کیست ها و عفونت های دندانی

کیست های دندانی اغلب نتیجه یک دندان مشکل دار یا بافت آسیب دیده لثه می باشند. این حفره های کوچک پر از مایع، گاهی اوقات می توانند استریل یا ممکن است حاوی مواد عفونی باشند. کیست های دندانی می توانند اطراف ریشه های دندان های از دست رفته یا عفونی، داخل لثه ها، اطراف دندان های عقل نهفته، داخل سینوس های ماگزیلاری، یا داخل استخوان فک وجود بیایند.

اگر متوجه وجود زائده های عجیب داخل دهان و مسائل دیگر مربوط به سلامت دندان های خود شدید، برای صحبت کردن در مورد این تغییرات با دندانپزشک خود تعلل نکنید. درمان های اولیه و زود هنگام می توانند مسائل جدی مربوط به سلامتی را در مراحل اولیه نشان دهند یا از بروز مشکلات دندانی دیگر پیشگیری نمایند. علت بروز و وخامت کیست های دندانی روند درمان را مشخص خواهد نمود.

کیست و عفونت های دندانی

کیست دهان چیست؟

کیست دهان نوعی زائده کوچک است که می تواند داخل دهان بوجود بیاید. آنها کیسه های کوچک پر از مایع هستند که احساسی شبیه یک برجستگی کوچک بوجود می آورند. این کیست های دهانی گاهی اوقات تحت عنوان موکوسل mucoceles یا کیست های مخاطی شناخته می شوند. در اکثر موارد، کیست های دهانی ممکن است احساس عجیبی بوجود بیاورند، اما آنها بی ضرر هستند.

کیست های دهانی بیشتر در سمت لبی دندان ها شایع می باشند، اما امکان بروز آنها داخل گونه ها، روی  زبان، روی سقف دهان، کف دهان، و اطراف هر گونه پیرسینگ دهانی نیز وجود دارد.

علل بروز کیست و عفونت های دندانی

معمولاً کیست ها در قسمت نوک ریشه دندان های از دست رفته یا دندان هایی که در حال از دست رفتن هستند شروع به شکل گیری می کنند.

• برخی از آنها به دلیل نحوه رشد نادرست یک یا چند دندان و نیز قرار گیری نامناسب آنها داخل دهان بروز می یابند، برخی دیگر به علت نحوه رویش غیر عادی یک دندان شکل می گیرند.
• درمان ریشه ای که به طور طبیعی با شکست مواجه شده است یا در نتیجه فرایندی که به صورت نادرست انجام شده است.
• به دلیل وجود سندروم های ژنتیکی (سندروم گورلین)، در این صورت علائم و نشانه های دیگری نیز باید وجود داشته باشند.
• کیست ها می توانند اطراف تاج ها (و ریشه های) دندان های نهفته شکل بگیرند. دندان های عقلی که نهفته هستند، از جمله علل معمول برای تشکیل کیست ها می باشند.
• از آنجا که دندان هایی که تحت تأثیر کیست قرار می گیرند از دست رفته اند (تروما یا عفونت)، ریشه دندانی که تحت درمان قرار نگرفته است یا درمان اشتباه روی آن انجام شده است.

کیست های دندانی می توانند در ارتباط با هر یک از دندان های شما شکل بگیرند و معمولاً در هر دوره ای به صورت تکی شکل می گیرند، با این حال، برخی افراد بیشتر از سایرین مستعد بروز آنها هستند.

این به وضعیت دندان های آنها بستگی دارد یا اینکه یک بیماری خاص دارند که مشخصه ویژه آن تشکیل کیست های دندانی به عنوان علامت و نشانه می باشد. دندانپزشک شما باید بتواند برای شما با جزئیات، علل بروز کیست های خاص شما را توضیح دهد.

کیست های دندانی چه مشکلاتی می توانند بوجود بیاورند؟

کیست های دندانی ممکن است منجر به بروز مشکلات زیر شوند:

• درد و یا تورم در نتیجه عفونت
• تضعیف استخوان فک ناشی از گسترش کیست
• جابجا شدن دندان هایی که با بزرگ شدن کیست ها به یک سمت فشرده می شوند
• مشکلات تنفس و خواب ناشی از مشکلات سینوسی

کیست های دندانس بدون علامت می توانند ماه ها یا حتی سال ها تشخیص داده نشده باقی بمانند.

کیست و عفونت های دندانی

انواع کیست های دندانی

کیست های پری آپیکال (کیست های ادنتوژنیک یا کیست های رادیکولار)

این شایع ترین نوع کیست ادونتوژنیک (با منشاء دندانی) می باشد و نام های مختلفی دارد، از جمله کیست رادیکولار، کیست پریودنتال آپیکال، کیست انتهای ریشه، و کیست دندانی.

