در این مقاله قصد داریم به بیان موارد اورژانسی بپردازیم که بیمار ممکن است در طول درمان ارتودنسی خود با آنها مواجه شود. به خاطر داشته باشید تنها موارد حاد اورژانسی ممکن است نیاز به مراجعه فوری به ارتودنتیست داشته باشند. بسیاری از این موارد با کمک نکاتی که در این مقاله به شما آموزش خواهیم داد، به راحتی قابل کنترل هستند.

مشکلات شایع در طی درمان ارتودنسی

گیر کردن ذرات غذا در براکت ارتودنسی

این مورد اورژانسی نیست اما برای بیماری که از براکت های ارتودنسی استفاده می کند می تواند ناراحت کننده یا خجالت آور باشد. این مشکل به راحتی و با کمک نخ دندان قابل حل است. سعی کنید گره کوچکی در وسط نخ بزنید تا به برداشتن ذرات غذا کمک کند، یا از مسواک های بین دندانی یا خلال دندان برای کندن غذاهای گیر کرده بین دندان و براکت ها استفاده کنید.

مشکلات شایع در طی درمان ارتودنسی

کنده شدن لیگاچور

رابربند یا الاستیک های ارتودنسی یا سیم های نازک که تحت عنوان لیگاچور شناخته می شوند، سیم ها را روی براکت ها نگه می دارند. در صورت خارج شدن لیگاچور کشی می توانید با استفاده از یک موچین استریل، به سادگی آن را در جای خود قرار دهید. در صورت شل شدن یک لیگاچور سیمی، تنها لازم است با استفاده از یک موچین استریل آن را خارج کنید. در صورتی که لیگاچور سیمی به داخل گونه یا لب فرو می رود اما شل نشده است، با استفاده از پاک کن سر مداد آن را به سمت داخل خم کنید تا مانع ایجاد ناراحتی شوید. البته، در صورت گم شدن یا شکستن لیگاچور، باید کارهای دیگری انجام دهید. همه لیگاچورها را بررسی نمایید. شکستن یا گم شدن لیگاچورها را باید به ارتودنتیست اطلاع دهید.

آزردگی بافت دهان و دندان

یک یا دو روز پس از تنظیم براکت ها یا ریتینرها، بروز ناراحتی برای بیماران کاملاً طبیعی است. اما این مشکل می تواند حین غذا خوردن ناراحت کننده باشد. به بیمار اطمینان دهید که این ناراحتی کاملاً طبیعی و موقتی است. او را به خوردن غذاهای نرم تشویق نمایید و از او بخواهید دهان خود را با آب ولرم و نمک شستشو دهد.

مشکلات شایع در طی درمان ارتودنسی

بروز زخم داخل دهان

برخی بیماران بیشتر مستعد ایجاد زخم هستند. هرچند براکت ها عامل بروز این مشکل نیستند، اما با وجود ناراحتی ناشی از برخورد براکت ها به بافت های داخل دهان می توان آن را پیش بینی و کنترل نمود. ممکن است در چند منطقه از داخل دهان، از جمله گونه ها، لب ها و زبان زخم ایجاد شود. این وضعیت نیز اورژانسی نیست اما می تواند برای بیمار بسیار ناراحت کننده باشد. با قرار دادن مستقیم مقدار اندکی بی حس کننده موضعی با استفاده از پنبه روی محل زخم، به راحتی می توان آن را تسکین داد. این کار را می توان چند مرتبه تکرار نمود.

مشکلات شایع در طی درمان ارتودنسی

التهاب و سوزش لب و گونه ها

گاهی اوقات براکت های جدید می توانند برای مخاط، مخصوصاً حین خوردن غذا، سوزش ایجاد کنند. مقدار اندکی موم ارتودنسی می تواند مانعی فوق العاده بین فلز و بافت داخل دهان باشد. به راحتی یک تکه کوچک از آن را بین انگشتان خود بچرخانید و آن را به گلوله کوچکی به اندازه نخود تبدیل کنید. گلوله را صاف کنید و آن را به طور کامل روی براکت هایی قرار دهید که ایجاد ناراحتی می کنند. در صورت بلعیده شده موم، جای هیچ نگرانی نیست. موم ارتودنسی کاملاً بی خطر است.

