چرا از الاستیک های ارتودنسی استفاده می شود؟

دندان ها با وجود فشار ملایم و مستمر بهتر جابجا می شوند. یکی از مؤثرترین راه ها برای اصلاح بایت استفاده از الاستیک یا رابر بند است. به ندرت پیش می آید که یک بیمار تحت درمان ارتودنسی با استفاده از براکت ها قرار گیرد و طی یک بازه زمانی، به استفاده از کش ارتودنسی یا الاستیک ارتودنسی نیاز نداشته باشد. الاستیک ها یا رابر بندها بخش بسیار مهمی از درمان ارتودنسی موفق هستند. آنها در کنار براکت ها و سیم های کمانی عمل می کنند تا لبخندی زیبا و بایتی با عملکرد صحیح خلق نمایند. با کمک براکت های ارتودنسی می توان دندان های بالا و پایین را مستقل از یکدیگر صاف کرد در حالی که الاستیک ها اجازه می دهند دندان های بالا و پایین را به یکدیگر متصل کرد و رابطه بین آنها را اصلاح نمود. علاوه بر این، برای حل مشکلات مربوط به اندازه عرض کام، فاصله بین دندان ها، و نیز عدم هماهنگی بین خط وسط دندان های فک بالا و پایین، ابزارهای فوق العاده ای هستند. خود بیمار با استفاده درست و به موقع از الاستیک ها قادر به اصلاح این مشکلات خواهد بود. به این معنا که بیمار می تواند در کیفیت و طول درمان ارتودنسی خود نقش مهمی ایفا کند.

کش (الاستیک) ارتودنسی

دستورالعمل های کلی برای استفاده از الاستیک های ارتودنسی

در این بخش به بیان دستورالعمل هایی خواهیم پرداخت که باید دقیقاً طبق آنها عمل کنید تا مطمئن شوید به نتایج دلخواه خود و مد نظر ارتودنتیست دست خواهید یافت.

• پس از قرار گرفتن الاستیک ها روی براکت ها، با جابجا شدن دندان ها ممکن است احساس حساسیت بیشتری در آنها وجود داشته باشد. این درد و حساسیت معمولاً چند روز بیشتر طول نمی کشد. برای تسکین آن بهتر است از ادویل (ایبوپروفن) یا تیلنول (استامینوفن) استفاده کنید.
• در استفاده از الاستیک وقفه ایجاد نکنید زیرا تنها باعث می شود دفعه بعد که استفاده از آنها را آغاز می کنید مجبور به تحمل مجدد این درد باشید و جابجایی دندان ها دشوارتر شود.
• استفاده مداوم از الاستیک ها، یکی از عوامل حیاتی برای حصول اطمینان از اتمام درمان در زمان پیش بینی شده است.
• برای مؤثر واقع شدن الاستیک ها، باید از آنها به صورت تمام وقت، ۲۴ ساعت در روز و ۷ روز در هفته استفاده کرد (مگر آنکه دستور ارتودنتیست شما غیر از این باشد). حتی حین خوردن غذا نیز می توانید از آنها استفاده کنید. تنها زمان هایی که مجاز به خارج کردن آنها هستید برای مسواک زدن یا تعویض آنها با الاستیک های جدید است.

 

• دو تا سه مرتبه در طول روز الاستیک های ابزار خود را تعویض کنید زیرا ممکن است قدرت کشش خود را از دست بدهند و ضعیف شوند.
• به خاطر داشته باشید که کلید اصلی برای اصلاح ارتودنتیک مؤثر، فشار ملایم و مستمر است. از استفاده از الاستیک هایی با اندازه ی متفاوت یا افزایش تعداد آنها بپرهیزید، مگر آنکه دستور ارتودنتیست شما چیزی غیر از این باشد. فشار شدید می تواند به دندان ها و استخوان های پیرامون آنها آسیب برساند، و باعث خواهد شد دندان ها با سرعت کمتری جابجا شوند.
  

  کش (الاستیک) ارتودنسی

• همیشه یک بسته الاستیک با خود به همراه داشته باشید تا بتوانید به طور منظم آنها را تعویض کنید. در صورتی که بین دو جلسه مراجعه به ارتودنتیست الاستیک های شما رو به اتمام هستند سعی کنید یا خودتان آنها را تهیه کنید یا برای گرفتن آنها از ارتودنتیست به مطب مراجعه نمایید. هر روز از درمان که بدون الاستیک سپری شود ممکن است چند روز به طول درمان شما افزوده شود.
• با پیشرفت روند درمان و جابجایی دندان ها، ممکن است ارتودنتیست صلاح بداند از الاستیک هایی با میزان استحکام متفاوت استفاده کنید یا زمان و الگوی استفاده از آنها را تغییر دهد.

نحوه قرار دادن الاستیک یا کش روی براکت های ارتودنسی

برای قرار دادن الاستیک روی براکت های ارتودنسی، در حالی که دستانتان خشک هستند، الاستیک ها را بین انگشتان شست و اشاره خود قرار دهید. طبق دستور ارتودنتیست خود، الاستیک را روی براکت ها یا قلاب های براکت ها بکشید. معمولاً کار کردن از عقب به جلو راحت تر است.

