نوشته‌ها

افزایش خطر پوسیدگی دندان ها در زیر و کنار بندهای ارتودنسی و احتمال زیاد پوسیدگی محیط بین دندان ها در تکنیک های باندینگ مستقیم، حداکثر استفاده از فرایندهای پیشگیرانه از پوسیدگی دندان ها را در طول درمان ارتودنسی ضروری می کند. در یک برنامه پیشگیرانه باید استفاده موضعی از فلوراید گنجانده شود، مخصوصاً اگر بیمار در یک منطقه فاقد فلوراید سکونت دارد (آب آشامیدنی آنها فاقد فلوراید است). بنابراین مهم است دندانپزشک و ارتودنتیست شما بدانند کدام روش، مؤثرترین روش فلوراید تراپی است.

از دهه ۱۹۴۰ تاکنون صدها مطالعه بالینی برای ارزیابی تأثیرگذاری روش های مختلف اعمال فلوراید روی دندان ها با تأثیرات موضعی و سیستمیک مورد بررسی قرار گرفته اند. این تحقیقات به ابداع روش های مختلف اعمال فلوراید روی دندان ها ختم شده اند که در حال حاضر فراهم هستند. گرچه فلوراید تراپی موضعی به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد، هنوز هم تحقیقات بالینی زیادی نیاز دارد.

فلوراید تراپی در ارتودنسی

فلوراید تراپی در ارتودنسی

خمیر پروفیلاکسی فلوراید

استفاده از خمیرهای پاک کننده و پولیش کننده قبل از چسباندن بندهای ارتودنسی می تواند منجر به زدودن حجم قابل توجهی از مینای سطح دندان شود. این اتفاق ناخوشایند و نامطلوب است، زیرا مینای سطح دندان حاوی سطوح بالای فلوراید است و بیشتر از مینای زیرین در برابر پوسیدگی مقاوم است. کاهش فلوراید سطح دندان می تواند با استفاده از خمیر فلوراید جبران شود، که مقادیر کافی فلوراید برای حفظ یا افزایش سطح اصلی فلوراید در سطوح پولیش شده را فراهم خواهد آورد. بعلاوه، خمیر اضافی فلوراید می تواند به قسمت هایی که مستعد پوسیدگی هستند پخش شود که با درمان پروفیلاکسی دسترسی به آنها دشوار است (فرو رفتگی ها، شیارها، و سطوح پروکسیمال یا بین دندانی).

کاهش پوسیدگی در نتیجه استفاده تخصصی خمیر پروفیلاکسی فلوراید چشمگیر است، مخصوصاً زمانی که درمان به صورت شش ماه یک بار انجام شود، در حالی که اعمال آن به صورت شخصی نمی تواند به صورت چشمگیر از پوسیدگی ها جلوگیری نماید. گرچه برای پروفیلاکسی های معمول، خمیر های فلورایده برتر از خمیرهای جرم گیر غیر فلورایده هستند، کاملاً واضح است که نمی توانند جایگزین اعمال موضعی فلوراید در طول درمان ارتودنسی شوند.

فلوراید تراپی در ارتودنسی

فلوراید تراپی در ارتودنسی

اعمال موضعی فلوراید

مطالعات زیادی برای بررسی تأثیر سالانه یا شش ماهه اعمال موضعی فلوراید، و پروفیلاکسی قبل از آن، انجام شده است. سه ترکیب پر استفاده فلوراید تراپی موضعی عبارتند از الف) سدیم فلوراید خنثی (NaF) 2%، ب) فسفات سدیم فلوراید اسیدی (APF)، با PH حدود ۳ و حاوی فلوراید %۲/۱، و ج) استانوس فلوراید %۱۰-۸. از بین این سه ترکیب،در حال حاضر، APF بیشترین شهرت را دارد. اسیدیته محلول آن می تواند موجب افزایش جذب فلوراید در سطح مینای دندان شود، و به نظر می رسد فسفات اضافی این تأثیر دو گانه را دارد که موجب کاهش تحلیل مینای دندان و شکل گیری فلوراید کلسیم شود، در نتیجه اجازه می دهد فلوراید اضافی به شکل فلوراپاتیت درآید. دلیل اساسی و منطقی انتخاب APF مشاهده رسوب بیشتر فلوراید در قسمتهای دست نخورده مینای دندان با این ماده بیشتر از مواد دیگر است. به نظر منطقی می رسد که تأثیر ضد پوسیدگی اعمال نا منظم و گاهگاهی فلوراید با غلظت بالا به بالا رفتن سطح فلوراید روی مینای دندان مربوط می شود، اما هنوز هم روی این موضوع خیلی تحقیق نشده است.

