان اگر خوش‌شانس باشند بین یک تا یک سال و نیم از بریس‌ها استفاده می‌نمایند، در غیر اینصورت ممکن است نیاز باشد تا دو سال از آنها استفاده کرد. با این حال، هر مورد منحصر به فرد است.
ارتودنتیست مشکل را شناسایی می‌نماید و برای یک بازه‌ی زمانی مشخص اهدافی را مشخص می‌کند که عملی باشند. البته، این اهداف به گونه‌ای تعیین می‌شوند که سلامت و ماندگاری نتایج درمان را با مشکل مواجه نکنند. خلاصه اینکه، درمان نوجوانان شبیه درمان افراد بزرگسال نیست، به واسطه‌ی شرایط بدنی آنها، درمان مستلزم تغییراتی است.
طول درمان ارتودنسی به پیچیدگی وضعیت نادرست دندانها بستگی دارد. در غیر اینصورت، روش‌های موثری وجود دارند که می‌توان از طریق آنها درمان ارتودنسی را تسریع نمود، از جمله، جلسات درمان مکرر هر ۲ تا ۳ هفته یک مرتبه، نتایج اصلاح وضعیت دندانها را با دوام‌تر خواهد کرد.
باور نادرست ۳
“نمی‌توانم درد بریس‌ها را تحمل کنم”
حقیقت
باورها و شایعات درمان ارتودنسی
در گذشته، سیم‌های استیل محکمی استفاده می‌شدند و ابزارهای ارتودنسی فشار بیشتری به دندانها وارد می‌کردند که باعث می‌شد بیمار احساس درد و ناراحتی داشته باشد. امروزه، فن‌آوری‌های جدیدتر مانند بریس‌های سلف لیگیتینگ و سیم‌های انعطاف‌پذیر آلیاژی مس-نیکل-تیتانیوم مورد استفاده قرار می‌گیرند تا با کمترین ناراحتی، دندانها را در بهترین وضعیت قرار دهند. در بریس‌های سلف لیگیتینگ نیازی به کش‌های لاستیکی نیست، بنابراین نیروی کمتری به دندان وارد می‌کنند.
در مراحل اولیه‌ی درمان، مانند زمان نصب ابزار روی دندانها و تعویض سیم‌های بعدی، طبیعی است که بیمار اندکی درد در دندان‌های خود احساس نماید، که ممکن است چند روزی طول بکشد. اگر درد شدید وجود داشته باشد و کاهش نیابد، بایستی با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
به خاطر داشته باشید که میزان درد در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است یک فرایند برای یک بیمار بسیار دردناک باشد و بیمار دیگر اصلا دردی احساس نکند.
باور نادرست ۴
تنها بریس‌ها می‌توانند مشکل دندان‌های من را برطرف کنند.”
حقیقت
باورها و شایعات درمان ارتودنسی
درست است که بریس‌ها (براکت‌های ارتودنسی) در درمان ارتودنسی استاندارد هستند و علت آن هم چندمنظوره بودن و تاثیرگذاری آنهاست، اما امروزه، برای اصلاح مشکلات بایت، دیگر ابزارها و فن‌آوری‌ها در اشکال و با مواد مختلف (فلزی، سرامیکی، پلاستیکی، شفاف) در دسترس می‌باشند. می‌توان از بین براکت‌های رنگی و شفاف که زیباتر هم هستند انتخاب نمود.
گزینه‌ی دیگر، قرار دادن بریس‌های لینگوال روی قسمت داخلی دندانها است. اگرچه ممکن است این بریس‌ها به علت برخورد با زبان باعث شوند فرد به طور موقتی نوک زبانی حرف بزند، اما غیر قابل دیدن بودن آنها یک حسن است. از آنجا که پاکسازی آنها دشوار است و قیمت بالایی دارند، برای موارد حاد مناسب نیستند.
باورها و شایعات درمان ارتودنسی
قابل درک است که دندانها را بدون استفاده از بریس‌ها و با استفاده از الاینرهای شفاف پلاستیکی تحت عنوان اینویزیلاین صاف و یکدست نمود. اینویزیلاین الاینرهای پلاستیکی شفاف شبیه محافظ دندان هستند، که مطمئنا گزینه‌ی راحت‌تری هستند که بیمار با وجود آنها می‌تواند هر چه می‌خواهد بخورد و بنوشد. با این حال، باید دانست که این فن‌آوری جایگزین، قادر به اصلاح تمام مشکلات بایت، نخواهد بود.
باور نادرست ۵
نیاز است که سیم بریس‌ها دائما تعویض و محکم شود.
حقیقت
بیمار بایستی طی درمان ارتودنسی و تا زمان رسیدن به هدفی خاص، به طور منظم به دندانپزشک مراجعه نماید. ممکن است دندانها واکنش خوبی نسبت به ابزار نشان دهند و نیاز نباشد در جلسات متعدد تعویضی انجام داد. یا ممکن است ارتودنتیست تصمیم بگیرد تنظیمات لازم را انجام دهد تا مطمئن شود که نتایج مطلوب حاصل شده‌اند.
در مطلب هفته‌ی گذشته به عوارض و پیامدهای عدم ترک عادت مکیدن انگشت و ارائه‌ی راهکارهایی پرداختیم که از طریق آنها قادر خواهید بود در ترک این عادت به کودک خود کمک کنید. آیا کودک شما قادر نیست عادت مکیدن انگشت را ترک کند؟ در صورتی که راهکارهای ارائه شده موثر واقع نشوند، ممکن است مجبور باشید برای حل این مشکل به پزشک ارتودنتیست مراجعه نمایید تا با استفاده از ابزارهای ارتودنسی مناسب در ترک این عادت به کودک شما کمک کند.
ترک عادت مکیدن انگشت با ریتینر هالی (Hawley Retainer)
ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت
استفاده از ریتینر هالی می‌تواند در ترک عادت مکیدن انگشت در بسیاری از کودکان مفید واقع شود. این ابزار در ظاهر شبیه ریتینری است که بیماران در پایان درمان ارتودنسی با بریس‌ها استفاده می‌کنند، اما یک بخش سیمی نیم‌دایره‌ای به آن افزوده شده است که مانع مکیدن انگشت خواهد شد. در برخی کودکان، درمییابیم این ابزار پلاستیکی متحرک، احساس فرو بردن انگشت در دهان را تا جایی تغییر خواهد داد که کودک را از مکیدن انگشت باز خواهد داشت.
ترک عادت مکیدن انگشت با گیره‌ی مشبک شست (Thumb Crib)
ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت
اگر کودک اصرار به حفظ عادت مکیدن انگشت دارد و با ریتینر هالی موفق به ترک عادت او نمی‌شوید، ممکن است نیاز باشد از یک ابزار ثابت استفاده نمایید. گیره‌ی مشبک ثابت کام برای ترک عادت مکیدن انگشت شست، ابزار فلزی کوچکی است که درون دهان قرار داده می‌شود و به دندان‌های آسیای بزرگ فک بالا متصل می‌شود. گیره‌ی مشبک که از سیم‌های لحیم شده‌ای ساخته شده است که از برخورد انگشت شست با لثه‌ی پشت دندان‌های جلو، جلوگیری خواهد کرد. به این ترتیب، رضایتی که کودک در نتیجه‌ی مکیدن انگشت خود احساس می‌کرد کاهش می‌یابد و به مرور زمان، منجر به ترک کامل عادت خواهد شد.
ترک عادت مکیدن انگشت با ابزار بلوگرس (Bluegrass Appliance)
ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت
اگر کودک شما به گیره‌ی مشبک کام واکنش نشان نمی‌دهد، ابزارهای جایگزینی وجود دارند که می‌توان به آنها متوسل شد. برخی از این ابزارها عبارتند از ابزار بلوگرس (Bluegrass) و ریک (Rake). در ابزار بلوگرس از یک غلتک چرخان استفاده می‌شود تا عادت مکیدن انگشت را در بیمار از بین ببرد و اجازه دهد دندان‌های جلو به مکان طبیعی خود بازگردند.
ترک عادت مکیدن انگشت با بریس ثابت دارای چنگک (Rake Appliance)
ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت
به جای ابزار بلوگرس می‌توان از بریس ثابت دارای چنگک استفاده نمود زیرا این ابزار در انگشت فرو خواهد رفت و کودک را از نگه داشتن انگشت در دهان باز خواهد داشت. گرچه این چنگک چندان تیز نیست، اما اگر کودک سعی کند انگشت خود را بمکد حس ناخوشایندی در او ایجاد خواهد کرد.
اگر سن کودک بیشتر از ۵ سال است یا رشد دندان‌های دائمی او آغاز شده باشد و هنوز به مکیدن انگشت ادامه می‌دهد، بایستی به ارتودنتیست مراجعه نمایید تا تعیین نماید برای ترک این عادت در کودک چه ابزار ارتودنسی مناسب است. با تهیه‌ی اسکن دیجیتالی از دندانها می‌توان یک ابزار سفارشی ساخت که مناسب اندازه‌ی دهان کودک شما باشد. در جلسه‌ی بعد ابزار آماده خواهد بود و در دهان کودک کار گذاشته خواهد شد. پس از حصول اطمینان از ترک عادت در کودک، می‌توان پس از چند ماه ابزار را از دهان خارج نمود.
استفاده از گیره‌ی مشبک دردی نخواهد داشت، اما پس از کار گذاشتن آن در دهان ممکن است در ابتدا اندکی حساسیت و التهاب ایجاد نماید و طی یک دوره به آن عادت کند. از آنجا که عادت مکیدن انگشت با خود حس اضطراب، ترس یا خستگی را به همراه دارد، ممکن است کودک طی دوره‌ی ترک این عادت به توجه بیشتری نیاز داشته باشد. سعی کنید منشاء حس اضطراب را در او شناسایی کنید و در صدد بر طرف نمودن آن باشید.
ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت
به خاطر داشته باشید، عادت مکیدن انگشت شاید در ابتدا ساده انگاشته شود اما مشکلاتی که در اثر آن در دندانها و فک بوجود می‌آیند، در آینده تاثیرات بسیار ناخوشایندی در ظاهر فرد ایجاد خواهند کرد.
کودکان با رفتاری غیر ارادی متولد می‌شوند. یکی از این رفتارها، مکیدن ناخودآگاه هر شی است که درون دهان آنها قرار می‌گیرد. این رفتار طی چند ماهه‌ی نخست زندگی، به یادگیری خوردن شیر مادر کمک می‌کند و حدود ۴ ماهگی از بین خواهد رفت. با این حال، مکیدن انگشت عادتی غیرارادی و ناخودآگاه نیست، بلکه تصور می‌شود کودک به واسطه‌ی آن تلاش می‌کند در خود آرامش ایجاد نماید.
معمولا مکیدن انگشت در اوایل کودکی تاثیرات سوء طولانی مدتی نخواهد داشت و اکثر کودکان در سنین ۲ تا ۴ سالگی به طور خود به خود آن را ترک خواهند کرد. با این حال، اگر عادت مکیدن انگشت یا شصت بیشتر از این زمان به طول انجامد می‌تواند رشد طبیعی فک‌ها را تغییر دهد و با رشد دندان‌های دائمی در دهان، موجب کجی و انحراف آنها خواهد شد.