مشکلات شایع در طی درمان ارتودنسی

بیرون زدن سیم ارتودنسی

گاهی اوقات، انتهای سیم کمانی بیرون می آید و موجب سوزش داخل دهان می شود. با استفاده از پاک کن سر مداد می توان سیم را به سمت داخل فشار داد. در صورتی که سیم به جای مناسبی جابجا نشد، آن را با موم ارتودنسی بپوشانید و در اسرع وقت به ارتودنتیست مراجعه کنید. در صورتی که سیم موجب بروز ناراحتی زیادی شده باشد، و امکان دسترسی به ارتودنتیست نیز وجود نداشته باشد، آخرین راهکار بریدن آن است.

مشکلات شایع در طی درمان ارتودنسی

شل شدن براکت ها، سیم های کمانی و بندها

در صورت شل شدن براکت ها، بایستی با ارتودنتیست تماس بگیرید تا گام درست بعدی را برای شما مشخص نماید. براکت بخشی از بریس ارتودنسی است که با استفاده از چسب مخصوصی به دندان چسبانده می شود. عموماً این قطعه در وسط هر دندان چسبانده می شود. همواره به بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار دارند توصیه می شود از یک دسته غذاهای خشک و سفت بپرهیزند. گاهی اوقات حین خوردن یکی از این غذاها ممکن است براکت کنده شود یا حین بازی به دهان ضربه وارد شود (همواره به بیماران توصیه می شود حین ورزش و بازی از محافظ دندان استفاده کنند).

در صورتی که براکت در مرکز دندان نباشد، ممکن است اتصال آن از بین رفته باشد. در صورت بروز هر یک از این مشکلات با ارتودنتیست تماس بگیرید تا به شما بگوید چه باید بکنید. اگر براکت شل شده روی سیم چرخیده و رو به بیرون آمده است و امکان دسترسی به ارتودنتیست وجود ندارد، می توانید با کمک موم ارتودنسی آن را به طور موقت ثابت کنید تا از درد و سوزش آن کاهش دهید و از آسیب بیشتر پیشگیری نمایید. اما مراقب باشید مانع قورت دادن آن یا دیگر حوادث شوید. برای قرار دادن مجدد براکت ها سر جای خود، از موچین استریل استفاده نمایید تا براکت را در امتداد سیم بلغزانید تا بین دو دندان قرار بگیرد. براکت را به سمت موقعیت صحیح بچرخانید، سپس آن را به سمت مرکز دندان بلغزانید.

قورت دادن یک قطعه از ابزار

این اتفاق بسیار نادر است، اما ممکن است رخ دهد و می تواند برای بیمار هشدار دهنده باشد. در صورتی که این اتفاق رخ داد آرامش خود را حفظ نمایید. در صورتی که بیمار به شدت سرفه می کند یا در تنفس خود مشکل دارد، ممکن است قطعه وارد مسیر تنفسی شده باشد. در صورتی که آن را می بینید، می توانید با دقت آن را خارج کنید. اما زیاد برای آن تلاش نکنید زیرا ممکن است آسیب رسان باشد. در صورت امکان، تحت شرایط مقتضی، براکت ها را بررسی کنید تا اگر با گم شدن قطعه مشکلی بوجود آمده است، از جمله شل شدن ابزار، یا ایجاد سوزش، طبق دستورالعمل های بالا عمل نمایید.