قبل از اعمال موضعی فلوراید روی دندان ها باید آنها به صورت تخصصی پاکسازی و خشک شوند. دندان ها باید با رول های پنبه ایزوله شوند و سطوح دندان ها باید به مدت ۴ دقیقه با محلول فلوراید مرطوب نگه داشته شوند، و این کار باید با قرار دادن مداوم پنبه آغشته به فلوراید روی آنها انجام شود. بسته به اینکه منطقه ای که قرار است فلوراید روی آن اعمال شود چقدر بزرگ است، محلول فلورایده باید به گونه ای روی دندان ها اعمال شود که هر بار یک چهارم یا نیمی از دندان ها آغشته شوند و در این اثناء باید دندان ها عاری از بزاق نگه داشته شوند. در طول اعمال فلوراید لازم است به هیچ عنوان دندان ها آغشته به بزاق نشوند. نیم ساعت پس از اعمال فلوراید به مدت حداقل نیم ساعت باید از خوردن و آشامیدن هر چیزی اجتناب شود.

اعمال فلوراید روی دندان ها ممکن است برای کودکان خسته کننده باشد، به همین دلیل برای انجام این کار تکنیک هایی ابداع شده است تا باقی ماندن و نفوذ اعمال موضعی فلوراید روی دندان ها افزایش پیدا کند. عملیات مقدماتی روی دندان ها با اسید فسفریک رقیق قبل از اعمال فلوراید خاصیت اِچ کنندگی خفیفی روی مینای دندان بوجود می آورد، که به نظر می رسد منجر به افزایش جذب فلوراید و کاهش آلودگی در قسمت های پوسیده شود. با این حال، تست های بالینی طولانی مدت تری لازم است تا تأثیرگذاری این روش تأیید شود. راهکار دیگر برای افزایش جذب فلوراید طولانی تر کردن تماس فلوراید با سطح دندان، با تکنیک های پوشش دهی متفاوت است.

به منظور پیشگیری یا کاهش پوسیدگی زیر و نزدیک بندهای ارتودنسی، گزارش های متعددی وجود دارند که حاکی از تأثیر گذاری روش های مختلف اعمال موضعی فلوراید، شامل SnF، NaF، و APF هستند.

فلوراید تراپی در ارتودنسی

فلوراید تراپی در ارتودنسی

ژل های فلورایده

استفاده از ژل های فلورایده می تواند شامل اعمال تخصصی در تری هایی باشد که به صورت شخصی برای هر شخص قالب گیری و ساخته می شوند و به عنوان اپلیکاتور استفاده می شوند، یا خود بیمار می تواند با استفاده از مسواک این کار را انجام دهد. مطالعات چندانی روی روش های اعمال ژل های فلورایده روی دندان ها صورت نگرفته است، اما روش هایی که انجام آنها نسبت به فرایندهای استاندارد اعمال فلوراید روی دندان ها راحت تر هستند، با اقبال بیشتری مواجه شده اند. همانطور که پیش از این اشاره شد، به علت نفوذ اندک ژل ها، جذب فلوراید توسط مینای دندان، احتمالاً کم اثرتر از زمانی است که به صورت محلول استفاده می شود. با این حال، تحقیقات اخیر حاکی از این هستند که ژل های APF به همان اندازه خوب یا بهتر از دیگر مواد فلورایده موضعی هستند، از جمله محلول های APF، و بهتر می توانند سطوح بالاتر فلوراید را روی سطح مینای دندان ته نشین کنند و شروع فرایند شکل گیری ضایعات پوسیده و میزان گستردگی آنها را کاهش دهند.

ژل ها می توانند برای مدت زمانی طولانی تر از محلول ها روی مینای دندان ها نگه داشته شوند و شسته نشوند. از نظر تأثیر، ژل ها کمک می کنند یون های فلوراید روی سطح مینای دندان ها باقی بمانند و جذب آنها بالاتر برود.

ژل های فلوراید به شکل ترکیبات APF و SnF۲ و NaF وجود دارند، اما در اکثر مطالعات از ترکیبات APF و NaF استفاده شده است. ژل های APF برای مصارف تخصصی حاوی فلوراید ۲/۱% از سدیم فلوراید در یک ژل مایع اسید فسفریک  M1/0 با pH تقریبی ۳ هستند. اما وقتی ژل های APF برای مصارف شخصی داخل منزل استفاده می شوند، حاوی فلوراید با غلظت پایین تر و pH بالاتری هستند. ژل های APF با برندهای مختلف و طعم های متنوعی، برای سلایق مختلف در دسترس هستند.