مشکلات شایع ناشی از عادت مکیدن انگشت
در زیر به مشکلاتی اشاره خواهیم کرد که معمولا ناشی از مکیدن انگشت می‌باشند و مستلزم درمان ارتودنسی می‌باشند:
جلوآمدن دندان‌های قدامی فک بالا
عادت مکیدن انگشت در کودکان
این مشکل با محل قرارگیری دندان مرتبط است، و نتیجه‌ی آن انحراف نوک دندان‌های قدامی میانی رو به جلو خواهد بود. در برخی موارد، ممکن است شکل‌گیری فک تحت تاثیر قرار گیرد، که احتمالا منجر به جلوآمدن دندانها و فک بالا نسبت به کل صورت خواهد شد.
عقب رفتن دندان‌های قدامی فک پایین
عادت مکیدن انگشت در کودکان
فشار انگشت به دندانها موجب خواهد شد نوک دندان‌های پیش میانی فک پایین رو به زبان باشد.
اپن بایت
عادت مکیدن انگشت در کودکان
با روی هم قرار دادن فک بالا و پایین، یا به اصطلاح با بستن بایت، دندان‌های بالا و پایین به یکدیگر نزدیک نمی‌شوند. حفره یا شکاف بین دندان‌های قدامی فک بالا و پایین ممکن است دقیقا به شکل انگشت یا شصت کودک درآید.
کراس بایت
عادت مکیدن انگشت در کودکان
در نتیجه‌ی مکیدن انگشت، ممکن است فک بالا باریک‌تر از فک پایین شود، به گونه‌ای که دندان‌های فک بالا و پایین به درستی روی یکدیگر قرار نگیرند. این مشکل ممکن است در نتیجه‌ی منقبض کردن عضلات چانه حین مکیدن انگشت بوجود آید.
هنگام تلاش برای ترک عادت مکیدن انگشت در کودکان باید کاملا مراقب بود. زیرا آنها این رفتار را با هدف ایجاد آرامش در خود انجام می‌دهند و والدین باید نسبت به عامل روانی منشاء بروز این عادت حساس باشند. تنبیه و سرزنش بهترین رویکرد نیستند – بلکه باید در این راه صبور بود و به تشویق متوصل شد.
راهکارهای ترک عادت مکیدن انگشت
- تشویق کودک و در آغوش گرفتن او یا دادن جایزه می‌توانند آنها را به ترک این عادت ترغیب کنند.
- از سرزنش کردن او اجتناب کنید زیرا ممکن است در کودک حالت تدافعی ایجاد نماید.
- برای هر روز یا هر هفته‌ای که کودک انگشت خود را نمی‌مکد، و درواقع برای پیشرفت کودک در راه ترک این عادت روی تقویم علامت گذاری کنید یا برای آن جدول طراحی کنید.
- به عنوان جایزه یا به او اسباب بازی بدهید یا او را برای گردش بیرون ببرید.
- از ابزاری استفاده کنید که انجام این عادت را به او یادآوری کنند، مثلا روی ناخن‌های او لاک ناخن بدمزه بزنید، یا هنگام خواب روی انگشت او چسب زخم بپیچید.
- برای پرت کردن حواس او از مکیدن انگشت، از چیزی مانند یک اسباب بازی استفاده نمایید.
عادت مکیدن انگشت در کودکان
- هنگام خواب برای او دستکش یا محافظ انگشت بپوشید که به صورت آماده در بازار وجود دارند.
- اگر هیچ کدام از اقدامات محافظه‌کارانه‌ی بالا موثر واقع نشوند، با مراجعه به ارتودنتیست، ممکن است وی استفاده از ابزارهای مختلف ارتودنسی را پیشنهاد دهد.
عادت مکیدن انگشت در کودکان
درمان‌های اولیه‌ی ارتودنسی به منظور ترک عادت مکیدن انگشت
اگر کودک شما به مدت طولانی عادت مکیدن انگشت را با خود به همراه داشته است و این عادت به تدریج در حال تغییر شکل فک و فرم قرارگیری دندان‌های اوست، ممکن است استفاده از درمان‌های اولیه‌ی ارتودنسی ضروری باشند. درمان پیش از نوجوانی معمولا نخستین مرحله است و به هدایت رشد صحیح فک کمک می‌کند به گونه‌ای که در آینده نیاز نباشد از درمان‌های گسترده‌ی ارتودنسی برای اصلاح بایت استفاده نمود. بعلاوه با استفاده از درمان‌های ارتودنسی می‌توان اطمینان حاصل نمود که فضای کافی برای رشد صحیح دندان‌های دائمی وجود خواهد داشت. این ابزارها به پیشگیری از فشردگی و نامرتبی دندانها و دیگر مسائل مربوط به صافی دندانها و مشکلات ظاهری کمک خواهند کرد.
گزینه‌های درمان ارتودنسی
نوع درمان ارتودنسی که کودک شما به آن نیاز خواهد داشت، به نوع مشکل او بستگی خواهد داشت که در پی عادت مکیدن انگشت بوجود آمده است. در برخی موارد ممکن است طی مراحل نخست درمان نیاز باشد از فضادهنده‌ها (spacers) استفاده شود تا دهان برای رشد در آینده مهیا شود و از ایجاد دیگر مشکلات ارتودنسی جلوگیری به عمل آید. دومین مرحله‌ی درمان ارتودنسی در سنین نوجوانی صورت می‌گیرد که ممکن است شامل اصلاح و درمان مشکلات گسترده‌ی بایت و فک و نیز صاف و یکدست نمودن دندان‌های کج باشد که با استفاده از بریس‌های فلزی سنتی یا بریس‌های زبانی (لینگوال) انجام می‌شود.
عادت مکیدن انگشت در کودکان
اگر نگران تاثیرات عادت مکیدن انگشت روی دندانها و لبخند کودک خود هستید، بهترین راه این است که برنامه‌ای طولانی مدت برای مراجعه منظم به ارتودنتیست طراحی کنید. تنها یک ارتودنتیست قادر خواهد بود وضعیت دندانها و فک او را به درستی بررسی نماید تا مشکلات بالقوه و احتمالی را شناسایی نموده و یک طرح درمان ارتودنسی مناسب ارائه دهد. در مقاله بعد به طور مفصل به معرفی ابزارهای ارتودنسی خواهیم پرداخت که در ترک این عادت موثر خواهند بود.
ابزارهای متحرک
در ارتودنسی انواع مختلف ابزارهای متحرک مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف از کاربرد این ابزارها حرکت و اصلاح یک یا چند دندان مورد نظر، تاثیر روی رشد فک‌ها و نیز دندانها خواهد بود. شما بایستی از این ابزارها طبق دستور ارتودنتیست خود استفاده نمایید؛ در غیر اینصورت، درمان نتایج مطلوبی در بر نخواهد داشت. زمان تقریبی درمان شما براساس همکاری شما در استفاده از ابزار ارتودنسی تخمین زده خواهد شد.
به خاطر داشته باشید، چند روزی طول می‌کشد تا به یک ابزار جدید ارتودنسی عادت کنید. سعی کنید حین خواب آن را از دهان خارج نکنید تا هم به آن عادت کنید و هم ابزار موثر واقع شود. در چند روز نخست، در دهان بزاق زیادی ترشح خواهد شد که دور از انتظار نیست. پس از چند روز، میزان ترشح بزاق به سطح معمول بازخواهد گشت.
گفتار شما تحت تاثیر ابزار ارتودنسی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. شاید تلفظ برخی لغات برای شما دشوار باشد. ظرف دو روز به حرف زدن با وجود این ابزار در دهان عادت خواهید کرد. سعی کنید از طریق مطالعه با صدای بلند، تمرین گفتار کنید.
مراقبت از ابزارهای متحرک ارتودنسی
مراقبت و نگهداری از ابزارهای ارتودنسی
باید حین غذا خوردن، ابزار را از دهان خود خارج کنید. پس از صرف غذا، دندان‌های خود را با مسواک و خمیردندان مسواک بزنید و ابزار خود را فقط با مسواک تمیز نمایید. برای پاکسازی بهتر می‌توان از پاک‌کننده‌ی دنچر استفاده نمود.
به خاطر داشته باشید حین خوردن غذا، مسواک زدن، انجام ورزش‌های رزمی و شنا، ابزار ارتودنسی مورد استفاده را از دهان خود خارج نمایید. پس از اتمام، هر چه سریعتر مجددا آن را در محل خود قرار دهید. فراموش نکنید، ابزارهای ارتودنسی تنها در صورتی موثر خواهند بود که در دهان و روی دندانها قرار گیرند. برای انجام هر فعالیتی که ممکن است به دندانها، لثه‌ها یا گونه‌های شما آسیب برساند از محافظ دهان استفاده نمایید.
به محضی که ابزار را از دهان خارج می‌کنید آن را در جعبه‌ی نگهدارنده قرار دهید. آن را درون دستمال روی میز قرار ندهید زیرا ممکن است کسی آن را به اشتباه دور بیاندازد. آن را در جیب خود نیز نگذارید زیرا ممکن است در اثر ضربه شکسته شده و آسیب ببیند.
ابزار ارتودنسی خود را از دسترس حیوانات دور نگه دارید زیرا معمولا حیوانات به جویدن آنها علاقه دارند. از قرار دادن ابزار ارتودنسی خود در مجاورت گرما بپرهیزید. برای استریل نمودن ریتینر خود از جوشاندن آن بپرهیزید. برای این کار به ارتودنتیست خود مراجعه نمایید. ریتینر را در محلول دهانشویه قرار ندهید.
ابزارهای ثابت ارتودنسی
مراقبت و نگهداری از ابزارهای ارتودنسی
ابزراهای ثابت از جمله معمول‌ترین ابزارهای مورد استفاده در درمان ارتودنسی می‌باشند. این نوع ابزار شامل براکت‌های کوچکی هستند که با چسب‌های دندانپزشکی به سطح جلوی دندانها متصل می‌شوند. سپس براکت‌ها با سیم نازکی به یکدیگر متصل می‌شوند. طی درمان ارتودنسی، این ابزارها از قبیل بریس‌ها و وسیع‌کننده‌ها به طور دائم در دهان قرار داده می‌شوند. در جلسه‌ی نخست، تمام اجزاء ابزار ثابت به شما نشان داده خواهد شد و نام اجزاء را یاد خواهید گرفت. ممکن است دو روز طول بکشد تا به این ابزارهای جدید در دهان خود عادت کنید.
مراقبت از ابزارهای ثابت
مراقبت و نگهداری از ابزارهای ارتودنسی
ممکن است در ابتدا از وجود ابزارهای ثابت ارتودنسی در دهان خود احساس ناراحتی کنید. مثلا در لب‌ها و گونه‌ی خود احساس سوزش کنید، حین خوردن غذاهای چسبناک لیگاتورها از بریس‌ها خارج شوند، یا حین خوردن غذاهای سفت ممکن است بریس‌ها بشکنند یا نوارهای آنها شل شوند. برخی از این مشکلات قابل پیش‌بینی هستند و می‌توانید از بروز آنها جلوگیری نمایید.
مسواک زدن و کشیدن نخ دندان به طور منظم، طی درمان ارتودنسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا از تحریک و تورم لثه‌ها و نیز از پوسیدگی و ایجاد لکه‌های سفید رنگ روی دندان‌های دائمی جلوگیری خواهد کرد. نحوه‌ی کشیدن نخ دندان و مسواک زدن، پس از کارگذاری ابزارهای ثابت ارتودنسی به شما آموزش داده خواهد شد. اما همواره باید حین مسواک زدن مواظب بریس خود باشید تا از شکستن آن جلوگیری شود.