آیا تا به حال شده است به این فکر کنید که ای کاش درمانی وجود داشت که با کمک آن در مدتی کوتاه، بدون اینکه مدام به ارتودنتیست مراجعه کنم، دندان های صاف تری داشتم تا جذاب تر به نظر می رسیدم؟ اگر دندان های شما هم جزء کسانی هستید که چنین احساسی دارند، می توانیم این خبر خوب را به شما بدهیم که گزینه های زیادیدر اختیار دارید تا با کمک آنها مشکل ناصاف بودن دندان های خود را برطرف کنید. از بین این گزینه ها می توانید از روش هایی استفاده کنید که دیگر افراد بزرگسال آنها را برای درمان دندان های خود در مدتی کوتاه، انتخاب می کنند. اما بدون داشتن اطلاعات کافی از این ابزارها شاید دانستن اینکه کدام یک را انتخاب کنید، دشوار باشد. تنها راهکار مطالعه مقالاتی است که راجع به آنها نوشته شده اند. یکی از گزینه هایی که به سرعت به شهرت زیادی دست یافت براکت های سلف لیگیت (خود- تنظیم) یا براکت های دیمون هستند که ما قصد داریم در این مقاله به مقایسه آنها با نمونه های سنتی شان بپردازیم.

مقایسه براکت های سنتی و براکت های سلف لیگیت یا دیمون

مقایسه براکت دیمون با براکت فلزی

تفاوت در شکل ظاهری

شاید سال ها تنها گزینه واقعی برای صاف کردن دندان ها براکت های سنتی و سیم های کمانی بودند. در سیستم سنتی درمان ارتودنسی، براکت ها به دندان ها چسبانده می شوند و سیمی که روی آنها در امتداد دندان ها قرار می گیرد با استفاده از یک لیگاچور یا گره الاستیک کوچک روی آنها محکم می شود. در سیستم براکت های سلف لیگیت یا براکت های دیمون، براکت ها و سیم های کمانی هنوز هم استفاده می شوند اما از طرفی براکت های آنها کوچکتر از براکت های سیستم سنتی هستند و از جنس فلز بسیار محکمی ساخته شده اند و از سوی دیگر، به جای استفاده از لیگاچور یا گره که در نمونه های سنتی وجود دارند، در این نوع براکت ها از یک ورودی لغزنده خاص استفاده می شود که سیم کمانی را در جای خود نگه می دارد. این لغزندگی کمک می کند از میزان اصطحکاک و باندینگ دندان کاسته شود، در حالی که میزان تنظیم مورد نیاز در طول درمان بسیار اندک خواهد بود. به این معنا که تعداد دفعات مورد نیاز برای مراجعه به ارتودنتیست کمتر خواهد بود.

سهولت بیشتر در حفظ بهداشت دهان و دندان ها

به علت عدم استفاده از گره الاستیک یا لیگاچور در ساختار اینگونه براکت ها، احتمال تشکیل پلاک و انباشته شدن ذرات غذا در اطراف ابزار کاهش خواهد یافت و از سوی دیگر مسواک زدن اطراف آنها بسیار ساده تر انجام خواهد شد.

دوره درمان کوتاه تر

بسته به مشکلی که در حال درمان آن هستیم و نیز میزان واکنش دهان به درمان، دوره درمان در بیماران مختلف متفاوت است، با این حال دوره درمان بیمارانی که از براکت های دیمون استفاده می کنند نسبت به افرادی که از براکت های فلزی سنتی استفاده می کنند سریع تر سپری خواهد شد و کوتاه تر خواهد بود. سیم های حافظه دار، با استفاده از نیرویی که به لحاظ بیولوژیکی بسیار حساس است، به آرامی دندان ها را به سمت محل درست خود هدایت می کنند.

مقایسه براکت دیمون با براکت فلزی

دوره درمان راحت تر

در براکت های سلف لیگیت برای جابجایی دندان ها از نیروی اصطحکاک کمتری استفاده می شود در نتیجه درمان برای بیمار راحت تر خواهد بود. سیستم لغزنده براکت های سلف لیگیت دیمون به دندان ها اجازه می دهد آزادانه تر جابجا شوند، به همین دلیل این جابجایی دندان ها سریع تر اتفاق خواهد افتاد.