در این بخش قرار دادن الاستیک با الگوهای مختلف را برای شما شرح خواهیم داد.

الاستیک های عمودی

این شکل قرار گرفتن الاستیک روی براکت ها به بستن فاصله بین دندان های بالا و پایین کمک می کند.

• بایستی الاستیک، قلاب براکت های دندان های نیش فک بالا را به قلاب براکت های دندان های نیش و پرمولر فک پایین وصل کند.
• به عبارت دیگر به شکل مثلثی است که نوک آن در بالا قرار می گیرد.

الاستیک های کلاس۲

از این شکل قرار گیری الاستیک ها برای اصلاح اورجت و اوربایت استفاده می شود.

• الاستیک ها را از قلاب براکت های دندان های نیش فک بالا به قلاب براکت های دندان های مولر اول فک پایین متصل نمایید.
• به عبارت دیگر از دندان های جلوی فک بالا به دندان های عقب فک پایین متصل می شوند.

الاستیک های کلاس ۳

 

از این شکل قرار گیری الاستیک ها برای اصلاح کراس بایت قدامی و آندر بایت استفاده می شود.

• الاستیک ها را از قلاب براکت های دندان های نیش فک پایین به قلاب براکت های دندان های مولر اول فک بالا متصل نمایید.
• به عبارت دیگر از دندان های جلوی فک پایین به دندان های عقب فک بالا متصل می شوند.

الاستیک های ضربدری

 

از این شکل قرار گیری الاستیک ها برای اصلاح کراس بایت استفاده می شود.

• الاستیک ها را از دکمه ای که به سطح زبانی دندان های فک بالا متصل شده است به قلاب براکت های دندان های فک پایین وصل نمایید.

الاستیک های مربعی شکل جلوی دهان

از این شکل قرار گیری الاستیک ها برای اصلاح اپن بایت استفاده می شود.

• الاستیک را از قلاب های براکت های دندان های جانبی دندان های پیشین سمت راست و چپ فک بالا به قلاب براکت های دندان های جانبی دندان های پیشین سمت چپ و راست فک پایین متصل نمایید.

بسیاری از افرادی که قصد دارند تحت درمان ارتودنسی قرار بگیرند سؤالات زیادی به ذهنشان می رسد که اگر پاسخ داده شوند با خیال راحت تر می توانند درمان خود را آغاز و دنبال نمایند. شاید اینجا برای شروع خوب باشد، تا حتی شده تعدادی از پاسخ های شما را پاسخ دهیم.

با یک جلسه مشاوره رایگان ارتودنسی آغاز کنید.

هر بیمار شرایط متفاوتی دارد و با تشخیص دوست و آشنا نمی تواند پیش بینی کند چه روش درمانی نیاز دارد. بهترین راه برای فهمیدن اینکه چه روش درمانی برای شما نیاز است، گرفتن وقت مشاوره از یک ارتودنتیست است که بسیاری از ارتودنتیست ها این کار را همیشه، یا دوره ای به صورت رایگان انجام می دهند. اگر نمی دانید خودتان یا کودکتان به بریس و براکت نیاز دارید یا نه، بهتر است با گرفتن وقت مشاوره ارتودنسی درمان را آغاز کنید. اینها سؤالاتی هستند که باید در این جلسه مشاوره از ارتودنتیست خود بپرسید:

• از ارتودنتیست بپرسید علاوه بر صاف شدن دندان ها، مشکلات بایت نیز بر طرف خواهند شد.
• از او بخواهید در صورت امکان تصاویر دندان های بیمارانی که شرایطشان مشابه شما بوده است را قبل و بعد از درمان به شما نشان دهد.
• بپرسید درمان ارتودنسی چه تأثیری روی ظاهر چهره خواهد داشت.

سن شما مهم نیست.

نیاز نیست حتماً در رده سنی خاصی باشید تا بتوانید از خدمات درمان ارتودنسی استفاده نمایید. در واقع درمان ارتودنسی می تواند برای بیماران در همه سنین مفید باشد. اما عاقلانه آن است که درمان در سنین پایین تر آغاز شود زیرا طول درمان کوتاه تر خواهد بود، در عین حال به راحتی از نتایج بهتری برخوردار خواهید شد.

هدف تنها صاف کردن دندان ها نیست.

شاید تصور شود که براکت ها تنها با هدف صاف کردن دندان ها استفاده می شوند، در حالی که این تنها یکی از اهداف استفاده از بریس ها است و تنها هدف نیست. به همین دلیل در جلسه ای که برای مشاوره مراجعه می کنید، ارتودنتیست دهان، دندان ها و فک را از جنبه های مختلفی مورد بررسی قرار می دهد و سؤالات زیادی از شما می پرسد. مثلاً اینکه در استخوان فک خود احساس درد دارید؟ آیا تاکنون مشکلاتی مانند خونریزی لثه داشته اید؟ آیا هیچ یک از دندان های  شما لق هستند یا تکان می خورند؟ ارتودنتیست دلایل خوبی برای مطرح کردن این سؤالات دارد، بنابراین بهترین پاسخ را بدهید. صبور باشید، زیرا ارتودنتیست دهان را برای بررسی فشردگی دندان ها،  شکاف در خط لثه، و نهفتگی دندان ها مورد بررسی قرار خواهد داد.