از مسواک ارتودنسی برای تمیز نمودن دندانها و بریس خود استفاده نمایید. از مسواک‌های بین دندانی نیز برای پاکسازی فضای میان دندانها و بریس استفاده کنید تا از ایجاد پلاک و رسوب در این فضا جلوگیری نمایید. برای مسواک زدن از خمیردندان فلورایده استفاده نمایید. دهانشویه‌ها یا ژل‌های فلورایده نیز مفید خواهند بود.
برای مراقبت از بریس‌ها از چه چیزهایی باید پرهیز نمود؟
- نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌ها: زیرا منجر به پوسیدگی دندان و تغییر رنگ (ایجاد لکه‌های سفید رنگ) دندانها خواهند شد.
- غذاهای جویدنی: نان شیرینی‌ها، ساندویچ‌ها، شیرین بیان، رول‌های میوه
- غذاهای خشک و ترد: ذرت بو داده، یخ، چیپس، چوب شور، و انواع مغزها
- غذاهای چسبناک: کارامل، آدامس
- غذاهای سفت: انواع مغزها، آبنبات، شکلات
- گاز زدن به چیزهای سفت: مداد، خودکار، ناخن انگشت ممکن است به بریس‌ها آسیب بزنند. بریس‌های آسیب دیده طول درمان را افزایش خواهند داد و برداشتن بریس‌ها را به تاخیر خواهند انداخت.
- غذاهایی که نیاز به گاز زدن دارند: ذرت روی چوب ذرت، سیب، هویچ، پیتزا، ساندویچ. این نوع خوراکی‌ها باید پیش از خوردن به صورت تکه‌های کوچک خرد شوند.
برگه‌ها
ارتودنسی دیگر تنها مختص کودکان نیست. امروزه تعداد قابل توجهی از افراد در سنین بزرگسالی نیز به محض پی بردن به این مشکلات برای حل آنها به ارتودنتیست مراجعه می‌نمایند. ارتودنسی بزرگسالان تنها مربوط به مرتب و یکدست کردن دندانها نیست بلکه می‌تواند در چهره، بایت، و سلامت عمومی دهان و دندان تغییرات چشمگیری ایجاد نماید. بعلاوه انجام ارتودنسی در بهبود نحوۀ جویدن نیز موثر خواهد بود. در واقع تمام افرادی که اقدام به انجام ارتودنسی می‌نمایند به اهمیت حفظ سلامت خود از این طریق کاملا واقف می‌باشند از سوی دیگر قصد دارند حس بهتری نسبت به ظاهر خود پیدا کنند.
مقالات آموزشی ارتودنسی بزگسالان
نمونه های درمانی ارتودنسی بزرگسالان
دندان‌های شیری فضانگهدار طبیعی هستند که بدون وجود آنها رشد دندان‌های دائمی با مشکل مواجه خواهد شد. در این مطلب به ابزارهای ارتودنسی خواهیم پرداخت که در صورت عدم رشد یا از دست رفتن دندان‌های شیری، فضای موجود بین دندانها را حفظ می‌کنند.
انواع فضانگهدار
فضانگهدارها را می‌توان به دو دسته‌ی ثابت و متحرک و نیز یک طرفه و دو طرفه تقسیم بندی نمود. خود بیمار قادر است فضانگه‌دارهای متحرک را از دهان خارج سازد اما فضانگهدار ثابت به یک یا چند دندان متصل می‌شود. ابزارهای یک طرفه تنها فضای خالی در یک سمت قوس دندانی را حفظ می‌کنند در حالی که فضانگه‌دارهای دو طرفه فضاهای خالی در دو طرف قوس دندانی را حفظ می‌کنند. بعلاوه قادرند فضاهای موجود در هر دو فک را حفظ نمایند. نوع فضانگهدار مورد استفاده، تحت تاثیر عواملی همچون مرحله‌ی رشد دندانها، وجود فضای خالی در هر یک از دو فک بالا یا پایین و نیز تعداد دندان‌های از دست رفته بستگی خواهد داشت. سن بیمار و میزان توانایی وی در همکاری با پزشک نیز از جمله عوامل بسیار مهم هستند.
فضانگهدارها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به هیچ عنوان خللی در رشد دندان‌های دیگر وارد نخواهند کرد، بلکه تا رشد دندان‌های دائمی، تنها فضای موجود را حفظ می‌کنند. بعلاوه، ممکن است یک جزء مصنوعی داشته باشند که وظیفه‌ی جویدن، گفتار و جنبه‌ی زیبایی را به عهده دارند.
فضانگهدار متحرک
فضانگهدار
ابزارهای ثابت معمولا دارای یک صفحه‌ی آکریلیک و گیره‌هایی هستند که بسته به سطح دندانی که سیم در مقابل آن قرار می‌گیرد، وظیفه‌ی آنها حفظ و توقف جابجایی دندانها به سمت مزیال یا دیستال است. این اجزاء معمولا با استفاده از سیم فلزی با قطر ۷/۰ میلی‌متر ساخته می‌شوند.
فضانگه‌دارهای متحرک در صورتی مفید هستند که چندین دندان شیری از دست رفته باشند. پاکسازی بین آنها ساده‌تر از ابزارهای ثابت است، بنابراین با وجود آنها راحت‌تر می‌توان بهداشت دهان و دندان را حفظ نمود. با این حال، احتمال گم شدن یا آسیب دیدن این نوع ابزارها بیشتر است. بعلاوه، در صورتی که بیمار همکاری لازم را نداشته باشد، این ابزارها بهترین گزینه محسوب نمی‌شوند.
فضانگهدار
استفاده از فضانگه‌دارهای متحرک یک طرفه توصیه نمی‌شود زیرا بسیار کوچک هستند که احتمال فرو رفتن آنها در گلو بسیار زیاد است.
فضانگهدار ثابت
فضانگه‌دارهای ثابت معمولا عبارتند از سیم فلزی ۷/۰ یا ۱ میلی‌متری که به بندهایی لحیم می‌شوند که روی مولرها پیچانده می‌شوند. پس از قرار گرفتن این ابزار در دهان، بیمار باید به طور منظم به دندانپزشک مراجعه نماید تا ابزار مورد بررسی قرار گیرد و پیش از ایجاد اختلال در رشد دندان‌های دائمی برداشته شود. در ابزارهای ثابت کمتر به همکاری بیمار نیاز است، اما از جمله مشکلاتی که ممکن است بروز پیدا کنند عبارتند از پوسیدگی اطراف بندها، باز شدن سمنت، یا باز شدن اتصال لحیم شده.
فضانگهدار بند و حلقه (band and loop space maintainer)
فضانگهدار
این نوع فضانگهدار یکی از ابزارهای یک طرفه‌ی ثابت است که درست پس از افتادن مولر شیری استفاده می‌شود و هدف آن پیشگیری از انحراف نوک مولر اول دائمی و جابجایی آن به سمت مزیال است. بند و حلقه از یک حلقه‌ی فلزی ضد زنگ تشکیل شده است که به بند دور مولر لحیم شده است. حلقه باید آنقدر بزرگ باشد که مانع رشد پرمولر درون خود نشود.
فضانگهدار روکش و حلقه (crown and loop space maintainer)
فضانگهدار
این نوع ابزار برای محافظت از مولرهای شیری پوسیده و نیز حفظ فضای خالی مجاور آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. فضانگهدار روکش و حلقه اندکی با بند و حلقه متفاوت است. این ابزار از حلقه‌ی فلزی ضد زنگی تشکیل شده است که به روکش فلزی ضد زنگ لحیم شده است. وظیفه‌ی روکش، حفظ دندان پایه است.
دیستال شو (Distal shoe)
فضانگهدار
این ابزار شبیه روکش و حلقه است با این تفاوت که دارای یک بخش فلزی است که تا روی لثه امتداد یافته است و کنار سطح مزیال مولر اول دائمی قرار می‌گیرد که هنوز رشد نکرده است. دیستال شو زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که مولر دوم شیری پیش از رشد مولر اول دائمی از دست رفته باشد، در حالی که مولر اول دائمی در جای نامناسبی رشد کرده باشد یا مولر دوم شیری انکیلوز شده باشد (به استخوان فک جوش خورده باشد). رعایت دقیق بهداشت یکی از اصول ضروری است که حین استفاده از این ابزار باید مورد توجه قرار گیرد.
فضانگهدار که به صورت مستقیم به دندان متصل می‌شود (Direct bonded space maintainer)
فضانگهدار
نقاط ضعف فضانگه‌دارهای دارای بند، منجر به ساخت فضانگه‌دارهایی شد که به صورت مستقیم به دندان متصل می‌شوند. در ساده‌ترین فرم آن، ابزار از یک سیم فلزی ضد زنگ تشکیل شده که روی دندان پایه چسبانده می‌شود. البته نمونه‌ی دیگر از جنس رزین کامپوزیت تقویت شده با الیاف شیشه است. این ماده از الیاف پلی اتیلن تنیده با مقاومت بالا است که از نظر زیبایی، بهتر از نمونه‌ی فلزی است.
فضانگهدار ترنس پالاتال قوس دندانی (Transpalatal arch- TPA)
فضانگهدار
این ابزار، فضانگهدار دو طرفه‌ی فک بالا است. ابزار ترنس پالاتال قوس دندانی از یک سیم فلزی ضد زنگ تشکیل شده است که با یک انحنای U شکل در وسط آن، از سقف دهان و دو سر قوس دندانی عبور می‌کند و به دو بندی لحیم می‌شود که دور مولرهای اول پیچانده می‌شوند. TPA زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که مولرهای شیری فک بالا در هر دو طرف از دست رفته باشند و نیاز باشد عرض قوس دندانی در هر دو طرف حفظ شود. اگر قرار باشد مولرها به سمت مزیال حرکت کنند، با قرار گرفتن TPA در دهان، ریشه‌های باکال دندان‌های مولر به استخوان قشری فشار وارد می‌کند تا به عنوان لنگر (تکیه گاه) عمل کند و از جابجایی دندانها جلوگیری کند. با این حال، ممکن است این ابزار قادر به جلوگیری از حرکت نوک دندانها در جهت مزیال نباشد.
فضانگهدار کمانی نانس (Nance holding arch)
فضانگهدار
فضانگهدار کمانی نانس، شکل تغییر یافته‌ی TPA است. مانند TPA هدف از کاربرد این ابزار جلوگیری از حرکت مولرهای فک بالا در جهت مزیال است تا جای کافی برای رشد دندان‌های دائمی باقی بماند. این ابزار از یک سیم فلزی ضد زنگ تشکیل شده است که به دو بندی لحیم می‌شود که دور مولرهای اول پیچانده می‌شوند و یک تکه از جنس آکریلیک در طاق سقف دهان قرار می‌گیرد. علاوه بر این، ممکن است سیم در دو سمت به شکل U خمیده شود تا بتوان کوچکترین تنظیمات را روی آن انجام داد. هدف از کاربرد این ابزار درست مانند TPA است تنها تفاوت این است که تکه‌ی آکریلیک تحت عنوان “دکمه‌ی نانس” باعث می‌شود مقاومت ابزار در برابر جابجایی دندان‌های مولر به سمت مزیال افزایش یابد. این ابزار می‌تواند در کنار براکت‌ها و سیم کمانی به عنوان لنگر (تکیه گاه) استفاده شود.