ظاهری زیباتر

بیماران این براکت ها را بیشتر دوست دارند زیرا به گونه ای ساخته شده اند که نمود ظاهری کمتری دارند. هرچند براکت های سنتی نسبت به سال های گذشته صاف تر و صیقلی تر شده اند اما لیگاچوری که روی آنها قرار می گیرد باعث شده است، ظاهر برجسته تری داشته باشند، چیزی که شما در براکت های دیمون مشاهده نمی کنید.

مقایسه براکت دیمون با براکت فلزی

نتایج قابل قبول تر

بعلاوه، براکت های سلف لیگیت دیمون می توانند تناسب چهره را بهبود دهند و اجزاء آن را با یکدیگر هماهنگ تر سازند، کاری که براکت های سنتی قادر به انجام آن نیستند. با استفاده از سیستم براکت های دیمون، ارتودنتیست می تواند عرض لبخند بیمار را افزایش دهد و لبخندی خلق کند که از نظر زیبایی مطلوب تر است. همه اینها بدون نیاز به گره های الاستیک، کشیدن دندان یا دیگر اقدامات انجام خواهند شد. با استفاده از این براکت ها بیمار لبخند کاملی خواهد داشت و گونه ها و لب ها پرتر به نظر خواهند رسید. بیماران بزرگسال برای اصلاح مشکلات لبخند خود بیشتر ترجیح می دهند از سیستم براکت های سلف لیگیت دیمون استفاده کنند زیرا می تواند افت طبیعی صورت که به مرور زمان در نیمه پایینی رخ می دهد را جبران کند. سیستم براکت های دیمون می تواند وضعیت قرار گیری و صاف بودن دندان ها را بهبود بخشد در حالی که عرض قوس دندانی را افزایش دهد و کمک کند چهره ظاهر پر و جذاب تری داشته باشد. تفاوتی که براکت های دیمون با براکت های سنتی دارند این است که براکت های دیمون نه تنها صاف شدن دندان ها برای رسیدن به لبخندی ایده آل را مد نظر قرار می دهند، بلکه به تناسب لبخند با دیگر اجزاء صورت نیز اهمیت می دهد.

مقایسه براکت دیمون با براکت فلزی

برابری براکت های شفاف دیمون با براکت های شفاف سیستم سنتی

براکت های سلف لیگیت دیمون نیز مانند براکت های سنتی دارای دو نمونه فلزی و شفاف هستند. براکت های شفاف دیمون عملکردی مشابه براکت های سرامیکی سنتی دارند اما از آنجا که کوچکتر هستند کمتر از آنها جلب توجه می کنند.

بسیاری از افرادی که قصد دارند تحت درمان ارتودنسی قرار بگیرند سؤالات زیادی به ذهنشان می رسد که اگر پاسخ داده شوند با خیال راحت تر می توانند درمان خود را آغاز و دنبال نمایند. شاید اینجا برای شروع خوب باشد، تا حتی شده تعدادی از پاسخ های شما را پاسخ دهیم.

نکاتی که باید قبل از آغاز درمان ارتودنسی بدانید

با یک جلسه مشاوره رایگان ارتودنسی آغاز کنید.

هر بیمار شرایط متفاوتی دارد و با تشخیص دوست و آشنا نمی تواند پیش بینی کند چه روش درمانی نیاز دارد. بهترین راه برای فهمیدن اینکه چه روش درمانی برای شما نیاز است، گرفتن وقت مشاوره از یک ارتودنتیست است که بسیاری از ارتودنتیست ها این کار را همیشه، یا دوره ای به صورت رایگان انجام می دهند. اگر نمی دانید خودتان یا کودکتان به بریس و براکت نیاز دارید یا نه، بهتر است با گرفتن وقت مشاوره ارتودنسی درمان را آغاز کنید. اینها سؤالاتی هستند که باید در این جلسه مشاوره از ارتودنتیست خود بپرسید:

• از ارتودنتیست بپرسید علاوه بر صاف شدن دندان ها، مشکلات بایت نیز بر طرف خواهند شد.
• از او بخواهید در صورت امکان تصاویر دندان های بیمارانی که شرایطشان مشابه شما بوده است را قبل و بعد از درمان به شما نشان دهد.
• بپرسید درمان ارتودنسی چه تأثیری روی ظاهر چهره خواهد داشت.