ممکن است بایت شما نیز نیاز به اصلاح داشته باشد.

علاوه بر مشخص نمودن اینکه دندان ها صاف هستند یا خیر، ارتودنتیست چک می کند تا ببیند آیا بایت نیز سالم است. “بایت” با قرار دادن دو فک بالا و پایین روی یکدیگر و سپس بازکردن مجدد آنها اتفاق می افتد. با انجام این کار، دو ردیف دندان باید با یکدیگر تماس داشته باشند، اما نباید ساییدگی و فشردگی در آنها وجود داشته  باشد. به همین ترتیب، نباید هیچ شکاف بزرگی بین دندان های بالا و پایین وجود داشته باشد.

این بخش مهمی است که می توان اطمینان حاصل نمود که دهان عملکردی صحیح دارد. مسائل مربوط به بایت اگر درمان نشوند می توانند منجر به سر دردهای مربوط به اختلالات فکی- گیجگاهی و مشکلات مربوط به جویدن و حرف زدن شوند. به همین دلیل، به خاطر داشته باشید که جلسات ارتودنسی تنها برای تصمیم گیری راجع به استفاده از برس ها نیستند. این جلسه به منظور بهبود کوچکترین مشکلات در کوتاه ترین زمان  ممکن و مشکلاتی است که مورد توجه قرار نمی گیرند اما می توانند به یک چالش بزرگ تبدیل شوند.

برای استفاده از بریس یا براکت های نامرئی اصرار نداشته باشید.

امروزه دندانپزشکی مدرن در حال پرداختن به بیمارانی است که واقعاً توجهی به روند درمان و توصیه های پزشک خود ندارند. معمولاً آنها می خواهند ابزار ارتودنسی آنها توجه مخاطب را به خود جلب نکند، یا در واقع قابل مشاهده نباشد. هرچند این انتظار قابل درک است- و نوع خاصی از “براکت های نامرئی” هم وجود دارند- اما همیشه گزینه مناسبی نیستند. براکت های نامرئی به گونه ای طراحی شده اند که متناسب با دندان ها باشند و روی آنها قابل مشاهده نباشند، به همین دلیل بیشتر در بین نوجوانان شناخته شده هستند. با این حال، تنها درصد کمی از بیماران با براکت ها و الاینرهای پلاستیکی سازگار هستند.

شاید دشوار باشد که بتوان به یک بیمار، مخصوصاً بیمار جوان گفت که همیشه “زیباترین” گزینه بهترین گزینه نیست، و اینکه نتایج نهایی مهم تر هستند. در صورتی که درمان پیشنهادی پزشک خود را بپذیرید، قرار است در دراز مدت صاحب دندان هایی صاف تر، دهانی سالم تر، و لبخندی زیباتر شوید. اگر روی گزینه ای اصرار داشته باشید که برای شما مناسب نیست، ممکن است در نهایت باز هم مجبور به استفاده از براکت های فلزی شوید و در واقع مجبور باشید دو مرتبه از بریس ها استفاده نمایید.

هزینه درمان ارتودنسی متفاوت خواهد بود.

خبر بد اینکه بریس های ارتودنسی واقعاً ارزان نیستند. آنها می توانند گزینه های گرانی باشند، اما از آنجا که استفاده از آنها ضروری است، طرح های دندانپزشکی و برنامه های پرداخت مختلفی وجود دارند تا در پرداخت هزینه ها به بیمار کمک کنند. نکته مهم این است که بدانید هزینه ها به شدت متفاوت هستند. سن بیمار، اینکه بیمار مشکلات دیگری دارد یا خیر، و بسیاری مسائل دیگر  روی هزینه ها تأثیر دارند.

طول درمان تقریباً دو سال است.

درمان معمولاً دو سال طول می کشد، اما برای هر شخصی به کارهایی بستگی دارد که نیاز است برای صاف شدن دندان ها و اصلاح وضعیت بایت او انجام شود. روش های مختلفی هستند که می توان برای صاف شدن سریع دندان ها انجام داد، اما معمولاً این روش ها توصیه نمی شوند مگر اینکه واقعاً بیمار کاملاً سالم باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با ارتودنتیست خود مشورت نمایید،  اما بهتر است از قبل بدانید که ممکن است نیاز باشد درد بیشتری تحمل کنید. این روش های فوری معمولاً شامل یک جراحی جزئی هستند. با استفاده از این روش ها دندان ها پس از حدود شش ماه صاف خواهند شد، اما فرایند بهبود دردناک خواهد بود. به همین دلیل، ارتودنتیست تمام تلاش خود را خواهد کرد تا شما را متقاعد کند راحت ترین مسیر را پیش رویتان بگذارد. اگر اصرار دارید سرعت روند فرایند درمان را افزایش دهید و حاضرید مسئولیت عوارض جانبی و خطرات آن را قبول کنید، می توانید هر یک از ابزارهایی که دوست دارید را انتخاب کنید.