فضانگهدار کمانی پشت دندانی (Lingual arch)
فضانگهدار
فضانگهدار کمانی پشت دندانی از دسته فضانگه‌دارهایی است که در فک پایین مورد استفاده قرار می‌گیرد و از یک سیم فلزی ضد زنگ ساخته شده است که به بندهایی لحیم شده است که به دور مولرهای اول فک پایین پیچانده می‌شوند و بخش جلوی آن روی سطح زبانی دندان‌های جلوی فک پایین تنظیم می‌شود. این ابزار قادر است از هر گونه جابجایی مولرها در جهت مزیال و نیز تغییر جهت نوک دندان‌های جلو به سمت زبان جلوگیری نماید. در صورت از دست رفتن زودهنگام دندان‌های شیری جلوی قوس دندانی، با استفاده از این ابزار می‌توان از جابجایی خط وسط دندانها جلوگیری نمود. افزودن بخش U شکل به نزدیک بندهای دندان‌های مولر اجازه می‌دهد کوچکترین تنظیمات انجام شوند.
ابزار ارتودنسی به هر چیزی گفته می‌شود که به دندانها متصل می‌شود تا دندانها را جابجا کند و بایت را اصلاح نماید. بریس‌ها یکی از انواع ابزارهای ارتودنسی هستند که برای اهداف بسیاری مورد استفاده گسترده قرار می‌گیرند. در زیر به توضیح اجزای بریس ارتودنسی خواهیم پرداخت.
بند ها (Bands)
اجزای بریس ارتودنسی
بند‌ه حلقه‌های ظریف فلزی، معمولا از جنس استیل ضد زنگ، هستند که به دور دندان‌های مولر و گاهی اوقات به دور دندان‌های پرمولر قرار می‌گیرند و از این طریق مراقب اتصالات ارتودنسی به دندانها هستند. بندها در اندازه‌های مختلفی وجود دارند و به دقت به دور دندان تنظیم می‌شوند. این بندها با استفاده از سمان دندانپزشکی روی دندان چسبانده می‌شوند. سمان دندانپزشکی حاوی فلوراید است و در طول درمان از کاهش مواد آهکی دندان پیشگیری می‌نماید.
براکت‌ها (Brackets)
اجزای بریس ارتودنسی
براکت‌ها اجزاء اتصالات ارتودنسی از جنس فلز، سرامیک، یا پلاستیک هستند که یا مستقیما به هر دندان، یا به بندها چسبانده می‌شوند. نقش آنها نگه داشتن سیم کمانی در کنار هر دندان است. سیم کمانی درون سوراخی قرار می‌گیرد که روی هر براکت وجود دارد، تا آن را در جای خود نگه دارد.
اجزای بریس ارتودنسی
یکی از پر کاربردترین نوع براکت‌ها، براکت‌های سرامیکی هستند که ممکن است کریستالی، آلومینیومی، به رنگ دندان، یا شفاف باشند. این نوع براکت‌ها از نظر زیبایی جذاب‌تر از اتصالات فلزی معمول هستند.
زنجیر (chain)
اجزای بریس ارتودنسی
زنجیر پلاستیکی که برای نگه داشتن سیم کمانی روی براکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سیم کمانی (Archwire)
اجزای بریس ارتودنسی
سیم‌های اصلی، که تحت عنوان سیم کمانی به آنها اشاره می‌شود، روی تاج دو یا چند دندان فک بالا و فک پایین تنظیم می‌شوند و مسیر جابجایی دندانها را هدایت می‌کنند. برخی از سیم‌های مورد استفاده در درمان ارتودنسی دارای حافظه هستند. ارتودنتیست می‌تواند آنها را خم کند یا پیچ و تاب دهد تا درون سوراخ روی براکت تنظیم شود. طی یک دوره‌ی زمانی (۶ تا ۱۰ هفته)، با برگشتن سیم‌ها به وضعیت قبلی خود، فشار وارده به دندانها موجب می‌شود دندانها در امتداد سیم جابجا شوند. سیم‌های کمانی طی جلسات درمان پیشرفت می‌کنند و سیم بعدی ممکن است ضخیم‌تر و قوی‌تر باشد، فشار بیشتری وارد کند و موجب جابجایی دندانها از محلی شود که سیم قبلی آنها را در آن وضعیت قرار داده است. این وضعیت، حس تنگی و فشردگی به همراه خواهد داشت.
حلقه‌های o-شکل (O-rings)
اجزای بریس ارتودنسی
حلقه‌های o-شکل، حلقه‌های کشی کوچکی هستند که به دور باله‌های براکت قرار می‌گیرند. حلقه‌های o-شکل سیم را درون سوراخ روی هر براکت نگه می‌دارند. این حلقه‌ها، بسته به سلیقه‌ی بیمار، ممکن است رنگی، نقره‌ای، یا شفاف باشند. در هر جلسه که سیم کمانی تنظیم می‌شود، حلقه‌های o-شکل نیز تعویض می‌شوند.
گره فلزی (Steel Tie)
اجزای بریس ارتودنسی
سیم فلزی ظریفی که روی سیم اطراف براکت بسته می‌شود تا به شکل کاملا ایمن آن را نگه دارد. این نوع گره به جای حلقه O-شکل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
قلاب (Hooks)
اجزای بریس ارتودنسی
قلاب‌ها اتصالات کوچکی هستند که به انتخاب ارتودنتیست روی برخی براکت‌های دندان‌های فک بالا یا پایین قرار می‌گیرند و برای وصل کردن الاستیک (رابر بند یا بند کشی) مورد استفاده قرار می‌گیرند.
الاستیک (رابر بند) (Elastics (Rubber Bands))
اجزای بریس ارتودنسی
الاستیک‌ها برای کمک به بستن فاصله‌ی بین دندانها و اصلاح رابطه‌ی بین فک بالا و پایین مورد استفاده قرار می‌گیرند. این بخش از ابزار با قرار دادن آن روی قلاب براکت در دندان فک بالا و کشیدن آن تا روی قلاب براکت یکی از دندان‌های فک پایین تنظیم می‌شود.
فنر مارپیچی (Coil Spring)
اجزای بریس ارتودنسی
فنر مارپیچی از سیم کمانی عبور می‌کند و بین براکت‌ها تنظیم می‌شود. از این قطعه برای دور کردن یا حفظ فاصله‌ی بین دو براکت استفاده می‌شود. فنرهای مارپیچی در دو نوع بسته و باز در دسترس قرار دارند.
فنر مارپیچی باز (Open Coil Spring)
اجزای بریس ارتودنسی
فنر فلزی که باز است که محکم بین دو براکت قرار می‌گیرد و کمک می‌کند تا فضای بین دو دندان باز شود. این فنر از سیم رد می‌شود. دندانی که در حال بیرون آمدن است، ممکن است فضای کافی برای رشد نداشته باشد بنابراین، با استفاده از این قطعه فضای کافی ایجاد خواهد شد.
فنر مارپیچی بسته (Open Coil Spring)
اجزای بریس ارتودنسی
فنر فلزی که بسته است و به حفظ فضای موجود بین دو دندان کمک می‌کند. این فنر از سیم رد می‌شود. در صورتی که دو دندان دارای براکت هستند و بین آنها دندانی هست که براکت ندارد، یا بین آنها دندان شیری در حال رشد است، از این قطعه برای حفظ فضای موجود استفاده می‌شود.
فنر فورسوز (Forsus Springs)
اجزای بریس ارتودنسی
فنرهای فورسوز نوعی ابزار فانکشنال محسوب می‌شوند. فنرهای فورسوز، فنرهایی هستند که ابتدا به دندان‌های مولر فک بالا سپس به سیم کمانی فک پایین در پشت دندان‌های نیش متصل می‌شوند. فنرهای فورسوز رشد فک پایین را تقویت می‌کنند و به نسبت فک بالا، آن را در جای درستی قرار می‌دهند.
آسیب به دندان در سنین خردسالی می‌تواند منجر به از دست رفتن زود هنگام دندان شیری در نتیجه‌ی لق شدن یا بیرون آمدن از حفره‌ی دندان شود. از دست رفتن زود هنگام دندان‌های شیری می‌تواند عوارض بسیاری در پی داشته باشد.
لطمه به زیبایی و کاهش کیفیت زندگی
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری
آسیب‌های به دندانها می‌تواند تصویر شخص از چهره‌ی خود را تخریب کند و کیفیت زندگی او را تحت تاثیر قرار دهد. نازیبا شدن ظاهر دندان کودکان پیش از دبستان معمولا در نتیجه‌ی آسیب به دندان‌های شیری جلوی فک بالا، شکستن، جابجایی، از دست رفتن زود هنگام یک یا چند دندان پیش و یا پوسیدگی است.
بروز مشکلات گفتاری
بر اساس مطالعات صورت گرفته ارتباط مستقیمی بین رشد دندانها، بویژه دندان‌های جلو و پیشرفت در گفتار وجود دارد. کودکانی که دندان‌های جلوی فک بالای خود را در اوایل خردسالی در اثر پوسیدگی از دست می‌دهند در روند یادگیری نحوه‌ی ادای حروف و کلمات با مشکل مواجه می‌شوند. هر چه دندانها در سنین پایین‌تر از دست بروند، مشکلات گفتاری حادتری بوجود می‌آیند.
عدم انسجام قوس دندانی (از دست رفتن فضای بین دندانها)
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری
زمانی که دندان‌های شیری آسیب دیده زودتر از موعد از دست بروند، نگرانی عمده‌ای که بروز می‌یابد، احتمال از دست رفتن فضای بین دندان‌های مجاور در نتیجه‌ی لغزش و جابجایی آنها به سمت محل دندان از دست رفته است.
از دست رفتن فضای بین دندانها می‌تواند در مرحله‌ی رشد دندان‌های شیری، در مرحله‌ی واسط دندانی (مرحله‌ای که تعدادی از دندان‌های دائمی و نیز تعدادی از دندان‌های شیری در دهان هستند) و نیز در مرحله‌ی رشد دندان‌های دائمی اختلال ایجاد نماید. از جمله این مشکلات عبارتند از رشد با تاخیر دندان دائمی جایگزین یا رشد آن در جای نامناسب که می‌تواند منجر به بروز مال اکلوژن شود. حتی اگر فضای بین دندانها حفظ شود، از دست رفتن زود هنگام دندان‌های شیری می‌تواند زمان و مسیر رشد دندان‌های دائمی جایگزین را تحت تاثیر قرار دهد. بر اساس تحقیقات صورت گرفته این سه حالت برای فضای خالی به جا مانده از دندان از دست رفته وجود دارد:
- تنها در صورتی که پیش از رشد دندان‌های نیش شیری دندان‌های جلوی فک بالا و پایین از دست رفته باشند، فاصله‌ی بین آنها باید حفظ شود. زیرا دندان‌های نیش، دندان‌های جانبی پیش را به سمت مزیال فشار می‌دهند و فضای خالی را پر می‌کنند.
- فضای خالی به جا مانده از افتادن دندان‌های نیش باید حفظ شود تا از تغییر محل خط وسط دندانها جلوگیری شود.
- اگر پس از رشد دندان‌های نیش، دندان‌های شیری وسط فک بالا پیش از موعد از دست بروند، حفظ فضای به جا مانده ضروری نیست زیرا قوس دندانی پایین درون قوس دندانی بالا قرار دارد و فضای از دست رفته با رشد دندان‌های دائمی مجددا باز می‌شود.