نکاتی که باید قبل از آغاز درمان ارتودنسی بدانید

سن شما مهم نیست.

نیاز نیست حتماً در رده سنی خاصی باشید تا بتوانید از خدمات درمان ارتودنسی استفاده نمایید. در واقع درمان ارتودنسی می تواند برای بیماران در همه سنین مفید باشد. اما عاقلانه آن است که درمان در سنین پایین تر آغاز شود زیرا طول درمان کوتاه تر خواهد بود، در عین حال به راحتی از نتایج بهتری برخوردار خواهید شد.

هدف تنها صاف کردن دندان ها نیست.

شاید تصور شود که براکت ها تنها با هدف صاف کردن دندان ها استفاده می شوند، در حالی که این تنها یکی از اهداف استفاده از بریس ها است و تنها هدف نیست. به همین دلیل در جلسه ای که برای مشاوره مراجعه می کنید، ارتودنتیست دهان، دندان ها و فک را از جنبه های مختلفی مورد بررسی قرار می دهد و سؤالات زیادی از شما می پرسد. مثلاً اینکه در استخوان فک خود احساس درد دارید؟ آیا تاکنون مشکلاتی مانند خونریزی لثه داشته اید؟ آیا هیچ یک از دندان های  شما لق هستند یا تکان می خورند؟ ارتودنتیست دلایل خوبی برای مطرح کردن این سؤالات دارد، بنابراین بهترین پاسخ را بدهید. صبور باشید، زیرا ارتودنتیست دهان را برای بررسی فشردگی دندان ها،  شکاف در خط لثه، و نهفتگی دندان ها مورد بررسی قرار خواهد داد.

ممکن است بایت شما نیز نیاز به اصلاح داشته باشد.

علاوه بر مشخص نمودن اینکه دندان ها صاف هستند یا خیر، ارتودنتیست چک می کند تا ببیند آیا بایت نیز سالم است. “بایت” با قرار دادن دو فک بالا و پایین روی یکدیگر و سپس بازکردن مجدد آنها اتفاق می افتد. با انجام این کار، دو ردیف دندان باید با یکدیگر تماس داشته باشند، اما نباید ساییدگی و فشردگی در آنها وجود داشته  باشد. به همین ترتیب، نباید هیچ شکاف بزرگی بین دندان های بالا و پایین وجود داشته باشد.

این بخش مهمی است که می توان اطمینان حاصل نمود که دهان عملکردی صحیح دارد. مسائل مربوط به بایت اگر درمان نشوند می توانند منجر به سر دردهای مربوط به اختلالات فکی- گیجگاهی و مشکلات مربوط به جویدن و حرف زدن شوند. به همین دلیل، به خاطر داشته باشید که جلسات ارتودنسی تنها برای تصمیم گیری راجع به استفاده از برس ها نیستند. این جلسه به منظور بهبود کوچکترین مشکلات در کوتاه ترین زمان  ممکن و مشکلاتی است که مورد توجه قرار نمی گیرند اما می توانند به یک چالش بزرگ تبدیل شوند.

نکاتی که باید قبل از آغاز درمان ارتودنسی بدانید

برای استفاده از بریس یا براکت های نامرئی اصرار نداشته باشید.