تغییر ارتودنتیست در میانه روند درمان هزینه اضافی در بر دارد.

گاهی اوقات در اواسط دوره درمان ارتودنسی ممکن است بیمار مجبور باشد ارتودنتیست خود را تعویض کند. این موقعیت به شرایط بیمار بستگی دارد، مثلاً ممکن است قصد نقل مکان داشته باشد. اگر چنین موقعیتی پیش بیاید و مجبور به انجام آن باشید، باید هزینه آن را نیز بپردازید. به همین دلایل است که پیش از آغاز درمان باید ارتودنتیست خود را با دقت انتخاب کنید.

اشعه ایکس چه نقشی در درمان ارتودنسی دارد؟

در طول طرح درمان ارتودنسی ممکن است زمانی برسد که به تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس نیاز خواهید داشت، و ممکن است تصور کنید چندان ضروری نیست. شاید تصور کنید در آخرین مراجعه به دندانپزشک عکس رادیوگرافی گرفته اید، بنابراین چرا باید مجدداً آن را انجام دهید؟ چیزی که نمی دانید شاید این است که تصویر رادیوگرافی که برای درمان ارتودنسی تهیه می شود با تصویر رادیوگرافی که دندانپزشک نیاز دارد متفاوت است. آنچه ارتودنتیست شما نیاز دارد اندکی عمقی تر از تصاویر رادیوگرافی سنتی است. اگر بدانید ارتودنتیست در طول درمان ارتودنسی برای استفاده از تصاویر رادیوگرافی چگونه برنامه ریزی می کند، متوجه خواهید شد چقدر اهمیت دارند.

تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس چیست؟

حاصل رادیوگرافی با اشعه ایکس تصویری است که با کمک تاباندن اشعه ایکس گرفته می شود. بخش جذاب این نوع پرتونگاری آن است که با کمک آنها می توان درون پوست و بافت نرم و نیز تحلیل استخوان ها را نیز مشاهده کرد. سپس استخوان ها امواج را منعکس می کنند که توسط پزشکان، دندانپزشکان و ارتودنتیست ها مورد استفاده قرار می گیرد تا نگاه بهتری به آنچه که در داخل بدن در حال وقوع است داشته باشند.

اهمیت تصویر رادیوگرافی در درمان ارتودنسی

ارتودنتیست با نگاه عمیق تر به اجزاء داخلی دهان و آنچه در حال وقوع است، می تواند بهترین طرح درمان برای صاف کردن صحیح دندان ها و فک ها با کمک براکت ها، اینویزیلاین یا دیگر ابزارهای ارتودنسی را طراحی کند. علاوه بر این، تصویر رادیوگرافی تنها ابزار برای مشاهده ریشه های دندان ها است. این از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا می تواند به ارتودنتیست کمک کند مشخص نماید آیا طرح درمان عمل می کند یا بر اساس روند پیشرفت شما نیاز است تغییر کند.

تصویر رادیوگرافی ارتودنسی

تصویر رادیوگرافی دندان با آنچه در ارتودنسی استفاده می شود متفاوت است، به همین دلیل است که برای درمان ارتودنسی خود می توانید به آن تکیه کنید. تصاویر رادیوگرافی دندانپزشکی جزئیات زیر را نمایش می دهند:

• پوسیدگی دندان
• رشد دندان
• ریشه های دندان ها

در حالی که تصاویر رادیوگرافی ارتودنسی نگاه دقیق تری به آنچه دارد که درون دهان در حال وقوع است، از جمله:

• ریشه های همه دندان ها از نمای پانورامیک (نمای بازتر)
• دندان های شیری در مقایسه با دندان های دائم
• صاف بودن دندان ها
• صاف بودن فک ها

می توانید انتظار داشته باشید ارتودنتیست پیش از قرار دادن بریس ها یا اینویزیلاین ها روی دندان ها تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس از شما بخواهد. علاوه بر این، در طول دوره درمان نیز ممکن است به آنها نیاز داشته باشد تا روند درمان را دنبال کند. این یک روند عادی است اما بسته به وخامت مشکل ارتودنسی هر فرد، می تواند در بیماران مختلف متفاوت باشد. این آمادگی را داشته باشید تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس در کودکان بیشتر از افراد بزرگسال نیاز است، زیرا اجزاء دهان آنها هنوز در حال رشد است.

آیا تصاویر رادیوگرافی ارتودنسی بی خطر هستند؟

ممکن است با اخباری مربوط به خطرناک بودن اشعه ایکس در تهیه تصاویر رادیوگرافی مواجه شوید، مخصوصاً تصاویر رادیوگرافی ارتودنسی. برخی افراد این داستان ها را در شبکه های اجتماعی از دوستان خود می شنوند که اشعه ایکس به بدن آنها آسیب رسانده است. برخی مادران ترجیح می دهند به هیچ عنوان برای کودک خود تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس نگیرند، حتی با وجود سطوح پایین اشعه. بسیاری از افراد هنوز هم این را باور دارند و برای آغاز درمان ارتودنسی از گرفتن آن خودداری می کنند.