فلوراید تراپی در ارتودنسی

فلوراید تراپی در ارتودنسی

نحوه اعمال ژل های فلورایده روی دندان ها

در مطب های دندانپزشکی ژل های APF می توانند با قالب یا با تکنیکی شبیه رنگ آمیزی روی دندان ها اعمال شوند. تکنیک نخست، بواسطه تماس یکدست و نزدیک ژل و سطح دندان، که برای رسوب فلوراید لازم است، نتایجی بهتر در بر خواهد داشت. تکنیک قالب گیری بر اساس استفاده از تری های شخصی و از نوع دلخواه (تری های پلاستیکی، تری های فومی یکبار مصرف و به صرفه، قالب های آلژینات، تری های مومی) است که باید محکم به دور قوس دندانی قرار بگیرند. پس از پروفیلاکسی دقیق و  air dry(خشک کردن با هوا) کردن دندان ها، ۲ تا ۳ میلی لیتر ژل داخل تری ریخته می شود، پس از آن باید تری به مدت ۴ دقیقه روی هر قوس دندانی قرار بگیرد. با جدیدترین اپلیکاتورها، هر دو قوس دندانی را می توان به طور همزمان درمان کرد. ژل های اضافی و بزاق در طول فرایند باید از داخل دهان تخلیه شوند. سپس تری از روی دندان ها برداشته می شود و دندان ها با یک تکه پنبه پاک می شوند. به بیماران گفته می شود به مدت ۳۰ دقیقه از خوردن هر چیزی خودداری کنند.

در طول درمان ارتودنسی فرایند اعمال فلوراید ممکن است به طور سنتی همراه با قالب گیری از دندان ها انجام شود. هم تری های یکبار مصرف و به صرفه فومی جدید و هم قالب های آلژینات، که تنها تاج دندان ها را در بر می گیرند، در دسترس هستند، که می توانند مناسب ترین اپلیکاتورها باشند. در هر دو صورت، هر دو قوس دندانی به طور همزمان تحت فلوراید تراپی قرار می گیرند، در نتیجه کل زمان فلوراید تراپی به چند دقیقه کاهش می یابد. مزایای استفاده از قالب های آلژینات برای اعمال ژل های APF قابل اثبات هستند. یون های آزاد Ca در آلژینات، ممکن است در کنار سطح مشترک بین آلژینات و ژل فلوراید، با فلوراید ترکیب شوند، اما لایه ژل در تماس با دندان ها تحت تأثیر قرا نمی گیرد. توصیه می شود از یک دست قالب اضافی استفاده شود، زیرا شستن ژل باقی مانده از داخل تری دشوار است.

 

فلوراید تراپی در ارتودنسی

فلوراید تراپی در ارتودنسی

تا چند وقت اخیر، استفاده از ژل های SnF۲ به خاطر ناپایداری آنها در شکل مایع منع می شد. با به ثبات رساندن SnF۲ در یک محلول گلیسیرین می توان بر این مشکل فائق آمد. تاکنون تنها در یک مطالعه استفاده از ژل های فلورایده در دندانپزشکی پیشگیرانه برای بیماران ارتودنتیک در آزمایشات کوتاه مدت بررسی شده است. در این مطالعه مشخص شد وقتی از ژل های SnF۲ ۴%/۰  به صورت روزانه و شخصی استفاده می شود، میزان انحلال پذیری مینای دندان به میزان چشمگیری کاهش می یابد. در این تکنیک، ژل روی مسواک ریخته می شود، و روی سطح تمام دندان ها توزیع می شود، و بلافاصله پس از مسواک زدن درست قبل از رفتن به رختخواب، به مدت حدوداً ۱۰ ثانیه داخل دهان چرخانده می شود و از دهان خارج می شود.

به طور خلاصه، ژل های فلورایده موضعی بواسطه اعمال راحت آنها، اصولاً انجام آن در مطب می تواند جایگزین رنگ آمیزی محلول های فلورایده قبل از کارگذاری ابزارهای ارتودنسی روی دندان ها شود. استفاده از روش اعمال ژل APF به عنوان یک فرایند معمول طی دوره درمان ارتودنسی توصیه می شود.

بسیاری ارتودنتیست ها با بیمارانی مواجه می شوند که نگران پوسیدگی دندان در طول درمان ارتودنسی و پس از آن هستند. در این مقاله با نکاتی که باید طی این دوره مد نظر داشته باشید آشنا خواهید شد.