امروزه دندانپزشکی مدرن در حال پرداختن به بیمارانی است که واقعاً توجهی به روند درمان و توصیه های پزشک خود ندارند. معمولاً آنها می خواهند ابزار ارتودنسی آنها توجه مخاطب را به خود جلب نکند، یا در واقع قابل مشاهده نباشد. هرچند این انتظار قابل درک است- و نوع خاصی از “براکت های نامرئی” هم وجود دارند- اما همیشه گزینه مناسبی نیستند. براکت های نامرئی به گونه ای طراحی شده اند که متناسب با دندان ها باشند و روی آنها قابل مشاهده نباشند، به همین دلیل بیشتر در بین نوجوانان شناخته شده هستند. با این حال، تنها درصد کمی از بیماران با براکت ها و الاینرهای پلاستیکی سازگار هستند.

شاید دشوار باشد که بتوان به یک بیمار، مخصوصاً بیمار جوان گفت که همیشه “زیباترین” گزینه بهترین گزینه نیست، و اینکه نتایج نهایی مهم تر هستند. در صورتی که درمان پیشنهادی پزشک خود را بپذیرید، قرار است در دراز مدت صاحب دندان هایی صاف تر، دهانی سالم تر، و لبخندی زیباتر شوید. اگر روی گزینه ای اصرار داشته باشید که برای شما مناسب نیست، ممکن است در نهایت باز هم مجبور به استفاده از براکت های فلزی شوید و در واقع مجبور باشید دو مرتبه از بریس ها استفاده نمایید.

هزینه درمان ارتودنسی متفاوت خواهد بود.

خبر بد اینکه بریس های ارتودنسی واقعاً ارزان نیستند. آنها می توانند گزینه های گرانی باشند، اما از آنجا که استفاده از آنها ضروری است، طرح های دندانپزشکی و برنامه های پرداخت مختلفی وجود دارند تا در پرداخت هزینه ها به بیمار کمک کنند. نکته مهم این است که بدانید هزینه ها به شدت متفاوت هستند. سن بیمار، اینکه بیمار مشکلات دیگری دارد یا خیر، و بسیاری مسائل دیگر  روی هزینه ها تأثیر دارند.

طول درمان تقریباً دو سال است.

درمان معمولاً دو سال طول می کشد، اما برای هر شخصی به کارهایی بستگی دارد که نیاز است برای صاف شدن دندان ها و اصلاح وضعیت بایت او انجام شود. روش های مختلفی هستند که می توان برای صاف شدن سریع دندان ها انجام داد، اما معمولاً این روش ها توصیه نمی شوند مگر اینکه واقعاً بیمار کاملاً سالم باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با ارتودنتیست خود مشورت نمایید،  اما بهتر است از قبل بدانید که ممکن است نیاز باشد درد بیشتری تحمل کنید. این روش های فوری معمولاً شامل یک جراحی جزئی هستند. با استفاده از این روش ها دندان ها پس از حدود شش ماه صاف خواهند شد، اما فرایند بهبود دردناک خواهد بود. به همین دلیل، ارتودنتیست تمام تلاش خود را خواهد کرد تا شما را متقاعد کند راحت ترین مسیر را پیش رویتان بگذارد. اگر اصرار دارید سرعت روند فرایند درمان را افزایش دهید و حاضرید مسئولیت عوارض جانبی و خطرات آن را قبول کنید، می توانید هر یک از ابزارهایی که دوست دارید را انتخاب کنید.

تغییر ارتودنتیست در میانه روند درمان هزینه اضافی در بر دارد.

گاهی اوقات در اواسط دوره درمان ارتودنسی ممکن است بیمار مجبور باشد ارتودنتیست خود را تعویض کند. این موقعیت به شرایط بیمار بستگی دارد، مثلاً ممکن است قصد نقل مکان داشته باشد. اگر چنین موقعیتی پیش بیاید و مجبور به انجام آن باشید، باید هزینه آن را نیز بپردازید. به همین دلایل است که پیش از آغاز درمان باید ارتودنتیست خود را با دقت انتخاب کنید.