پرسش مهم این است که آیا تصاویر رادیوگرافی ارتودنسی بی خطر هستند. پاسخ قاطع این است که آری، میزان پرتوی که شما از تصویر رادیوگرافی ارتودنسی دریافت می کنید تنها ۰۱۰/۰ millisierverts است، اندکی بیشتر از پرتوی که از راه رفتن در یک روز معمولی در فضای باز از خورشید دریافت می کنید. در صورتی که مدت زمان بیشتری در معرض نور خورشید باشید، اشعه ای که از محیط اطراف خود و خورشید دریافت می کنید بیشتر از اشعه ایکس رادیوگرافی ارتودنسی است.

آنچه اکثر افراد نمی دانند این است که پرتو همه جا وجود دارد. ما تصور می کنیم این پرتوها بسیار خطرناک هستند، زیرا پرتو افکنی به طور کلی با سمی بودن گره خورده است، در حالی که پرتوها بخشی از زندگی روزانه ما هستند و هیچ آسیبی به ما نمی رسانند.

 

ارتودنتیست قصد ندارد با قرار دادن شما در معرض اشعه های مضر به شما آسیب برساند. رادیوگرافی ارتودنسی یکی از بخش های تکمیل کننده فرایند درمان است. نه تنها برای ارتودنتیست این امکان را فراهم می آورد که دید بهتری از شرایط دهان و نیز روند بهبود وضعیت بایت و دندان ها داشته باشد، بلکه به ارتودنتیست کمک می کنند مطمئن شود تمام دندان های دائم بیرون آمده اند و دندان های عقل برای بیمار مشکلی ایجاد نخواهند کرد. پیش از آغاز هر نوع درمان ارتودنسی، گرفتن تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس ضروری است.

البته اگر شما نگران اشعه ایکس رادیوگرافی هستید باید تنها در مواقع بسیار ضروری برای گرفتن آنها اقدام کنید. زمانی که تحت نظر ارتودنتیست هستید یکی از این مواقع ضروری است. این تصاویر برای گرفتن تصمیمات بزرگ مربوط به سلامت بیمار ضروری هستند. شما در امنیت کامل به سر می برید (در تمام مراکز تصویربرداری از دستگاه هایی استفاده می شود که کمترین میزان پرتو را داشته باشند تا از دندان تصویر با کیفیتی تهیه شود) زیرا نیاز نیست بیشتر از حد لزوم اشعه دریافت کنید. می توانید راجع به تعداد دفعات لازم با ارتودنتیست خود صحبت کنید. برخی بیماران تنها در ابتدای فرایند درمان لازم است تصویر رادیوگرافی تهیه کنند. برخی دیگر ممکن است مجبور باشند در انتهای درمان نیز این تصویر را تهیه کنند تا ارتودنتیست مطمئن شود درمان آنها موفقیت آمیز بوده است و هیچ مشکلی بروز پیدا نکرده است.

شکاف کام و شکاف لب چیست؟

شکاف کام و لب از جمله شایع ترین ناهنجاری های مادرزادی هستند که در اوایل جنینی در حالی که بچه درون شکم مادر در حال رشد است اتفاق می افتد. این شکاف در نتیجه عدم وجود بافت کافی در منطقه دهان یا لب و عدم جوش خوردن بافت ها به یکدیگر بوجود می آید. شکاف لب به برش در لب بالا گفته می شود. این جدایی در بافت ها اغلب از پایه بینی فراتر می رود و استخوان های فک و لثه بالا را نیز در بر می گیرد. شکاف کام به وجود بریدگی در سقف دهان گفته می شود که سخت کام (بخش استخوانی جلوی سقف دهان) یا نرم کام (بخش نرم عقب سقف دهان) را درگیر می کند.

شکاف کام و لب ممکن است در یک طرف یا دو طرف دهان بوجود بیاید. از آنجا که لب ها و کام به صورت مجزا رشد می کنند ممکن است شکاف کام و لب هر یک به تنهایی یا با هم ایجاد شوند. بسته به وسعت شکاف موجود، بیماران ممکن است مشکلات پیچیده ای در ظاهر چهره، غذا خوردن، مجرای تنفسی، شنوایی و گفتار داشته باشند.

 

درمان شکاف کام و لب در سنین مختلف

درمان بیمارانی که شکاف کام و لب دارند به درمان طولانی مدت ارتودنسی و نیز جراحی نیاز دارند. به همین دلیل درمان کامل آن با همکاری متخصصان چند رشته انجام می شود تا از نظر زیبایی، عملکرد و دوام به بهترین نتایج دست پیدا کنند. این متخصصان عبارتند از متخصص اطفال، جراح زیبایی و ترمیمی، جراح فک و صورت، متخصص گوش و حلق و بینی، ارتودنتیست، گفتار درمانگر، دندانپزشک اطفال، دندانپزشک زیبایی و روانشناس. درمان ارتودنسی و جراحی این بیماران گسترده است و از بدو تولد آغاز می شود و تا بزرگسالی ادامه دارد، زمانی که رشد اسکلت ناحیه کرانیو فاشیال craniofacial به پایان رسیده باشد. نقش ارتودنتیست در زمان بندی و نیز روند درمان از نظر مدیریت کل تیم حائز اهمیت است.

