فلوراید تراپی در ارتودنسی

افزایش خطر پوسیدگی دندان ها در زیر و کنار بندهای ارتودنسی و احتمال زیاد پوسیدگی محیط بین دندان ها در تکنیک های باندینگ مستقیم، حداکثر استفاده از فرایندهای پیشگیرانه از پوسیدگی دندان ها را در طول درمان ارتودنسی ضروری می کند. در یک برنامه پیشگیرانه باید استفاده موضعی از فلوراید گنجانده شود، مخصوصاً اگر بیمار در یک منطقه فاقد فلوراید سکونت دارد (آب آشامیدنی آنها فاقد فلوراید است). بنابراین مهم است دندانپزشک و ارتودنتیست شما بدانند کدام روش، مؤثرترین روش فلوراید تراپی است.

از دهه ۱۹۴۰ تاکنون صدها مطالعه بالینی برای ارزیابی تأثیرگذاری روش های مختلف اعمال فلوراید روی دندان ها با تأثیرات موضعی و سیستمیک مورد بررسی قرار گرفته اند. این تحقیقات به ابداع روش های مختلف اعمال فلوراید روی دندان ها ختم شده اند که در حال حاضر فراهم هستند. گرچه فلوراید تراپی موضعی به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد، هنوز هم تحقیقات بالینی زیادی نیاز دارد.

فلوراید تراپی در ارتودنسی

خمیر پروفیلاکسی فلوراید

استفاده از خمیرهای پاک کننده و پولیش کننده قبل از چسباندن بندهای ارتودنسی می تواند منجر به زدودن حجم قابل توجهی از مینای سطح دندان شود. این اتفاق ناخوشایند و نامطلوب است، زیرا مینای سطح دندان حاوی سطوح بالای فلوراید است و بیشتر از مینای زیرین در برابر پوسیدگی مقاوم است. کاهش فلوراید سطح دندان می تواند با استفاده از خمیر فلوراید جبران شود، که مقادیر کافی فلوراید برای حفظ یا افزایش سطح اصلی فلوراید در سطوح پولیش شده را فراهم خواهد آورد. بعلاوه، خمیر اضافی فلوراید می تواند به قسمت هایی که مستعد پوسیدگی هستند پخش شود که با درمان پروفیلاکسی دسترسی به آنها دشوار است (فرو رفتگی ها، شیارها، و سطوح پروکسیمال یا بین دندانی).

کاهش پوسیدگی در نتیجه استفاده تخصصی خمیر پروفیلاکسی فلوراید چشمگیر است، مخصوصاً زمانی که درمان به صورت شش ماه یک بار انجام شود، در حالی که اعمال آن به صورت شخصی نمی تواند به صورت چشمگیر از پوسیدگی ها جلوگیری نماید. گرچه برای پروفیلاکسی های معمول، خمیر های فلورایده برتر از خمیرهای جرم گیر غیر فلورایده هستند، کاملاً واضح است که نمی توانند جایگزین اعمال موضعی فلوراید در طول درمان ارتودنسی شوند.

فلوراید تراپی در ارتودنسی

اعمال موضعی فلوراید

مطالعات زیادی برای بررسی تأثیر سالانه یا شش ماهه اعمال موضعی فلوراید، و پروفیلاکسی قبل از آن، انجام شده است. سه ترکیب پر استفاده فلوراید تراپی موضعی عبارتند از الف) سدیم فلوراید خنثی (NaF) 2%، ب) فسفات سدیم فلوراید اسیدی (APF)، با PH حدود ۳ و حاوی فلوراید %۲/۱، و ج) استانوس فلوراید %۱۰-۸. از بین این سه ترکیب،در حال حاضر، APF بیشترین شهرت را دارد. اسیدیته محلول آن می تواند موجب افزایش جذب فلوراید در سطح مینای دندان شود، و به نظر می رسد فسفات اضافی این تأثیر دو گانه را دارد که موجب کاهش تحلیل مینای دندان و شکل گیری فلوراید کلسیم شود، در نتیجه اجازه می دهد فلوراید اضافی به شکل فلوراپاتیت درآید. دلیل اساسی و منطقی انتخاب APF مشاهده رسوب بیشتر فلوراید در قسمتهای دست نخورده مینای دندان با این ماده بیشتر از مواد دیگر است. به نظر منطقی می رسد که تأثیر ضد پوسیدگی اعمال نا منظم و گاهگاهی فلوراید با غلظت بالا به بالا رفتن سطح فلوراید روی مینای دندان مربوط می شود، اما هنوز هم روی این موضوع خیلی تحقیق نشده است.