اشعه ایکس چه نقشی در درمان ارتودنسی دارد؟

در طول طرح درمان ارتودنسی ممکن است زمانی برسد که به تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس نیاز خواهید داشت، و ممکن است تصور کنید چندان ضروری نیست. شاید تصور کنید در آخرین مراجعه به دندانپزشک عکس رادیوگرافی گرفته اید، بنابراین چرا باید مجدداً آن را انجام دهید؟ چیزی که نمی دانید شاید این است که تصویر رادیوگرافی که برای درمان ارتودنسی تهیه می شود با تصویر رادیوگرافی که دندانپزشک نیاز دارد متفاوت است. آنچه ارتودنتیست شما نیاز دارد اندکی عمقی تر از تصاویر رادیوگرافی سنتی است. اگر بدانید ارتودنتیست در طول درمان ارتودنسی برای استفاده از تصاویر رادیوگرافی چگونه برنامه ریزی می کند، متوجه خواهید شد چقدر اهمیت دارند.

تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس چیست؟

حاصل رادیوگرافی با اشعه ایکس تصویری است که با کمک تاباندن اشعه ایکس گرفته می شود. بخش جذاب این نوع پرتونگاری آن است که با کمک آنها می توان درون پوست و بافت نرم و نیز تحلیل استخوان ها را نیز مشاهده کرد. سپس استخوان ها امواج را منعکس می کنند که توسط پزشکان، دندانپزشکان و ارتودنتیست ها مورد استفاده قرار می گیرد تا نگاه بهتری به آنچه که در داخل بدن در حال وقوع است داشته باشند.

اهمیت تصویر رادیوگرافی در درمان ارتودنسی

ارتودنتیست با نگاه عمیق تر به اجزاء داخلی دهان و آنچه در حال وقوع است، می تواند بهترین طرح درمان برای صاف کردن صحیح دندان ها و فک ها با کمک براکت ها، اینویزیلاین یا دیگر ابزارهای ارتودنسی را طراحی کند. علاوه بر این، تصویر رادیوگرافی تنها ابزار برای مشاهده ریشه های دندان ها است. این از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا می تواند به ارتودنتیست کمک کند مشخص نماید آیا طرح درمان عمل می کند یا بر اساس روند پیشرفت شما نیاز است تغییر کند.

تصاویر رادیوگرافی در درمان ارتودنسی

تصویر رادیوگرافی ارتودنسی

تصویر رادیوگرافی دندان با آنچه در ارتودنسی استفاده می شود متفاوت است، به همین دلیل است که برای درمان ارتودنسی خود می توانید به آن تکیه کنید. تصاویر رادیوگرافی دندانپزشکی جزئیات زیر را نمایش می دهند:

• پوسیدگی دندان
• رشد دندان
• ریشه های دندان ها

در حالی که تصاویر رادیوگرافی ارتودنسی نگاه دقیق تری به آنچه دارد که درون دهان در حال وقوع است، از جمله:

• ریشه های همه دندان ها از نمای پانورامیک (نمای بازتر)
• دندان های شیری در مقایسه با دندان های دائم
• صاف بودن دندان ها
• صاف بودن فک ها

می توانید انتظار داشته باشید ارتودنتیست پیش از قرار دادن بریس ها یا اینویزیلاین ها روی دندان ها تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس از شما بخواهد. علاوه بر این، در طول دوره درمان نیز ممکن است به آنها نیاز داشته باشد تا روند درمان را دنبال کند. این یک روند عادی است اما بسته به وخامت مشکل ارتودنسی هر فرد، می تواند در بیماران مختلف متفاوت باشد. این آمادگی را داشته باشید تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس در کودکان بیشتر از افراد بزرگسال نیاز است، زیرا اجزاء دهان آنها هنوز در حال رشد است.