در بیماران دارای شکاف کام و لب، مال اکلوژن ارتودنتیک می تواند با نقص های بافت نرم، یا نقایص اسکلتی یا دندانی مرتبط باشد. برخی دیگر از مشکلات ارتودنتیک شکاف مستقیماً به خود بد شکلی شکاف مرتبط هستند، از جمله ناپیوستگی استخوان آلوئولار، عدم وجود دندان یا وجود دندان های بد شکل. دیگر جنبه های مال اکلوژن نسبت به جراحی های لازم برای اصلاح بد فرمی لب، بینی، استخوان آلوئولار و کام در درجه دوم قرار دارند. ممکن است از سه زاویه (قدامی- خلفی، عرضی و عمودی) مال اکلوژن وجود داشته باشد. ارتودنتیست برای مداخلات ارتودنتیک در زمان درست باید تصمیمات حیاتی بگیرد و اهداف درمان برای هر اقدام را الویت بندی کند. برای دستیابی به بهترین نتیجه، فرایند درمان در چهار مرحله انجام می شود.

درمان در طول نوزادی

قرن ها برای درمان شکاف کام و لب از شیوه ارتودپدی پیش از جراحی نوزاد استفاده میشده است. قالب گیری نازو آلوئولار (NasoAlveolar Molding (NAM)) روشی است که در آن پیش از اقدام به جراحی از استخوان آلوئولار، لب و بینی نوزاد قالب تهیه می شود. اولین قالب طی هفته نخست پس از تولد تهیه می شود و ابزار NAM در طول هفته دوم کار گذاشته می شود. این ابزار دو بخش دارد: یک بخش دهانی و یک بخش مربوط به بینی. بخش دهانی کمک می کند دو طرف شکاف به یکدیگر نزدیک تر شوند و بخش مربوط به بینی به قالب گیری از غضروف تیغه معیوب وسط بینی کمک می کند و قرینگی آن را افزایش می دهد. این تکنیک از جهات مختلفی مفید است. صاف شدن استخوان آلوئولار، لب و بینی به جراح کمک می کند به نتایج بهتری دست پیدا کند.

درمان در طول دوره رشد دندان های شیری

در طول این دوره، هدف یادگیری گفتار عادی است، که توسط گفتار درمانگر و متخصص آسیب شناسی و جراح انجام می شود. طی این مرحله، بیمار از نزدیک تحت نظر گفتار درمانگر قرار می گیرد. بسته به تشخیصی که از مشکلات گفتاری داده می شود ممکن است بیمار به گفتار درمانی نیاز نداشته باشد. یکی دیگر از جنبه های مهم درمان در طول این دوره عبارت است از مراجعه منظم به دندانپزشک اطفال است تا از بروز پوسیدگی دندان پیشگیری شود.

درمان در طول دوره واسط دندانی

در طول این دوره بیمار به تدریج برای جراحی پیوند استخوان آلوئولار ثانویه (SABG) آماده می شود. این جراحی عموماً در سنین ۸-۹ سالگی انجام می شود. توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی (CBCT) با اشعه محدود برای شناسایی نقص شکاف و نیز موقعیت دندان های دائم در کنار شکاف فوق العاده کمک کننده خواهد بود. مهمترین فواید پیوند استخوان آلوئولار عبارتند از: ۱) فراهم آوردن استخوان کافی برای بیرون آمدن دندان های جانبی مرکزی و دندان های نیش فک بالا،  ۲) فراهم آوردن استخوان کافی و بافت نرمی که اطراف دندان های کنار شکاف را پوشش می دهند، ۳) بستن فیستول دهانی- بینی برای جلوگیری از خروج هوا و یا نشت مایعات و غذا از راه آن، ۴) ترمیم تیغه آلوئولار در منطقه شکاف، که از این طریق جابجایی دندان ها از طریق درمان ارتودنسی و نیز کاشت ایمپلنت های دندانی امکان پذیر خواهد شد، ۵) به ثبات رساندن اجزاء فک بالا در بیمارانی که در دو سمت بینی خود شکاف دارند.

ناهماهنگی در شکل قوس ماگزیلاری (فک بالا) یا گستردگی شکاف از عرض باید پیش از SABG بهبود یابند. جراح و ارتودنتیست به صورت همزمان با یکدیگر کار می کنند تا محدودیت های آناتومیک گسترش شکاف ماگزیلاری پیش از جراحی را مشخص نمایند. این کار ضروری است، زیرا گسترش بیش از حد آن می تواند موجب ایجاد فیستول دهانی- بینی یا بروز نقصی شود که درمان آنها از محدوده جراحی خارج است.