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری
بروز مشکل در بیرون آمدن و رشد دندان‌های دائمی جایگزین
آسیب به دندان‌های دائمی جایگزین
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری جلو می‌تواند برای دندان‌های دائمی جایگزین آنها مشکل ایجاد نماید. شکست تاج و ریشه‌ی دندان، خروج دندان از حفره و جابجا شدن دندان نیز ممکن است نیاز به کشیده شدن دندان داشته باشند. اما این نوع از دست رفتن دندان شیری خطر فوری برای دندان‌های دائمی ندارد. هر چه کودک حین از دست رفتن دندان دائمی کم سن‌تر باشد شدت آسیب به دندان دائمی جایگزین بیشترخواهد بود. کنده شدن دندان‌های شیری می‌تواند منجر به تغییر رنگ مینای دندان، هایپوپلازی (رشد ناکامل عضو) دندان دائمی جایگزین، بروز مشکل در رشد دندان، دیلاسریشن تاج یا ریشه‌ی دندان (نوعی اختلال که در آن تاج و ریشه‌ی دندان رابطه‌ی خطی خود را از دست می‌دهند مثلا در اثر فشار یا ترومای وارده با دندان در حین رشد، تاج روی ریشه انحراف یا چرخش پیدا می‌کند)، کنده شدن جوانه‌ی دندان دائمی جایگزین شود. تغییر رنگ مینای دندان به رنگ‌های سفید یا زرد، خواه با هایپوپلازی مینای دندان باشد یا بدون آن، شایع‌ترین نقصی است که پس از افتادن دندان شیری پیش از موعد، در دندان‌های دائمی جایگزین مشاهده می‌شود.
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری
کج شدن و تاخیر در رشد دندان‌های دائمی جایگزین
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری می‌تواند منجر به تغییر وضعیت دندان‌های دائمی جایگزین به شکلی نامناسب شود. علت این عارضه، عدم هدایت مسیر رشد دندان دائمی یا منحرف شدن جوانه‌ی در حال رشد دندان از مسیر رشد در اثر حادثه است. اگر دندان‌های شیری در سنین خردسالی از دست بروند، رشد دندان‌های دائمی جایگزین آن با تاخیر خواهد بود.
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری
بروز یا ترک عادات دهانی
از دست رفتن زود هنگام دندان شیری جلوی دهان می‌تواند تاثیری حاد یا مزمن روی آغاز، توقف، یا تداوم عادات غیر غذایی دهانی در دوران کودکی داشته باشد، از جمله استفاده از پستانک، مکیدن انگشت شست، یا فشار زبان به دندانها. کودکی که به مکیدن پستانک یا انگشت عادت دارد، طی دوره‌ی حاد بهبود پس از افتادن دندان شیری جلو در اثر حادثه، ممکن است به علت بروز ناراحتی یا تغییر محیط دهان، تداوم عادت مکیدن برایش دشوار باشد. از دست رفتن زود هنگام یک یا چند دندان شیری از جمله عوامل بروز عادت فشردن زبان به پشت دندانها است.
بروز مشکل در جویدن
آسیب به دندانها می‌تواند منجر به از دست رفتن ناگهانی دندان شود اما پوسیدگی قبل از کشیدن دندان معمولا با خود عفونت، درد و دشواری در جویدن را به همراه دارد. در واقع کشیدن دندان می‌تواند درد و ناراحتی ناشی از جویدن را کاهش دهد در نتیجه نحوه‌ی غذا خوردن را بهبود بخشد.
مطلوب آن است که تمام دندانها به سادگی و بدون فشردگی یا بدون فاصله روی قوس‌های دندانی قرار گرفته باشند. اما متاسفانه دندان‌های اکثر افراد عالی و بی نقص نیستند. عموما، مشکلات صاف و یکدست بودن دندانها (مال اکلوژن) ارثی هستند. بعلاوه ممکن است منشاء آنها عادات بد، سبک زندگی غلط و یا آسیب نیز باشد. عدم قرار گیری صحیح دندانها و صاف و مرتب نبودن آنها می‌تواند منجر به مشکلات جدی سلامت دهان و دندان شود، بویژه اگر دندانها به علت ناصاف بودن قادر نباشند عملکردهای حیاتی خود را داشته باشند. در این مقاله سعی بر آن داریم با انواع مال اکلوژن های مهم و تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت به عنوان نمونه های مهم آشنا شویم.
چقدر مال اکلوژن می‌تواند بد باشد؟
مال اکلوژن می‌تواند گفتار، عادات چگونگی نحوه‌ی غذا خوردن، تنفس و حتی ظاهر چهره‌ی فرد را تغییر دهد. می‌تواند منجر به درد فک، ساییدگی مینای دندان، آسیب به بافت نرم شود و خطر بیماری‌های دندانی و ایجاد حفره در دندانها و پوسیدگی آنها را افزایش دهد. دندانپزشک با استفاده از معاینات معمول دندانی و رادیوگرافی با اشعه‌ی ایکس قادر خواهد بود مال اکلوژن را تشخیص دهد و آن را بر اساس شدت و نوع آن دسته بندی نماید. مهم‌ترین انواع مال اکلوژن عبارتند از اور بایت، اور جت و اپن بایت. بسیاری از افراد قادر به تشخیص درست تفاوت بین این سه نوع مال اکلوژن نیستند. گرچه شبیه یکدیگر هستند اما سه وضعیت کاملا متفاوت دارند.
اور بایت چیست؟
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
در اینجا اندازه‌گیری عمودی همپوشانی دندان‌های فک بالا و پایین که در جلوی دهان واقع شده‌اند را مشاهده می‌نمایید. اوربایت اغلب زمانی بوجود می‌آید که دندان‌های فک بالا اندکی از اندازه‌ی معمول خود بلندتر یا اندکی رو به جلو باشند. اندازه‌گیری می‌تواند به صورت میلی‌متری یا درصدی باشد. در اغلب موارد، متخصص‌های دندانی به آن تحت عنوان اوربایت کاهش یافته، طبیعی، یا افزایش یافته اشاره می‌نمایند. دندان‌های اکثر افراد تا اندازه‌ای اور بایت دارند، که الزاما چیز بدی نیست. زمانی مشکل بوجود می‌آید که اور بایت بسیار بزرگ باشد و دندان‌های پیش فک بالا بیش از یک سوم دندان‌های فک پایین را بپوشانند. دندان‌های فک پایین تا عمق زیادی در پشت دندان‌های فک پایین قرار می‌گیرند. این مسئله منجر به ساییدگی غیر طبیعی و ناسالم دندان‌های فک بالا خواهد شد. در موارد حاد (اوربایت افزایش یافته)، ممکن است حتی دندان‌های فک پایین به لثه‌های فک بالا نیز برسند و منجر به بروز آسیب بیشتر شوند.
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
درمان اوربایت
اور بایت می‌تواند ناشی از عدم رشد فک پایین یا عدم هماهنگی اندازه‌ی دندان‌های جلو باشد. در برخی موارد، ارتودنتیست قادر است با استفاده از درمان‌های ارتودنسی هر دو فک را صاف نماید. این درمان‌ها در بیماران جوان‌تر که ساختار اسکلتی آنها منعطف‌تر است، بهتر عمل می‌کنند.
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
درمان اوربایت شدید افراد بزرگسال، که نتیجه‌ی مشکلات اسکلتی است، دشوارتر است زیرا تنها با استفاده از بریس‌ها قابل برطرف شدن نیست. این موارد نیاز به جراحی دارند تا پیش از قرار دادن بریس‌ها روی دندانها، محل قرار گیری فک‌ها را تغییر دهند، یا ممکن است نیاز باشد پس از آن اندازه‌ی دندانها تغییر کند یا با یکدیگر هم‌تراز شوند تا دندانها در محل طبیعی خود قرار گیرند.
اور جت چیست؟
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
اور جت زمانی بوجود می‌آید که از نظر فاصله‌ی افقی، تفاوت زیادی بین دندان‌های جلوی دو فک بالا و پایین وجود دارد. معمولا، دندان‌های فک بالا به شکل کاملا مشهودی رو به جلو هستند که معمولا به آنها دندان خرگوشی گفته می‌شود. ممکن است دندانها صاف باشند اما با فاصله در جلوی دندان‌های فک پایین قرار گرفته باشند. این مشکل، زمانی که دهان بسته است، مانع رسیدن دندانها و لب‌ها به یکدیگر می‌شود. در نتیجه بیمارانی که دندان‌های آنها اورجت دارند، بیشتر در معرض خطر آسیب ناگهانی می‌باشند زیرا دندانها رو به جلو هستند.
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
درمان اور جت
اور جت مشکلی است که در پی عادات غلط بوجود می‌آید- در واقع در نتیجه‌ی مکیدن انگشت، استفاده از پستانک و شیشه شیر، جویدن ناخن و فشار زبان به دندانها در دراز مدت ایجاد می‌شود.
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
درمان‌های ارتودنسی نه تنها زیبایی ظاهری را بهبود می‌بخشند، بلکه خطر دیگر صدمات و ایجاد شرایط دیگر را کاهش می‌دهند. بهتر است خیلی زود در پی درمان باشید تا طول درمان و دامنه‌ی درمان را کاهش دهید. برای آنکه مطمئن شوید مال اکلوژن شما آنقدر جدی است که نیاز به درمان دارد، به دندانپزشک یا ارتودنتیست مراجعه نمایید.
اپن بایت چیست؟
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
در صورتی که با قرار دادن دندان‌های فک بالا و پایین روی یکدیگر، دندان‌های عقب با یکدیگر در تماس باشند اما دندان‌های جلو به خوبی با یکدیگر برخورد نداشته باشند یا به یکدیگر نزدیک نشوند، به این وضعیت اپن بایت گفته می‌شود. این نوع مال اکلوژن معمولا نتیجه‌ی عادات بد می‌باشد. مکیدن انگشت، مکیدن مداد یا خودکار، یا فشردن زبان به دندانها (که تحت عنوان عادت بلع کودکانه شناخته می‌شود) منجر به بروز اپن بایت می‌شوند. ظاهر چهره‌ی فرد به شدت تحت تاثیر شرایط قرار می‌گیرد و دندانها رو به جلو به نظر می‌رسند. افرادی که دندان‌های آنها دارای وضعیت اپن بایت هستند سعی می‌کنند با دندان‌های جلوی خود غذا بجوند اما این فرایند طولانی و بی تاثیر است. در دراز مدت، اپن بایت باعث خواهد شد فشار زیادی به دندان‌های عقب وارد شود و ترک خوردن و لب پر شدن آنها را در پی خواهد داشت. مقیاس اندازه‌گیری اپن بایت میلی‌متر است- فضای بین سطح جونده‌ی دندان‌های پیش.