مرگ یا نکروز بافت پالپ داخل دندان، که ناشی از پوسیدگی دندان یا تروما می باشد، موجب بروز این نوع کیست ها خواهد شد. روند نکروز پالپ موجب بروز التهاب و آزاد شدن سموم در اپکس یا انتهای نوک ریشه می شود.

این نوع کیست اغلب با درمان اندودانتیک درمان می شود. در صورتی که درمان اندودانتیک مؤثر نباشد، دندان کشیده می شود، محل کیست پاکسازی می شود، و با مواد استخوان مصنوعی پر می شود.

روش های سنتی به اندازه کافی مؤثر نبودند زیرا کیست ها مجدداً شکل می گرفتند. بر اساس مدرن ترین روش های درمان، برای پرهیز از این مشکل باید پر کردن معکوس ریشه دندان باید انجام شود.

کیست های فولیکولار یا کیست های مولد دندان

این نوع کیست ها که عموماً در ناحیه اطراف دندان های عقل یا دندان های نیش دائمی فک بالا شکل می گیرند، اطراف تاج دندان های نهفته بوجود می آیند. فشار ناشی از دندان در حال رویش روی فولیکول ممکن است موجب بروز کیست های مولد دندان شود. این فشار می تواند جریان خون را خراب کند و موجب انباشته شدن مایع بین بافت غشای مینای دندان و بخش کورورنال دندان شود. کیست های مولد دندان معمولاً به سرعت رشد و توسعه پیدا می کنند.

درمان اغلب شامل کشیدن دندان همراه با کیست و نیز تخلیه کیست با روش جراحی می باشد. درمان اغلب موفقیت آمیز است، و لازم است بیمار برای بررسی بروز مجدد به طور منظم به دندانپزشک مراجعه نماید.

تومورهای ادنتوژنک کراتوسیستیک

تومورهای ادنتوژنیک کراتوسیستیک اساساً بیشتر در منطقه خلفی فک پایین یا مندیبل بوجود می آیند و ویژگی های آنها شبیه به دیگر انواع کیست ها می باشد. تشخیص دقیق تنها با نمونه برداری و تحلیل میکروسکوپی، و تصاویر پانورامیک با اشعه ایکس قابل دستیابی است.

اغلب تورم تنها علامتی است که بیماران تجربه خواهند کرد. نظریه های متعددی در مورد منشاء کراتوسیست وجود دارد. برخی متخصصان بر این باورند که کیست در جایی بوجود می آید که باید دندان وجود داشته باشد. برخی معتقدند که تومورها ناشی از لامینای دندان نهفته می باشند.

برش و خارج کردن کیست با جراحی یا درمان های دیگر استفاده می شود. بیمار در طول زندگی تحت نظر خواهد بود تا شواهر بروز مجدد کیست مورد بررسی قرار بگیرد.

کیست و عفونت های دندانی

چگونه می توان متوجه کیست های دندانی شد؟

یک کیست کوچک دندانی که داخل استخوان فک رشد می کند ممکن است با تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس قابل مشاهده باشند. کیست های بزرگتر ممکن است موجب بروز تورم های سفت روی صورت شوند. علاوه بر این، در منطقه ای که کیست بوجود آمده است ممکن است دندان های شما به سرعت جابجا شوند.

تأیید تشخیص وجود کیست با آزمایش نمونه بافتی انجام می شود که طی جراحی از ضایعه برداشته شده است. برخی تومورهای دیگر نیز وجود دارند که ممکن است شبیه کیست باشند، اما درمان کاملاً متفاوتی خواهند داشت. گرفتن تصاویر رادیو گرافی با اشعه ایکس به صورت دوره ای، برای شناسایی کیست های دندان و دیگر ناهنجاری های استخوانی ضروری است.

چه تفاوتی بین کیست و آبسه دندان وجود دارد؟

تفاوت بین کیست و آبسه های دندانی قطعاً شایع ترین دو راهی است که بیماران وقتی یک تورم دردناک داخل دهان خود را تجربه می کنند با آن مواجه می شوند. بنابراین، لازم است که بیماران بدانند که اصلی ترین تفاوت بین کیست ها و آبسه های دندانی عفونت است. اکثر کیست های دندانی عفونی نیستند، اما اگر عفونی شوند، آبسه نامیده می شوند. معمولاً آبسه روی یک کیست دندانی یا نزدیک به آن اتفاق می افتد.