درمان در طول دوره رشد دندان های دائم

بسته به شدت مال اکلوژن موجود در بیماران دارای شکاف کام و لب، درمان آنها به سه دسته تقسیم می شود.

بیماران بدون نقص اسکلتی

در این بیماران هیچ ناهماهنگی اسکلتی وجود ندارد و درمان ارتودنسی تنها به جابجایی دندان ها محدود می شود. بیمارانی که تنها شکاف لب و استخوان آلوئولار دارند، یا تنها نرم کام آنها دارای شکاف است جزء این دسته هستند و مشکل آنها با استفاده از ابزارهای ثابت ارتودنسی برطرف خواهد شد. مال اکلوژن دندانی در این دسته بیماران به کراس بایت خفیف قدامی و خلفی، چرخش یا کج بودن دندان ها، یا عدم وجود دندان در قسمت های دندان های جانبی مرکزی قوس دندانی و کنار شکاف محدود می شود. کراس بایت قدامی خفیف با بریس (براکت ها و سیم های کمانی) و کراس بایت خلفی با کواد هلیکس متحرک (removable quad helix) برطرف می شوند.

برای جبران جای خالی دندان هایی که وجود ندارند نیز می توان از ایمپلنت دندانی استفاده کرد یا با کمک درمان ارتودنسی دندان های نیش را جابجا کرد تا در جای دندان های lateral incisor قرار گیرند سپس با کانتورینگ ظاهر آنها را به شکل دندان های جانبی دندان های مرکزی در آورد. طی دوره درمان فعال ارتودنسی این جای خالی را می توان با استفاده از یک دندان مصنوعی پر کرد تا پس از تکمیل دوره درمان، ایمپلنت به جای آن قرار گیرد.

 

بیماران دارای نقص اسکلتی خفیف

در این دسته بیماران ناهماهنگی خفیفی در اسکلت صورت بیمار مشاهده می شود که از طریق کاموفلاژ (ارتودنسی جبرانی) مال اکلوژن با جابجایی ارتودنتیک دندان ها به تنهایی قابل حل خواهد بود.

بیماران دارای نقص متوسط تا شدید اسکلتی

در این دسته از بیماران بهترین نتایج را می توان از راه ترکیب درمان های جراحی و ارتودنسی بدست آورد. بسته به وخامت مشکل ممکن است بیمار تنها به جراحی فک بالا یا ترکیبی از جراحی هر دو فک نیاز داشته باشد. این دوره درمان برای این دسته از بیماران از درمان با ابزارهای ثابت ارتودنسی آغاز می شود، پس از آن ابزارها از دهان خارج می شوند و پس از جراحی ارتوگناتیک  (جراحی فک در درمان ارتودنسی) مجدداً درمان با ابزارهای ثابت یا متحرک ارتودنسی ادامه خواهد یافت.

نخستین روز پس از قرار گرفتن براکت ها روی دندان ها

یکی از معمول ترین سؤالاتی که از ارتودنتیست ها راجع به براکت های ارتودنسی پرسیده می شود این است که آیا قرار گرفتن آنها روی دندان ها درد و ناراحتی دارد. پاسخ این است، زمانی که براکت ها روی دندان ها چسبانده می شوند اصلاً دردی احساس نخواهد شد، بنابراین هیچ دلیلی وجود ندارد در جلسه ای که قرار است براکت ها روی دندان ها چسبانده شوند مضطرب و نگران باشید. پس از عبور سیم کمانی از درون براکت هایی که به تازگی روی دندان ها چسبانده شده اند، ممکن است اندکی سوزش و ناراحتی احساس شود که می تواند تا چند هفته طول بکشد. برخی بیماران طی چهار روز تا یک هفته ی نخست پس از قرار گرفتن براکت ها روی دندان ها، قرار گرفتن وسیع کننده ی کام درون دهان، پس از قرار گرفتن سیم کمانی روی براکت ها، یا پس از تنظیم مجدد آن ممکن است اندکی ناراحتی داشته باشند. ابزارها و سیم های ارتودنسی بر اساس آخرین پیشرفت های دانش دندانپزشکی هستند و فشار بسیار اندکی وارد می کنند و در عین حال درد و سوزش همراه با درمان ارتودنسی را کاهش داده اند. با این حال، هنوز هم می توان انتظار اندکی ناراحتی خفیف را داشت. همه ی بیماران پس از مدتی به تدریج به ناراحتی های همراه با جابجایی ارتودنتیک دندان ها عادت می کنند.

پیش از ترک مطب متخصص ارتودنسی، به این نکات دقت کنید:

چند گام ساده هستند که از شما می خواهیم پیش از ترک مطب آنها را انجام دهید. این گام ها می توانند به کاهش ناراحتی کمک کنند و شما را مطمئن خواهند کرد که به درمان بهترین پاسخ را خواهید داد و برای جلسه ی بعدی مراجعه آماده خواهید بود. لطفاً در تمام جلساتی که به مطب ارتودنتیست خود مراجعه می کنید این کارها را انجام دهید.