قبل از اعمال موضعی فلوراید روی دندان ها باید آنها به صورت تخصصی پاکسازی و خشک شوند. دندان ها باید با رول های پنبه ایزوله شوند و سطوح دندان ها باید به مدت ۴ دقیقه با محلول فلوراید مرطوب نگه داشته شوند، و این کار باید با قرار دادن مداوم پنبه آغشته به فلوراید روی آنها انجام شود. بسته به اینکه منطقه ای که قرار است فلوراید روی آن اعمال شود چقدر بزرگ است، محلول فلورایده باید به گونه ای روی دندان ها اعمال شود که هر بار یک چهارم یا نیمی از دندان ها آغشته شوند و در این اثناء باید دندان ها عاری از بزاق نگه داشته شوند. در طول اعمال فلوراید لازم است به هیچ عنوان دندان ها آغشته به بزاق نشوند. نیم ساعت پس از اعمال فلوراید به مدت حداقل نیم ساعت باید از خوردن و آشامیدن هر چیزی اجتناب شود.

اعمال فلوراید روی دندان ها ممکن است برای کودکان خسته کننده باشد، به همین دلیل برای انجام این کار تکنیک هایی ابداع شده است تا باقی ماندن و نفوذ اعمال موضعی فلوراید روی دندان ها افزایش پیدا کند. عملیات مقدماتی روی دندان ها با اسید فسفریک رقیق قبل از اعمال فلوراید خاصیت اِچ کنندگی خفیفی روی مینای دندان بوجود می آورد، که به نظر می رسد منجر به افزایش جذب فلوراید و کاهش آلودگی در قسمت های پوسیده شود. با این حال، تست های بالینی طولانی مدت تری لازم است تا تأثیرگذاری این روش تأیید شود. راهکار دیگر برای افزایش جذب فلوراید طولانی تر کردن تماس فلوراید با سطح دندان، با تکنیک های پوشش دهی متفاوت است.

به منظور پیشگیری یا کاهش پوسیدگی زیر و نزدیک بندهای ارتودنسی، گزارش های متعددی وجود دارند که حاکی از تأثیر گذاری روش های مختلف اعمال موضعی فلوراید، شامل SnF، NaF، و APF هستند.

فلوراید تراپی در ارتودنسی

ژل های فلورایده

استفاده از ژل های فلورایده می تواند شامل اعمال تخصصی در تری هایی باشد که به صورت شخصی برای هر شخص قالب گیری و ساخته می شوند و به عنوان اپلیکاتور استفاده می شوند، یا خود بیمار می تواند با استفاده از مسواک این کار را انجام دهد. مطالعات چندانی روی روش های اعمال ژل های فلورایده روی دندان ها صورت نگرفته است، اما روش هایی که انجام آنها نسبت به فرایندهای استاندارد اعمال فلوراید روی دندان ها راحت تر هستند، با اقبال بیشتری مواجه شده اند. همانطور که پیش از این اشاره شد، به علت نفوذ اندک ژل ها، جذب فلوراید توسط مینای دندان، احتمالاً کم اثرتر از زمانی است که به صورت محلول استفاده می شود. با این حال، تحقیقات اخیر حاکی از این هستند که ژل های APF به همان اندازه خوب یا بهتر از دیگر مواد فلورایده موضعی هستند، از جمله محلول های APF، و بهتر می توانند سطوح بالاتر فلوراید را روی سطح مینای دندان ته نشین کنند و شروع فرایند شکل گیری ضایعات پوسیده و میزان گستردگی آنها را کاهش دهند.

ژل ها می توانند برای مدت زمانی طولانی تر از محلول ها روی مینای دندان ها نگه داشته شوند و شسته نشوند. از نظر تأثیر، ژل ها کمک می کنند یون های فلوراید روی سطح مینای دندان ها باقی بمانند و جذب آنها بالاتر برود.

ژل های فلوراید به شکل ترکیبات APF و SnF_۲ و NaF وجود دارند، اما در اکثر مطالعات از ترکیبات APF و NaF استفاده شده است. ژل های APF برای مصارف تخصصی حاوی فلوراید ۲/۱% از سدیم فلوراید در یک ژل مایع اسید فسفریک  M1/0 با pH تقریبی ۳ هستند. اما وقتی ژل های APF برای مصارف شخصی داخل منزل استفاده می شوند، حاوی فلوراید با غلظت پایین تر و pH بالاتری هستند. ژل های APF با برندهای مختلف و طعم های متنوعی، برای سلایق مختلف در دسترس هستند.