آیا شروع ارتودنسی با وجود پوسیدگی دندان خطرناک است؟

قبل از دریافت براکت های ارتودنسی، ارتودنتیست ابتدا باید از سلامت دهان و دندان های شما اطمینان حاصل نماید، این بویژه در صورتی صدق می کند که قرار است از ارتودنسی ثابت استفاده کنید. در صورتی که با وجود پوسیدگی دندان براکت های ثابت روی دندان های شما قرار بگیرند، درمان این پوسیدگی ها می تواند بسیار دشوار باشد زیرا ممکن است لازم باشد مقداری از ساختار دندان ها برداشته شود.

بنابراین معمولاً ارتودنسی تنها روی دندان های سالم، و لثه های عاری از بیماری، و برای افرادی انجام می شود که بهداشت دهان را به خوبی رعایت می کنند. یک دندانپزشک یا ارتودنتیست خوب می تواند به دستیابی به این هدف کمک کند.

 

ارتودنسی دندان پوسیده شده

ارتودنسی دندان پوسیده شده

 

چگونه با وجود براکت ها می توان از بروز پوسیدگی دندان ها پیشگیری نمود؟

بهترین راه برای انجام این کار، حصول اطمینان از بهداشت خوب دهان قبل از آغاز درمان ارتودنسی است. بهترین راهکارها برای پیشگیری از پوسیدگی دندان ها در طول دوره استفاده از براکت های ارتودنسی عبارتند از:

  1. حداقل دو مرتبه در روز و هر بار به مدت دو دقیقه با خمیر دندان فلورایده دندان های خود را تمیز کنید.
  2. با پاکسازی فضای بین دندان ها با سوپر فلاس یا مسواک بین دندانی پلاک های دندانی را در کمترین مقدار خود نگه دارید.
  3. قبل از قرار گیری براکت ها روی دندان ها به فکر فلوراید تراپی توسط دندانپزشک باشید.
  4. مراجعه به دندانپزشک را ادامه دهید، آنها به محض مشاهده پوسیدگی دندان ها می توانند خیلی زود آن را درمان کنند.
  5. اجازه دهید دندانپزشک یا ارتودنتیست از همه شرایط پزشکی شما آگاه باشند، زیرا برخی شرایط و درمان ها برای این شرایط می توانند شما را مستعد پوسیدگی های دندانی کنند.
  6. در صورتی که دندانپزشک یا ارتودنتیست شما نگران وجود شیارهای خیلی عمیق در دندان های عقب هستند می توانند آنها را با سیلانت های دندانی مانند رزین کامپوزیت پر کنند. این کار می تواند تا مقدار چشمگیری احتمال گسترش پوسیدگی های دندانی را پایین بیاورد.

 

 

ارتودنسی دندان پوسیده شده

ارتودنسی دندان پوسیده شده

 

چه اتفاقی می افتد اگر در طول دوره استفاده از براکت ها مسواک نزنید؟

اتفاقات زیادی می تواند رخ دهد:

  1. بیوفیلم های طبیعی که مواد بسیار چسبناکی هستند می توانند روی دندان ها را پوشش دهند.
  2. بیوفیلم ها پس از تشکیل شدن روی دندان ها، سفت می شوند و به پلاک دندانی تبدیل می شوند.
  3. باکتری های موجود در پلاک های دندانی، با هر بار خوردن یا نوشیدن اسید تولید می کنند و دندان ها را مورد حمله قرار می دهند.
  4. با ساییده شدن سطح مینای دندان ها توسط اسید، باکتری ها جاهای بیشتری برای پنهان شدن پیدا می کنند.
  5. وقتی باکتری ها به تولید اسید خود ادامه می دهند، حفره های دندانی بزرگ و بزرگتر می شوند.
  6. وقتی حفره به عاج دندان، که بخش نرمتر و داخلی دندان است، می رسد، سرعت پوسیدگی افزایش می یابد.
  7. وقتی پوسیدگی به عروق خونی و اعصاب داخلی دندان می رسد، درد شدیدی احساس خواهید کرد و لازم است بلافاصله به دندانپزشک مراجعه کنید.
  8. در صورتی که این مشکل بدون درمان باقی بماند در نهایت می تواند منجر به از دست رفتن دندان شود.

خبر خوب اینکه، همه اینها تا میزان زیادی قابل پیشگیری هستند… تنها کافیست در طول دوره درمان ارتودنسی دندان های خود را تمیز نگه دارید.

آیا براکت ها می توانند موجب مرگ دندان شوند؟

بریس های ارتودنسی فشاری کاملاً معقول به دندان ها وارد می کنند، با این حال این روند تحت نظارت دقیق ارتودنتیست است تا موجب از دست رفتن دندان ها نشود.