درمان اپن بایت
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
بسته به سن بیمار، اپن بایت از چند راه قابل درمان است. حذف عواملی که موجب بروز اپن بایت می‌شوند، مهم‌ترین بخش درمان هستند. در صورتی که عادات بد ترک نشوند، مشکل ناصاف بودن دندانها ممکن است پس از پایان درمان مجددا بروز یابد که تحت عنوان شکست درمان ارتودنسی شناخته می‌شود. در صورتی که بیمار بین ۸ تا ۱۳ باشد، اصلاح اپن بایت بسیار ساده خواهد بود. در این سن استخوان‌های دو فک در حال رشد هستند و هدایت مسیر رشد دندانها و فک نسبتا ساده است. طول درمان چندان زیاد نیست (۶ ماه تا ۲ سال، بسته به وخامت شرایط) و چند سال پس از پایان درمان ارتودنسی می‌توان ریتینر را نیز خارج نمود. اپن بایت در کودکان، بسته به هر فرد، با استفاده از ابزاری به نام ویلیام، بایونیتور، یا براکت‌های معمولی قابل درمان خواهد بود. درمان اپن بایت در بزرگسالان کار پیچیده‌تری است- دوره‌ی درمان ممکن است ۳ سال طول بکشد و در تمام طول عمر باید از ریتینر استفاده نمود. استفاده از براکت‌های ارتودنسی و تمریناتی برای ترک عادات بد برای اصلاح اپن بایت در بزرگسالان پیشنهاد می‌شود.
تفاوت اوربایت اورجت اپن بایت در ارتودنسی
ممکن است هر فردی نسبت به یکی از بخش‌های بدن خود حس خوبی نداشته باشد. اکثر اوقات این دندانها هستند که موجب خجالت و شرمندگی افراد می‌شوند. یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث می‌شود افراد از دندان‌های خود احساس ناراحتی داشته باشند وجود “اپن بایت” در دندان‌هاست.
اپن بایت چیست؟
همانطور که از نام آن برمی‌آید، اپن بایت به شرایطی گفته می‌شود که دندان‌های فک بالا و پایین به صورت ناصاف قرار گرفته باشند، به گونه‌ای که حین بسته بودن دهان (یا بایت)، دندان‌های دو فک با یکدیگر برخورد نمی‌کنند. این عارضه یکی از انوع مال اکلوژن است، که به معنای ناصاف و نامرتب بودن دندانها هنگام بسته بودن دهان است.
انواع اپن بایت
این مال اکلوژن در اشکال مختلف مشاهده می‌شود. از جمله:
اپن بایت قدامی
اپن بایت
با قرار گرفتن دندانها روی یکدیگر، هیچ همپوشانی بین دندان‌های دو فک وجود ندارد.
اپن بایت خلفی
اپن بایت
مشخصه‌ی این نوع مال اکلوژن، وجود فاصله بین دندان‌های عقب دو فک بالا و پایین است، بویژه زمانی که دندانها روی یکدیگر قرار می‌گیرند و به اصطلاح بایت بسته می‌شود.
اپن بایت ناقص
اپن بایت
در این نوع اپن بایت، دندان‌های جلوی فک پایین با دندان‌های جلوی فک بالا برخورد ندارند.
علل ایجاد اپن بایت
معمولا این مشکل اصولا در نتیجه‌ی چهار عامل بوجود می‌آید:
مکیدن انگشت یا پستانک
اپن بایت
زمانی که کودک انگشت خود یا پستانک (یا دیگر اشیاء خارجی مانند مداد) را می‌مکد، به نحوه‌ی قرارگیری دندان‌های خود فشار وارد می‌نماید. این فشار می‌تواند منجر به ایجاد اپن بایت گردد.
فشار زبان به دندانها
اپن بایت
اپن بایت ممکن است زمانی ایجاد شود که شخص حین حرف زدن یا قورت دادن غذا، زبان خود را به میان دندان‌های جلوی فک بالا و پایین فشار می‌دهد. این کار از سوی دیگر می‌تواند منجر به ایجاد فاصله بین دندانها شود.
اختلالات مفاصل گیجگاهی-فکی (TMJ)
اپن بایت
اختلالات مفاصل گیجگاهی-فکی، درد مزمن فک را در پی خواهد داشت. گاهی اوقات افراد از زبان خود استفاده می‌کنند تا دندان‌های خود را از هم باز کنند و فک خود را در موقعیت صحیح قرار دهند، که می‌تواند منجر به ایجاد این نوع بایت شود.
مشکلات اسکلتی
اپن بایت
این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که فک‌ها به جای آنکه به صورت موازی رشد کنند، به صورت با فاصله با یکدیگر رشد می‌کنند، که معمولا تحت تاثیر عوامل ژنتیکی است.
درمان اپن بایت
برای درمان این مشکل از روش‌های مختلفی می‌توان بهره برد. بر اساس سن بیمار و نیز وجود دندان‌های دائمی یا شیری، دندانپزشک پیشنهادهای خاصی به بیمار ارائه می‌دهد. روش‌های درمان آن عبارتند از:
- تغییر عادات رفتاری
- درمان مکانیکی، مانند استفاده از بریس‌ها یا اینویزیلاین
- جراحی
زمانی که این مشکل در کودکانی بوجود می‌آید که هنوز تعدادی از دندان‌های شیری آنها نیافتاده است، با توقف عادت کودکانه‌ای که منجر به بروز اپن بایت شده است –به عنوان مثال، مکیدن انگشت یا پستانک- این عارضه به مرور زمان و به صورت خود به خود برطرف خواهد شد.
چنانچه همزمان با جایگزینی دندان‌های شیری با دندان‌های دائمی و پیش از رشد کامل این دندانها این عارضه بوجود بیاید، تغییر عادات رفتاری بهترین اقدام خواهد بود. یکی از این تغییر رفتارها ترک عادت فشردن زبان پشت دندانها خواهد بود.
اگر دندان‌های دائمی الگوی اپن بایت دندان‌های شیری را دنبال می‌کنند، ممکن است ارتودنتیست استفاده از بریس‌های سنتی را پیشنهاد دهد تا دندانها را به عقب بکشند.
در مورد افرادی که دندان‌های دائمی آنها به طور کامل رشد کرده‌اند، ترکیبی از بریس‌ها و اصلاح عادات رفتاری پیشنهاد می‌شود. در موارد حاد، جراحی فک و استفاده از پلیت و پیچ و مهره برای تغییر مکان فک بالا پیشنهاد می‌شود.
اپن بایت
دیگر ابزارهای ارتودنسی برای درمان این مشکل عبارتند از ابزار غلطکی که توانایی زبان در ایجاد فشار به پشت دندان‌های جلو را محدود می‌کند و نیز هدگیر که با اعمال فشار، هر دو فک را به سمت موقعیت درست هدایت می‌کند، تا دندانها در یک راستا قرار گیرند.
اپن بایت
چرا باید اپن بایت را درمان نمود؟
عوارض این نوع از مال اکلوژن عبارتند از:
- مشکلات زیبایی: فردی که در دندان‌های خود این مشکل را دارد، ممکن است از ظاهر دندان‌های خود ناراضی باشد زیرا دندان‌های آنها رو به جلو به نظر می‌رسند.
- مشکلات گفتاری: می‌تواند در گفتار و تلفظ فرد اختلال بوجود آورد. به عنوان مثال، بسیاری از افرادی که مبتلا به این مشکل هستند نوک زبانی حرف می‌زنند.
- مشکل در خوردن غذا: می‌تواند مانع درست جویدن و گاز زدن غذا شود.
- ساییدگی دندانها: از آنجا که اغلب اوقات دندان‌های عقب روی یکدیگر قرار دارند، ساییدگی این دندانها روی یکدیگر می‌تواند منجر به ایجاد حس ناراحتی و دیگر مشکلات دندانی مانند ترک خوردن دندان شود.
در صورتی که هر یک از این عوارض را در خود مشاهده می‌نمایید، به ارتودنتیست مراجعه نمایید تا در خصوص درمان با شما گفتگو نماید.
دندانپزشکی زیبایی یکی از شاخه‌های دندانپزشکی است که در سالهای اخیر شاهد پیشرفت‌های زیادی بوده است. امروزه، بریس‌ها (براکت‌های ارتودنسی)، ابزارهای ثابت ارتودنسی، به عنوان موثرترین ابزارهای اصلاحی ارتودنسی شناخته شده‌اند. این نوع ابزارها قادرند هر نوع مشکل بایت (نحوه‌ی قرار گیری دندانها) و فضای بین دندانها (دیاستم) را برطرف سازند. ارتودنسی قادر است درمان‌های ترمیمی را زیباتر، بادوام‌تر و ارزان‌تر سازد. ارتودنتیست با قرار دادن دندانها در وضعیت درست و زاویه‌ی صحیح، قادر است استفاده از تاج یا روکش دندان، بریج‌های وسیع و پر کردن دندان را به حداقل برساند. علیرغم این پیشرفت‌ها، هنوز باورها و شایعات درمان ارتودنسی بی‌مورد بسیاری وجود دارند که وجهه‌ی ارتودنسی را تخریب می‌کنند. در زیر به بیان برخی از این شایعات و باورهای نادرست خواهیم پرداخت.
باور نادرست ۱
“سن من بالاست. ارتودنسی مختص نوجوانان است.”
حقیقت
باورها و شایعات درمان ارتودنسی
واقعیت این است که در درمان ارتودنسی سن مسئله‌ی مهمی نیست؛ سلامت بیمار تعیین کننده است. دندانپزشک دندانها و بافت پریودنتال (بافت لثه‌ی اطراف دندان) بیمار را معاینه می‌کند، سپس درمانی ارائه می‌نماید که سلامت دهان و دندان را تضمین نماید و صرفنظر از سن بیمار، حرکت دندانها را پیش‌بینی می‌نماید.
باور نادرست ۲
درمان ارتودنسی زمان زیادی می‌برد.
حقیقت
واقعیت این است که حداکثر زمان لازم برای درمان ارتودنسی یک بزرگسال بین ۱۰ تا ۱۸ ماه خواهد بود. کودکان اگر خوش‌شانس باشند بین یک تا یک سال و نیم از بریس‌ها استفاده می‌نمایند، در غیر اینصورت ممکن است نیاز باشد تا دو سال از آنها استفاده کرد. با این حال، هر مورد منحصر به فرد است.
ارتودنتیست مشکل را شناسایی می‌نماید و برای یک بازه‌ی زمانی مشخص اهدافی را مشخص می‌کند که عملی باشند. البته، این اهداف به گونه‌ای تعیین می‌شوند که سلامت و ماندگاری نتایج درمان را با مشکل مواجه نکنند. خلاصه اینکه، درمان نوجوانان شبیه درمان افراد بزرگسال نیست، به واسطه‌ی شرایط بدنی آنها، درمان مستلزم تغییراتی است.
طول درمان ارتودنسی به پیچیدگی وضعیت نادرست دندانها بستگی دارد. در غیر اینصورت، روش‌های موثری وجود دارند که می‌توان از طریق آنها درمان ارتودنسی را تسریع نمود، از جمله، جلسات درمان مکرر هر ۲ تا ۳ هفته یک مرتبه، نتایج اصلاح وضعیت دندانها را با دوام‌تر خواهد کرد.
باور نادرست ۳
“نمی‌توانم درد بریس‌ها را تحمل کنم”
حقیقت
باورها و شایعات درمان ارتودنسی
در گذشته، سیم‌های استیل محکمی استفاده می‌شدند و ابزارهای ارتودنسی فشار بیشتری به دندانها وارد می‌کردند که باعث می‌شد بیمار احساس درد و ناراحتی داشته باشد. امروزه، فن‌آوری‌های جدیدتر مانند بریس‌های سلف لیگیتینگ و سیم‌های انعطاف‌پذیر آلیاژی مس-نیکل-تیتانیوم مورد استفاده قرار می‌گیرند تا با کمترین ناراحتی، دندانها را در بهترین وضعیت قرار دهند. در بریس‌های سلف لیگیتینگ نیازی به کش‌های لاستیکی نیست، بنابراین نیروی کمتری به دندان وارد می‌کنند.