اصلی ترین دلیل بروز آبسه های دندانی وجود باکتری روی لثه است. در اکثر موارد، این اتفاق به دلیل پوسیدگی های دندانی رخ می دهد. اگر بیمار آبسه کوچکی داشته باشد، می تواند آن را با آنتی بیوتیک درمان کند. با این حال، آبسه های بزرگ باید توسط جراح دهان و دندان برداشته شود.

کیست های دندانی چگونه درمان می شوند؟

دو روش برای درمان کیست های دندانی وجود دارد:

• جراحی: برای برداشتن انواع کیست ها یا تومورها.
• درمان اندودانتیک: اگر کیست با عفونت ریشه دندان همراه باشد، این درمان در کنار برداشت کیست با جراحی انجام می شود.

برداشت کیست با جراحی

گام اول: شناسایی

کیست های دندانی معمولاً طی یک معاینه روتین شناسایی می شوند، که شامل گرفتن تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس می باشد. بعلاوه، دندانپزشک شما ممکن است دستور گرفتن اسکن سه بعدی CBCT را بدهد که اطلاعات بیشتری در مورد کیست و ارتباط آن با دندان های اطرافو ساختارهای دیگر (اعصاب، سینوس) داخل استخوان ارائه می دهد.

گام دوم: آماده سازی های قبل از جراحی

چند روز قبل، جرمگیری و پولیش کامل و دقیق دندان ها انجام می شود. علاوه بر این، یک پروبیوتیک خوراکی به بیمار داده می شود که تعداد باکتری های مفید داخل بزاق دهان را افزایش می دهد تا بهبود به راحتی صورت گیرد. اگر نیاز به درمان ریشه داشته باشید، این کار قبل از جراحی انجام می شود.

گام سوم: خارج کردن کیست

کیست با انجام جراحی تحت بی حسی موضعی، و از طریق یک مجرا که درون استخوان ایجاد می شود برداشته می شود. علاوه بر این، ممکن است شما بخواهید در طول همه فرایند برای شما آرام بخش نیز استفاده شود تا مطمئن شوید تجربه ای بدون اضطراب خواهید داشت.

اگر درون کیست دندانی نهفته باشد، آن نیز باید کشیده شود. علاوه بر این، برای پر کردن حفره خالی به جا مانده پس از تخلیه کیست، ممکن است از مواد پیوند استخوان استفاده شود. پس از آن روی لثه ها بخیه زده می شود که لازم است چند روز بعد کشیده شوند.

بافت موجود می تواند برای بررسی و شناسایی زیر میکروسکوپ به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال شود. این کار برای شناسایی دیگر انواع تومورهایی که شبیه کیست هستند نیز مهم است.

کیست و عفونت های دندانی

درمان کیست های دهانی در منزل

بهترین راه برای پرداختن به یک کیست دهانی این است که به سادگی آن را رها کنید و بهداشت دهانی را به خوبی رعایت کنید، پس از هر وعده غذایی مسواک بزنید و حداقل یک مرتبه شب ها نخ دندان بکشید. این کیست ها بدون هیچ خطری به صورت خود به خود می ترکند، و هیچ مشکل یا عارضه جانبی جدی بوجود نمی آورند.

سعی نکنید خودتان کیست را لمس کنید یا آن را بتراکانید. این کار موجب بوجود بروز صدمات ناخواسته یا حتی عفونت جدی می شود. بهتر است به جای متأسف شدن ایمن بمانید.

چگونه می توان از شکل گیری کیست های دندانی پیشگیری نمود؟

دندان هایی که زنده می مانند، به ندرت کنار آنها کیستی بوجود می آید. اگر اعصاب داخل دندان (در نتیجه یک عفونت یا تروما) بمیرند، برای متوقف کردن روند تبدیل شدن آن به منبع عفونت، باید هرچه سریع تر تحت درمان تخصصی قرار بگیرد. اگر این کار موفقیت آمیز باشد، بافت های نزدیک ریشه برای تشکیل یک کیست (یا یک آبسه) تحریک نخواهند شد. به همین دلیل است که چرا مراجعات منظم به دندانپزشک بسیار مهم هستند.

گاهی اوقات، دندانپزشک شما نگران این موضوع خواهد بود که آیا هیچ یک از دندان های شما نهفته شده اند یا خیر. گرفتن عکس توموگرافی با کامپیوتر برای چنین مواردی توصیه می شود زیرا بواسطه آنها احتمال بررسی موقعیت دندان ها و وضعیت سلامت دهان وجود خواهد داشت. این هم می تواند به یافتن کیست ها وقتی آنها کوچک هستند کمک کند، و هم با برداشتن نقطه آغاز احتمالی می توان از تشکیل کیست پیشگیری نمود.