آیا بریس ارتودنسی می توانند موجب بروز آبسه دندان شوند؟

خیر، بریس ها نمی توانند موجب بروز آبسه شوند. آبسه ها در نتیجه عفونت عمیق زیر لثه ها بوجود می آیند، و عموماً این عفونت بواسطه بهداشت ضعیف دهان و دندان ها افزایش می یابد. بهداشت خوب دهانی کلید بهترین عملکرد در طول دوره استفاده از بریس ها است.

آیا استفاده از پلاک یا نگهدارنده ارتودنسی می تواند موجب پوسیدگی دندان ها شود؟

استفاده از ریتینر نیست که می تواند موجب بروز پوسیدگی های دندانی شود، و تمیز نگه داشتن ریتینر نیز نمی تواند موجب بروز پوسیدگی های دندانی شود. باید حداقل دو مرتبه در طول روز دندان های خود را با خمیر دندان های فلورایده مسواک بزنید و با استفاده از نخ دندان یا مسواک مطمئن شوید بین دندان ها را تمیز نگه داشته اید.

علاوه بر این باید ریتینر را نیز تمیز نگه دارید. همان بیوفیلمی که از روی دندان های خود پاک می کنید به ریتینرها نیز می چسبد. در صورتی که همزمان با تمیز کردن دندان ها، آنها نیز پاک نشوند، بیوفیلم ها خیلی راحت می توانند به سطح دندان ها باز گردند، به شکلی که انگار دندان های خود را تمیز نکرده اید. این بیوفیلم ها می توانند به پلاک تبدیل شوند که محل رشد باکتری ها است و موجب پوسیدگی دندان ها می شود.

 

 

ارتودنسی دندان پوسیده شده

ارتودنسی دندان پوسیده شده

 

آیا صاف شدن دندان ها می تواند موجب ضعیف شدن آنها شود؟

هیچ شواهدی مبنی بر تضعیف دندان ها در نتیجه صاف شدن آنها با کمک درمان ارتودنسی وجود ندارد، بنابراین تا زمانی که دستورات دندانپزشک و ارتودنتیست برای تمیز کردن دندان ها را دنبال کنید، دندان های شما محکم باقی خواهند ماند.

تنها چیزی که پس از درمان ارتودنسی مقداری ضعیف تر می شود وضعیت دندان ها است. آنها به طور طبیعی تمایل دارند به جای اول خود باز گردند، به همین دلیل استفاده از ریتینر حائز اهمیت است.

آیا وضعیت دندان ها با بریس ها بدتر نمی شوند؟

ساده ترین راه برای مشخص نمودن این موضوع، مشاوره ارتودنسی است. اکثر ارتودنتیست ها از نرم افزارهایی استفاده می کنند که می توانند قبل از آغاز درمان، روند آن را نشان دهند. بنابراین می توانید نتیجه درمان را مشاهده کنید.

چرا دندان ها پس از درمان ارتودنسی زرد می شوند؟

دندان ها به دلایل مختلفی پس از اتمام درمان ارتودنسی می توانند مقداری زردتر به نظر برسند:

  • ممکن است تمیز کردن دندان ها با وجود براکت ها روی دندان ها مقداری دشوارتر باشد، با این حال، مراجعه به یک دندانپزشک می تواند سفیدی دندان های شما را به شما باز گرداند.
  • ممکن است مقداری رزین باندینگ برای چسباندن براکت ها به دندان ها استفاده شده باشد که هنوز روی سطح بیرونی دندان ها وجود دارد. باز هم مراجعه به دندانپزشک است که می تواند به زدودن رزین کامپوزیت هایی که دیدن آنها دشوار است کمک کند.
  • ارتودنتیست مجبور است برای چسباندن براکت ها به سطح دندان ها آنها را اِچ کند. این کار موجب می شود دندان ها مقداری زبر باقی بمانند و بیشتر مستعد ایجاد لکه شوند. در این صورت، یک پولیش سریع توسط دندانپزشک می تواند سطح آنها را دوباره صاف و صیقلی کند و از ایجاد لکه و زرد شدن آنها جلوگیری نماید.

با وجود بریس ها روی دندان ها چه غذاهایی نباید خورد؟

اگر روی دندان های خود بریس دارید بویژه باید از خوردن غذاهای چسبناک خودداری نمایید. تمیز کردن این نوع غذاها از دور و اطراف براکت ها دشوار است موجب می شوند باکتری ها فرایند پوسیدگی را در این قسمت ها آغاز کنند.