 

1. انتهای سیم ها را چک کنید.

با استفاده از انگشت و زبان چک کنید ببینید که آیا سر سیم ها بلندتر از حد معمول نباشد تا درون گونه ها یا زبان فرو رود یا روی آنها خراش ایجاد کند.

2. از مراحل بعدی درمان خود مطلع باشید.

 

باید بدانید تا جلسه ی بعد که به مطب مراجعه می کنید چه کارهایی باید انجام دهید. این کارها می توانند شامل استفاده از هدگیر یا الاستیک ها طبق دستورالعمل، تنظیم وسیع کننده ی کام، یا رعایت اصول بهداشتی یا رژیم غذایی خاصی باشد.

3. لوازم مورد نیاز را در منزل داشته باشید

مطمئن شوید به اندازه ی کافی موم دندانپزشکی، وسایل مخصوص تمیز کردن دندان ها و ابزار ارتودنسی درون دهان، بندهای الاستیکی، یا دیگر مواد و ابزار لازم برای براکت ها و نیز ابزارهای بین دو جلسه ی ارتودنسی را دارید.

4. برای مراجعه ی بعدی وقت بگیرید.

همیشه قبل از ترک مطب، برای جلسه ی بعدی وقت بگیرید. اگر تا یک یا دو هفته پیش از مراجعه صبر کنید ممکن است ساعات برنامه های مطب پر باشند، زیرا قرار های ملاقات از قبل به صورت ۴-۶ هفته ای برنامه ریزی می شوند. به تعویق انداختن مراجعات بعدی یکی از عوامل اصلی است که موجب طولانی تر شدن دوره ی درمان ارتودنسی می شود.

اولین هفته پس از قرار گرفتن براکت ها روی دندان ها

موادی که برای چسباندن براکت های ارتودنسی روی دندان ها استفاده می شوند در فضای آزاد به سرعت خشک می شوند، اما ۲۴ ساعت طول می کشد تا کاملاً خشک شوند. پس از ترک مطب می توانید غذا بخورید؛ با این حال، از شما می خواهیم به فهرست غذاهایی که می توانند به براکت های (و دندان های) شما آسیب برسانند توجه کنید. تا زمانی که به غذا خوردن با براکت ها عادت کنید شاید بهتر باشد رژیم غذایی حاوی غذاهای نرم تر داشته باشید. ساده ترین غذاهایی که می توانید با وجود براکت ها بخورید خوراکی هایی مانند ماست، پودینگ، نان بدون دانه، سبزیجات پخته، پاستا یا سوپ رقیق هستند.

در مطب نحوه ی استفاده از موم ارتودنسی روی براکت های ارتودنسی در مواقع ضروری آموزش داده خواهد شد. این تکه موم/ سیلیکون سطح صافی ایجاد می کند و میزان حساسیت و سوزش بخش های داخلی گونه ها و لب ها را کاهش خواهد داد. بعلاوه، استفاده از داروهای مسکنی که تهیه ی آنها از داروخانه به نسخه ی پزشک نیاز ندارد (مانند ایبوپروفن با دیگر نام های تجاری مورتین و ادویل، در صورت عدم وجود حساسیت، خیلی خوب عمل می کنند)، بر اساس دستورالعمل، همراه با شستشوی دهان با محلول آب و نمک می تواند به کاهش سوزش و ناراحتی کمک کند. پس از گذشت ۵ روز تا یک هفته، هرگونه درد و ناراحتی همراه با براکت های ارتودنسی از بین خواهد رفت یا کمتر خواهد شد. دندان ها به تدریج به براکت ها عادت می کنند و غذا خوردن راحت تر خواهد بود.

کاهش درد و ناراحتی ناشی از قرار گرفتن براکت ها روی دندان ها

• شاید در ابتدا اینطور به نظر برسد که براکت های ارتودنسی بیرون زده اند، که کاملاً طبیعی است. به تدریج که به آنها عادت می کنید و دندان های شما صاف می شوند، این احساس از بین خواهد رفت و جای هیچ نگرانی نخواهد بود. در واقع، با خارج کردن براکت ها از دهان نیز، تا مدتی در دهان خود حس عجیبی خواهید داشت!
• هرچند براکت ها خمیده و صاف شده باشند، ممکن است استفاده از یک تکه موم ارتودنسی در اطراف و روی براکت هایی که احساس سوزش ایجاد می کنند کمک کننده باشد. با خشک شدن گونه ها، درد و سوزش کمتری احساس خواهد شد.
• برخی دندان ها، اغلب دندان های جلو، ممکن است در ابتدا نسبت به فشار حساس باشند. تعدادی از بیماران طی ۸ ساعت اول احساس سوزش خواهند داشت که به تدریج از بین خواهد رفت.
• نمی توان پیش بینی کرد درست چه زمانی درد و ناراحتی از بین می رود و این در بیماران مختلف متفاوت است.

تنها باید به خاطر داشته باشید که هر درد و ناراحتی  موقتی که از براکت ها احساس می کنید در نهایت منجر به زیبایی همیشگی لبخند شما خواهد شد