نگهدارنده ارتودنسی یا ریتینر

دندان ها تمایل دارند که به حالت قبلی خود یعنی قبل از درمان ارتودنسی باز گردند به همین دلیل یکی از سخت ترین جنبه های فرآیند درمان حفظ نتایج درمان ارتودنسی بعد از جدا کردن براکت ها است.

این مرحله که فاز نگه دارنده نام دارد بعد از برداشتن براکت ها از دندان ها در مرحله نهایی درمان ارتودنسی آغاز می شود.

این مرحله به منظور به حداقل رساندن جا به جایی های ناخواسته در دندانهاو عدم بازگشت دندان ها به حالت قبل از درمان و حفظ موقعیت صحیح که در طی درمان به دست آمد می باشد. استفاده از نگهدارنده ارتودنسی یا ریتینر (retainer) بخش بسیار مهمی از موفقیت درمان محسوب میشود، چرا که نگهدارنده به حفظ موقعیت صحیح دندانها کمک می کند و اجازه نمی دهد دندان ها به حالت قبل درمان بازگردند و همه چیز به نقطه شروع بازگردد.

نگهدارنده ها به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم می شوند:

نگهدارنده ثابت ارتودنسی

نوع ثابت نگهدارنده از یک سیم قابل انعطاف نازک تشکیل شده است که در پشت دندانهای ثنایای بالا یا پایین قرار می گیرد و با کامپوزیتی که براکت ها را به دندان متصل می کند چسبانده می شود.

این ریتینر ها برای هر بیمار به صورت اختصاصی فرم داده می شوند تا دندانها را در موقعیت صحیح بعد از درمان خود نگه دارند.

مزایای نگهدارنده ثابت:

• عدم نیاز به همکاری بیمار در استفاده از دستگاه
• عدم وجود خطر شکستن و گم شدن
• مدت استفاده طولانی تر و حفظ نتایج
• زیبایی به علت عدم رویت

اما باید توجه داشت رعایت بهداشت دندان و سلامت لثه در این نوع نگهدارنده ها از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و نیاز به استفاده از ابزار های خاص مثل نخ دندان super floss می باشد. همچنین این نگهدارنده نیاز به پذیرش و تحمل بیمار در نگهداری از این وسیله که پشت دندان ها قرار می گیرند را بالا می برد.

نگهدارنده ارتودنسی غیر ثابت یا متحرک

این نوع نگهدارنده ها به دو دسته شفاف و آکریلی تقسیم می شوند.

دستگاه آکریلی یا هالی:

انواع غیر ثابت ارتودنسی معمولا پس از خارج کردن براکت و اتمام درمان ارتودنسی، قالبی از دندانهای صاف و مرتب شده بیمار تهیه می شود.این دستگاه شامل شامل یک سیم است که در جلوی دندانهای پایینی یا بالایی قرار می گیرد و مواد آکریلی که در فک بالا در کام و در فک پایین پشت دندان ها قرار گرفته و اجزای پلاک را به هم متصل کرده وگیر لازم جهت قرار گیری پلاک در دهان را فراهم می کند.

بیمار باید حداقل تا۶ ماه تمام مدت روز و شب نگهدارنده را در دهان بگذارد. اگر هیچ حرکت بازگشتی مشاهده نشد میتوان آن را تنها شب هنگام و یا چند ساعت در روز استفاده کرد. بیمار در صورت مشاهده هرگونه جا به جایی در موقعیت دندان ها در اولین فرصت باید به ارتودنتیست خود مراجعه نمایند.

دستگاه شفاف

این دستگاه از طریق مواد پلاستیکی شفاف تهیه می شوند که سطح دندان ها را می پوشاند. پس از پایان درمان و برداشتن براکت ها از دهان بیمار قالبگیری شده و در لابراتوار ساخته می شود.

این دستگاه شایع ترین نگهدارنده مورد استفاده برای فک بالا می باشد. ازاین نوع نگهدارنده می توان در تمام شرایط ، به جز غذا خوردن و مسواک زدن ، استفاده کرد..باید توجه داشت تا زمانی که ریتینرها به راحتی بر روی دندان ها می نشینند نشان دهنده ثبات دندان ها و عدم حرکات نامطلوب آن هاست. هرگاه ریتینرها محکم شوند نشان دهنده عدم استفاده مرتب از ریتینرو در نتیجه حرکات نامطلوب دندان است.

مزایای نگهدارنده متحرک:

• شست شو و بهداشت راحتتر
• پذیرش راحتتر به علت قابلیت خارج کردن از دهان
• در صورت بروز برگشت نتیجه درمان در موارد محدودی می توان دستگاه هالی را فعال کرد.