فلوراید تراپی در ارتودنسی

نحوه اعمال ژل های فلورایده روی دندان ها

در مطب های دندانپزشکی ژل های APF می توانند با قالب یا با تکنیکی شبیه رنگ آمیزی روی دندان ها اعمال شوند. تکنیک نخست، بواسطه تماس یکدست و نزدیک ژل و سطح دندان، که برای رسوب فلوراید لازم است، نتایجی بهتر در بر خواهد داشت. تکنیک قالب گیری بر اساس استفاده از تری های شخصی و از نوع دلخواه (تری های پلاستیکی، تری های فومی یکبار مصرف و به صرفه، قالب های آلژینات، تری های مومی) است که باید محکم به دور قوس دندانی قرار بگیرند. پس از پروفیلاکسی دقیق و  air dry(خشک کردن با هوا) کردن دندان ها، ۲ تا ۳ میلی لیتر ژل داخل تری ریخته می شود، پس از آن باید تری به مدت ۴ دقیقه روی هر قوس دندانی قرار بگیرد. با جدیدترین اپلیکاتورها، هر دو قوس دندانی را می توان به طور همزمان درمان کرد. ژل های اضافی و بزاق در طول فرایند باید از داخل دهان تخلیه شوند. سپس تری از روی دندان ها برداشته می شود و دندان ها با یک تکه پنبه پاک می شوند. به بیماران گفته می شود به مدت ۳۰ دقیقه از خوردن هر چیزی خودداری کنند.

در طول درمان ارتودنسی فرایند اعمال فلوراید ممکن است به طور سنتی همراه با قالب گیری از دندان ها انجام شود. هم تری های یکبار مصرف و به صرفه فومی جدید و هم قالب های آلژینات، که تنها تاج دندان ها را در بر می گیرند، در دسترس هستند، که می توانند مناسب ترین اپلیکاتورها باشند. در هر دو صورت، هر دو قوس دندانی به طور همزمان تحت فلوراید تراپی قرار می گیرند، در نتیجه کل زمان فلوراید تراپی به چند دقیقه کاهش می یابد. مزایای استفاده از قالب های آلژینات برای اعمال ژل های APF قابل اثبات هستند. یون های آزاد Ca در آلژینات، ممکن است در کنار سطح مشترک بین آلژینات و ژل فلوراید، با فلوراید ترکیب شوند، اما لایه ژل در تماس با دندان ها تحت تأثیر قرا نمی گیرد. توصیه می شود از یک دست قالب اضافی استفاده شود، زیرا شستن ژل باقی مانده از داخل تری دشوار است.

فلوراید تراپی در ارتودنسی

تا چند وقت اخیر، استفاده از ژل های SnF_۲ به خاطر ناپایداری آنها در شکل مایع منع می شد. با به ثبات رساندن SnF_۲ در یک محلول گلیسیرین می توان بر این مشکل فائق آمد. تاکنون تنها در یک مطالعه استفاده از ژل های فلورایده در دندانپزشکی پیشگیرانه برای بیماران ارتودنتیک در آزمایشات کوتاه مدت بررسی شده است. در این مطالعه مشخص شد وقتی از ژل های SnF_۲ ۴%/۰  به صورت روزانه و شخصی استفاده می شود، میزان انحلال پذیری مینای دندان به میزان چشمگیری کاهش می یابد. در این تکنیک، ژل روی مسواک ریخته می شود، و روی سطح تمام دندان ها توزیع می شود، و بلافاصله پس از مسواک زدن درست قبل از رفتن به رختخواب، به مدت حدوداً ۱۰ ثانیه داخل دهان چرخانده می شود و از دهان خارج می شود.

به طور خلاصه، ژل های فلورایده موضعی بواسطه اعمال راحت آنها، اصولاً انجام آن در مطب می تواند جایگزین رنگ آمیزی محلول های فلورایده قبل از کارگذاری ابزارهای ارتودنسی روی دندان ها شود. استفاده از روش اعمال ژل APF به عنوان یک فرایند معمول طی دوره درمان ارتودنسی توصیه می شود.