در مراحل اولیه‌ی درمان، مانند زمان نصب ابزار روی دندانها و تعویض سیم‌های بعدی، طبیعی است که بیمار اندکی درد در دندان‌های خود احساس نماید، که ممکن است چند روزی طول بکشد. اگر درد شدید وجود داشته باشد و کاهش نیابد، بایستی با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
به خاطر داشته باشید که میزان درد در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است یک فرایند برای یک بیمار بسیار دردناک باشد و بیمار دیگر اصلا دردی احساس نکند.
باور نادرست ۴
تنها بریس‌ها می‌توانند مشکل دندان‌های من را برطرف کنند.”
حقیقت
باورها و شایعات درمان ارتودنسی
درست است که بریس‌ها (براکت‌های ارتودنسی) در درمان ارتودنسی استاندارد هستند و علت آن هم چندمنظوره بودن و تاثیرگذاری آنهاست، اما امروزه، برای اصلاح مشکلات بایت، دیگر ابزارها و فن‌آوری‌ها در اشکال و با مواد مختلف (فلزی، سرامیکی، پلاستیکی، شفاف) در دسترس می‌باشند. می‌توان از بین براکت‌های رنگی و شفاف که زیباتر هم هستند انتخاب نمود.
گزینه‌ی دیگر، قرار دادن بریس‌های لینگوال روی قسمت داخلی دندانها است. اگرچه ممکن است این بریس‌ها به علت برخورد با زبان باعث شوند فرد به طور موقتی نوک زبانی حرف بزند، اما غیر قابل دیدن بودن آنها یک حسن است. از آنجا که پاکسازی آنها دشوار است و قیمت بالایی دارند، برای موارد حاد مناسب نیستند.
باورها و شایعات درمان ارتودنسی
قابل درک است که دندانها را بدون استفاده از بریس‌ها و با استفاده از الاینرهای شفاف پلاستیکی تحت عنوان اینویزیلاین صاف و یکدست نمود. اینویزیلاین الاینرهای پلاستیکی شفاف شبیه محافظ دندان هستند، که مطمئنا گزینه‌ی راحت‌تری هستند که بیمار با وجود آنها می‌تواند هر چه می‌خواهد بخورد و بنوشد. با این حال، باید دانست که این فن‌آوری جایگزین، قادر به اصلاح تمام مشکلات بایت، نخواهد بود.
باور نادرست ۵
نیاز است که سیم بریس‌ها دائما تعویض و محکم شود.
حقیقت
بیمار بایستی طی درمان ارتودنسی و تا زمان رسیدن به هدفی خاص، به طور منظم به دندانپزشک مراجعه نماید. ممکن است دندانها واکنش خوبی نسبت به ابزار نشان دهند و نیاز نباشد در جلسات متعدد تعویضی انجام داد. یا ممکن است ارتودنتیست تصمیم بگیرد تنظیمات لازم را انجام دهد تا مطمئن شود که نتایج مطلوب حاصل شده‌اند.
در مطلب هفته‌ی گذشته به عوارض و پیامدهای عدم ترک عادت مکیدن انگشت و ارائه‌ی راهکارهایی پرداختیم که از طریق آنها قادر خواهید بود در ترک این عادت به کودک خود کمک کنید. آیا کودک شما قادر نیست عادت مکیدن انگشت را ترک کند؟ در صورتی که راهکارهای ارائه شده موثر واقع نشوند، ممکن است مجبور باشید برای حل این مشکل به پزشک ارتودنتیست مراجعه نمایید تا با استفاده از ابزارهای ارتودنسی مناسب در ترک این عادت به کودک شما کمک کند.
ترک عادت مکیدن انگشت با ریتینر هالی (Hawley Retainer)
ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت
استفاده از ریتینر هالی می‌تواند در ترک عادت مکیدن انگشت در بسیاری از کودکان مفید واقع شود. این ابزار در ظاهر شبیه ریتینری است که بیماران در پایان درمان ارتودنسی با بریس‌ها استفاده می‌کنند، اما یک بخش سیمی نیم‌دایره‌ای به آن افزوده شده است که مانع مکیدن انگشت خواهد شد. در برخی کودکان، درمییابیم این ابزار پلاستیکی متحرک، احساس فرو بردن انگشت در دهان را تا جایی تغییر خواهد داد که کودک را از مکیدن انگشت باز خواهد داشت.
ترک عادت مکیدن انگشت با گیره‌ی مشبک شست (Thumb Crib)
ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت
اگر کودک اصرار به حفظ عادت مکیدن انگشت دارد و با ریتینر هالی موفق به ترک عادت او نمی‌شوید، ممکن است نیاز باشد از یک ابزار ثابت استفاده نمایید. گیره‌ی مشبک ثابت کام برای ترک عادت مکیدن انگشت شست، ابزار فلزی کوچکی است که درون دهان قرار داده می‌شود و به دندان‌های آسیای بزرگ فک بالا متصل می‌شود. گیره‌ی مشبک که از سیم‌های لحیم شده‌ای ساخته شده است که از برخورد انگشت شست با لثه‌ی پشت دندان‌های جلو، جلوگیری خواهد کرد. به این ترتیب، رضایتی که کودک در نتیجه‌ی مکیدن انگشت خود احساس می‌کرد کاهش می‌یابد و به مرور زمان، منجر به ترک کامل عادت خواهد شد.
ترک عادت مکیدن انگشت با ابزار بلوگرس (Bluegrass Appliance)
ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت
اگر کودک شما به گیره‌ی مشبک کام واکنش نشان نمی‌دهد، ابزارهای جایگزینی وجود دارند که می‌توان به آنها متوسل شد. برخی از این ابزارها عبارتند از ابزار بلوگرس (Bluegrass) و ریک (Rake). در ابزار بلوگرس از یک غلتک چرخان استفاده می‌شود تا عادت مکیدن انگشت را در بیمار از بین ببرد و اجازه دهد دندان‌های جلو به مکان طبیعی خود بازگردند.
ترک عادت مکیدن انگشت با بریس ثابت دارای چنگک (Rake Appliance)
ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت
به جای ابزار بلوگرس می‌توان از بریس ثابت دارای چنگک استفاده نمود زیرا این ابزار در انگشت فرو خواهد رفت و کودک را از نگه داشتن انگشت در دهان باز خواهد داشت. گرچه این چنگک چندان تیز نیست، اما اگر کودک سعی کند انگشت خود را بمکد حس ناخوشایندی در او ایجاد خواهد کرد.
اگر سن کودک بیشتر از ۵ سال است یا رشد دندان‌های دائمی او آغاز شده باشد و هنوز به مکیدن انگشت ادامه می‌دهد، بایستی به ارتودنتیست مراجعه نمایید تا تعیین نماید برای ترک این عادت در کودک چه ابزار ارتودنسی مناسب است. با تهیه‌ی اسکن دیجیتالی از دندانها می‌توان یک ابزار سفارشی ساخت که مناسب اندازه‌ی دهان کودک شما باشد. در جلسه‌ی بعد ابزار آماده خواهد بود و در دهان کودک کار گذاشته خواهد شد. پس از حصول اطمینان از ترک عادت در کودک، می‌توان پس از چند ماه ابزار را از دهان خارج نمود.
استفاده از گیره‌ی مشبک دردی نخواهد داشت، اما پس از کار گذاشتن آن در دهان ممکن است در ابتدا اندکی حساسیت و التهاب ایجاد نماید و طی یک دوره به آن عادت کند. از آنجا که عادت مکیدن انگشت با خود حس اضطراب، ترس یا خستگی را به همراه دارد، ممکن است کودک طی دوره‌ی ترک این عادت به توجه بیشتری نیاز داشته باشد. سعی کنید منشاء حس اضطراب را در او شناسایی کنید و در صدد بر طرف نمودن آن باشید.
ابزارهای ارتودنسی در ترک عادت مکیدن انگشت
به خاطر داشته باشید، عادت مکیدن انگشت شاید در ابتدا ساده انگاشته شود اما مشکلاتی که در اثر آن در دندانها و فک بوجود می‌آیند، در آینده تاثیرات بسیار ناخوشایندی در ظاهر فرد ایجاد خواهند کرد.
کودکان با رفتاری غیر ارادی متولد می‌شوند. یکی از این رفتارها، مکیدن ناخودآگاه هر شی است که درون دهان آنها قرار می‌گیرد. این رفتار طی چند ماهه‌ی نخست زندگی، به یادگیری خوردن شیر مادر کمک می‌کند و حدود ۴ ماهگی از بین خواهد رفت. با این حال، مکیدن انگشت عادتی غیرارادی و ناخودآگاه نیست، بلکه تصور می‌شود کودک به واسطه‌ی آن تلاش می‌کند در خود آرامش ایجاد نماید.
معمولا مکیدن انگشت در اوایل کودکی تاثیرات سوء طولانی مدتی نخواهد داشت و اکثر کودکان در سنین ۲ تا ۴ سالگی به طور خود به خود آن را ترک خواهند کرد. با این حال، اگر عادت مکیدن انگشت یا شصت بیشتر از این زمان به طول انجامد می‌تواند رشد طبیعی فک‌ها را تغییر دهد و با رشد دندان‌های دائمی در دهان، موجب کجی و انحراف آنها خواهد شد.
مشکلات شایع ناشی از عادت مکیدن انگشت
در زیر به مشکلاتی اشاره خواهیم کرد که معمولا ناشی از مکیدن انگشت می‌باشند و مستلزم درمان ارتودنسی می‌باشند:
جلوآمدن دندان‌های قدامی فک بالا
عادت مکیدن انگشت در کودکان
این مشکل با محل قرارگیری دندان مرتبط است، و نتیجه‌ی آن انحراف نوک دندان‌های قدامی میانی رو به جلو خواهد بود. در برخی موارد، ممکن است شکل‌گیری فک تحت تاثیر قرار گیرد، که احتمالا منجر به جلوآمدن دندانها و فک بالا نسبت به کل صورت خواهد شد.
عقب رفتن دندان‌های قدامی فک پایین
عادت مکیدن انگشت در کودکان
فشار انگشت به دندانها موجب خواهد شد نوک دندان‌های پیش میانی فک پایین رو به زبان باشد.
اپن بایت
عادت مکیدن انگشت در کودکان
با روی هم قرار دادن فک بالا و پایین، یا به اصطلاح با بستن بایت، دندان‌های بالا و پایین به یکدیگر نزدیک نمی‌شوند. حفره یا شکاف بین دندان‌های قدامی فک بالا و پایین ممکن است دقیقا به شکل انگشت یا شصت کودک درآید.
کراس بایت
عادت مکیدن انگشت در کودکان
در نتیجه‌ی مکیدن انگشت، ممکن است فک بالا باریک‌تر از فک پایین شود، به گونه‌ای که دندان‌های فک بالا و پایین به درستی روی یکدیگر قرار نگیرند. این مشکل ممکن است در نتیجه‌ی منقبض کردن عضلات چانه حین مکیدن انگشت بوجود آید.
هنگام تلاش برای ترک عادت مکیدن انگشت در کودکان باید کاملا مراقب بود. زیرا آنها این رفتار را با هدف ایجاد آرامش در خود انجام می‌دهند و والدین باید نسبت به عامل روانی منشاء بروز این عادت حساس باشند. تنبیه و سرزنش بهترین رویکرد نیستند – بلکه باید در این راه صبور بود و به تشویق متوصل شد.
راهکارهای ترک عادت مکیدن انگشت
- تشویق کودک و در آغوش گرفتن او یا دادن جایزه می‌توانند آنها را به ترک این عادت ترغیب کنند.
- از سرزنش کردن او اجتناب کنید زیرا ممکن است در کودک حالت تدافعی ایجاد نماید.
- برای هر روز یا هر هفته‌ای که کودک انگشت خود را نمی‌مکد، و درواقع برای پیشرفت کودک در راه ترک این عادت روی تقویم علامت گذاری کنید یا برای آن جدول طراحی کنید.
- به عنوان جایزه یا به او اسباب بازی بدهید یا او را برای گردش بیرون ببرید.
- از ابزاری استفاده کنید که انجام این عادت را به او یادآوری کنند، مثلا روی ناخن‌های او لاک ناخن بدمزه بزنید، یا هنگام خواب روی انگشت او چسب زخم بپیچید.
- برای پرت کردن حواس او از مکیدن انگشت، از چیزی مانند یک اسباب بازی استفاده نمایید.
عادت مکیدن انگشت در کودکان
- هنگام خواب برای او دستکش یا محافظ انگشت بپوشید که به صورت آماده در بازار وجود دارند.
- اگر هیچ کدام از اقدامات محافظه‌کارانه‌ی بالا موثر واقع نشوند، با مراجعه به ارتودنتیست، ممکن است وی استفاده از ابزارهای مختلف ارتودنسی را پیشنهاد دهد.
عادت مکیدن انگشت در کودکان
درمان‌های اولیه‌ی ارتودنسی به منظور ترک عادت مکیدن انگشت
اگر کودک شما به مدت طولانی عادت مکیدن انگشت را با خود به همراه داشته است و این عادت به تدریج در حال تغییر شکل فک و فرم قرارگیری دندان‌های اوست، ممکن است استفاده از درمان‌های اولیه‌ی ارتودنسی ضروری باشند. درمان پیش از نوجوانی معمولا نخستین مرحله است و به هدایت رشد صحیح فک کمک می‌کند به گونه‌ای که در آینده نیاز نباشد از درمان‌های گسترده‌ی ارتودنسی برای اصلاح بایت استفاده نمود. بعلاوه با استفاده از درمان‌های ارتودنسی می‌توان اطمینان حاصل نمود که فضای کافی برای رشد صحیح دندان‌های دائمی وجود خواهد داشت. این ابزارها به پیشگیری از فشردگی و نامرتبی دندانها و دیگر مسائل مربوط به صافی دندانها و مشکلات ظاهری کمک خواهند کرد.
گزینه‌های درمان ارتودنسی
نوع درمان ارتودنسی که کودک شما به آن نیاز خواهد داشت، به نوع مشکل او بستگی خواهد داشت که در پی عادت مکیدن انگشت بوجود آمده است. در برخی موارد ممکن است طی مراحل نخست درمان نیاز باشد از فضادهنده‌ها (spacers) استفاده شود تا دهان برای رشد در آینده مهیا شود و از ایجاد دیگر مشکلات ارتودنسی جلوگیری به عمل آید. دومین مرحله‌ی درمان ارتودنسی در سنین نوجوانی صورت می‌گیرد که ممکن است شامل اصلاح و درمان مشکلات گسترده‌ی بایت و فک و نیز صاف و یکدست نمودن دندان‌های کج باشد که با استفاده از بریس‌های فلزی سنتی یا بریس‌های زبانی (لینگوال) انجام می‌شود.
عادت مکیدن انگشت در کودکان
اگر نگران تاثیرات عادت مکیدن انگشت روی دندانها و لبخند کودک خود هستید، بهترین راه این است که برنامه‌ای طولانی مدت برای مراجعه منظم به ارتودنتیست طراحی کنید. تنها یک ارتودنتیست قادر خواهد بود وضعیت دندانها و فک او را به درستی بررسی نماید تا مشکلات بالقوه و احتمالی را شناسایی نموده و یک طرح درمان ارتودنسی مناسب ارائه دهد. در مقاله بعد به طور مفصل به معرفی ابزارهای ارتودنسی خواهیم پرداخت که در ترک این عادت موثر خواهند بود.
ابزارهای متحرک
در ارتودنسی انواع مختلف ابزارهای متحرک مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف از کاربرد این ابزارها حرکت و اصلاح یک یا چند دندان مورد نظر، تاثیر روی رشد فک‌ها و نیز دندانها خواهد بود. شما بایستی از این ابزارها طبق دستور ارتودنتیست خود استفاده نمایید؛ در غیر اینصورت، درمان نتایج مطلوبی در بر نخواهد داشت. زمان تقریبی درمان شما براساس همکاری شما در استفاده از ابزار ارتودنسی تخمین زده خواهد شد.
به خاطر داشته باشید، چند روزی طول می‌کشد تا به یک ابزار جدید ارتودنسی عادت کنید. سعی کنید حین خواب آن را از دهان خارج نکنید تا هم به آن عادت کنید و هم ابزار موثر واقع شود. در چند روز نخست، در دهان بزاق زیادی ترشح خواهد شد که دور از انتظار نیست. پس از چند روز، میزان ترشح بزاق به سطح معمول بازخواهد گشت.
گفتار شما تحت تاثیر ابزار ارتودنسی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. شاید تلفظ برخی لغات برای شما دشوار باشد. ظرف دو روز به حرف زدن با وجود این ابزار در دهان عادت خواهید کرد. سعی کنید از طریق مطالعه با صدای بلند، تمرین گفتار کنید.
مراقبت از ابزارهای متحرک ارتودنسی
مراقبت و نگهداری از ابزارهای ارتودنسی
باید حین غذا خوردن، ابزار را از دهان خود خارج کنید. پس از صرف غذا، دندان‌های خود را با مسواک و خمیردندان مسواک بزنید و ابزار خود را فقط با مسواک تمیز نمایید. برای پاکسازی بهتر می‌توان از پاک‌کننده‌ی دنچر استفاده نمود.
به خاطر داشته باشید حین خوردن غذا، مسواک زدن، انجام ورزش‌های رزمی و شنا، ابزار ارتودنسی مورد استفاده را از دهان خود خارج نمایید. پس از اتمام، هر چه سریعتر مجددا آن را در محل خود قرار دهید. فراموش نکنید، ابزارهای ارتودنسی تنها در صورتی موثر خواهند بود که در دهان و روی دندانها قرار گیرند. برای انجام هر فعالیتی که ممکن است به دندانها، لثه‌ها یا گونه‌های شما آسیب برساند از محافظ دهان استفاده نمایید.
به محضی که ابزار را از دهان خارج می‌کنید آن را در جعبه‌ی نگهدارنده قرار دهید. آن را درون دستمال روی میز قرار ندهید زیرا ممکن است کسی آن را به اشتباه دور بیاندازد. آن را در جیب خود نیز نگذارید زیرا ممکن است در اثر ضربه شکسته شده و آسیب ببیند.
ابزار ارتودنسی خود را از دسترس حیوانات دور نگه دارید زیرا معمولا حیوانات به جویدن آنها علاقه دارند. از قرار دادن ابزار ارتودنسی خود در مجاورت گرما بپرهیزید. برای استریل نمودن ریتینر خود از جوشاندن آن بپرهیزید. برای این کار به ارتودنتیست خود مراجعه نمایید. ریتینر را در محلول دهانشویه قرار ندهید.
ابزارهای ثابت ارتودنسی
مراقبت و نگهداری از ابزارهای ارتودنسی
ابزراهای ثابت از جمله معمول‌ترین ابزارهای مورد استفاده در درمان ارتودنسی می‌باشند. این نوع ابزار شامل براکت‌های کوچکی هستند که با چسب‌های دندانپزشکی به سطح جلوی دندانها متصل می‌شوند. سپس براکت‌ها با سیم نازکی به یکدیگر متصل می‌شوند. طی درمان ارتودنسی، این ابزارها از قبیل بریس‌ها و وسیع‌کننده‌ها به طور دائم در دهان قرار داده می‌شوند. در جلسه‌ی نخست، تمام اجزاء ابزار ثابت به شما نشان داده خواهد شد و نام اجزاء را یاد خواهید گرفت. ممکن است دو روز طول بکشد تا به این ابزارهای جدید در دهان خود عادت کنید.
مراقبت از ابزارهای ثابت
مراقبت و نگهداری از ابزارهای ارتودنسی
ممکن است در ابتدا از وجود ابزارهای ثابت ارتودنسی در دهان خود احساس ناراحتی کنید. مثلا در لب‌ها و گونه‌ی خود احساس سوزش کنید، حین خوردن غذاهای چسبناک لیگاتورها از بریس‌ها خارج شوند، یا حین خوردن غذاهای سفت ممکن است بریس‌ها بشکنند یا نوارهای آنها شل شوند. برخی از این مشکلات قابل پیش‌بینی هستند و می‌توانید از بروز آنها جلوگیری نمایید.
مسواک زدن و کشیدن نخ دندان به طور منظم، طی درمان ارتودنسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا از تحریک و تورم لثه‌ها و نیز از پوسیدگی و ایجاد لکه‌های سفید رنگ روی دندان‌های دائمی جلوگیری خواهد کرد. نحوه‌ی کشیدن نخ دندان و مسواک زدن، پس از کارگذاری ابزارهای ثابت ارتودنسی به شما آموزش داده خواهد شد. اما همواره باید حین مسواک زدن مواظب بریس خود باشید تا از شکستن آن جلوگیری شود.
از مسواک ارتودنسی برای تمیز نمودن دندانها و بریس خود استفاده نمایید. از مسواک‌های بین دندانی نیز برای پاکسازی فضای میان دندانها و بریس استفاده کنید تا از ایجاد پلاک و رسوب در این فضا جلوگیری نمایید. برای مسواک زدن از خمیردندان فلورایده استفاده نمایید. دهانشویه‌ها یا ژل‌های فلورایده نیز مفید خواهند بود.
برای مراقبت از بریس‌ها از چه چیزهایی باید پرهیز نمود؟
- نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌ها: زیرا منجر به پوسیدگی دندان و تغییر رنگ (ایجاد لکه‌های سفید رنگ) دندانها خواهند شد.
- غذاهای جویدنی: نان شیرینی‌ها، ساندویچ‌ها، شیرین بیان، رول‌های میوه
- غذاهای خشک و ترد: ذرت بو داده، یخ، چیپس، چوب شور، و انواع مغزها
- غذاهای چسبناک: کارامل، آدامس
- غذاهای سفت: انواع مغزها، آبنبات، شکلات
- گاز زدن به چیزهای سفت: مداد، خودکار، ناخن انگشت ممکن است به بریس‌ها آسیب بزنند. بریس‌های آسیب دیده طول درمان را افزایش خواهند داد و برداشتن بریس‌ها را به تاخیر خواهند انداخت.
- غذاهایی که نیاز به گاز زدن دارند: ذرت روی چوب ذرت، سیب، هویچ، پیتزا، ساندویچ. این نوع خوراکی‌ها باید پیش از خوردن به صورت تکه‌های کوچک خرد شوند.