آیا تصاویر رادیوگرافی ارتودنسی بی خطر هستند؟

ممکن است با اخباری مربوط به خطرناک بودن اشعه ایکس در تهیه تصاویر رادیوگرافی مواجه شوید، مخصوصاً تصاویر رادیوگرافی ارتودنسی. برخی افراد این داستان ها را در شبکه های اجتماعی از دوستان خود می شنوند که اشعه ایکس به بدن آنها آسیب رسانده است. برخی مادران ترجیح می دهند به هیچ عنوان برای کودک خود تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس نگیرند، حتی با وجود سطوح پایین اشعه. بسیاری از افراد هنوز هم این را باور دارند و برای آغاز درمان ارتودنسی از گرفتن آن خودداری می کنند.

پرسش مهم این است که آیا تصاویر رادیوگرافی ارتودنسی بی خطر هستند. پاسخ قاطع این است که آری، میزان پرتوی که شما از تصویر رادیوگرافی ارتودنسی دریافت می کنید تنها ۰۱۰/۰ millisierverts است، اندکی بیشتر از پرتوی که از راه رفتن در یک روز معمولی در فضای باز از خورشید دریافت می کنید. در صورتی که مدت زمان بیشتری در معرض نور خورشید باشید، اشعه ای که از محیط اطراف خود و خورشید دریافت می کنید بیشتر از اشعه ایکس رادیوگرافی ارتودنسی است.

آنچه اکثر افراد نمی دانند این است که پرتو همه جا وجود دارد. ما تصور می کنیم این پرتوها بسیار خطرناک هستند، زیرا پرتو افکنی به طور کلی با سمی بودن گره خورده است، در حالی که پرتوها بخشی از زندگی روزانه ما هستند و هیچ آسیبی به ما نمی رسانند.

تصاویر رادیوگرافی در درمان ارتودنسی

ارتودنتیست قصد ندارد با قرار دادن شما در معرض اشعه های مضر به شما آسیب برساند. رادیوگرافی ارتودنسی یکی از بخش های تکمیل کننده فرایند درمان است. نه تنها برای ارتودنتیست این امکان را فراهم می آورد که دید بهتری از شرایط دهان و نیز روند بهبود وضعیت بایت و دندان ها داشته باشد، بلکه به ارتودنتیست کمک می کنند مطمئن شود تمام دندان های دائم بیرون آمده اند و دندان های عقل برای بیمار مشکلی ایجاد نخواهند کرد. پیش از آغاز هر نوع درمان ارتودنسی، گرفتن تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس ضروری است.

البته اگر شما نگران اشعه ایکس رادیوگرافی هستید باید تنها در مواقع بسیار ضروری برای گرفتن آنها اقدام کنید. زمانی که تحت نظر ارتودنتیست هستید یکی از این مواقع ضروری است. این تصاویر برای گرفتن تصمیمات بزرگ مربوط به سلامت بیمار ضروری هستند. شما در امنیت کامل به سر می برید (در تمام مراکز تصویربرداری از دستگاه هایی استفاده می شود که کمترین میزان پرتو را داشته باشند تا از دندان تصویر با کیفیتی تهیه شود) زیرا نیاز نیست بیشتر از حد لزوم اشعه دریافت کنید. می توانید راجع به تعداد دفعات لازم با ارتودنتیست خود صحبت کنید. برخی بیماران تنها در ابتدای فرایند درمان لازم است تصویر رادیوگرافی تهیه کنند. برخی دیگر ممکن است مجبور باشند در انتهای درمان نیز این تصویر را تهیه کنند تا ارتودنتیست مطمئن شود درمان آنها موفقیت آمیز بوده است و هیچ مشکلی بروز پیدا نکرده است.

شکاف کام و شکاف لب چیست؟

شکاف کام و لب از جمله شایع ترین ناهنجاری های مادرزادی هستند که در اوایل جنینی در حالی که بچه درون شکم مادر در حال رشد است اتفاق می افتد. این شکاف در نتیجه عدم وجود بافت کافی در منطقه دهان یا لب و عدم جوش خوردن بافت ها به یکدیگر بوجود می آید. شکاف لب به برش در لب بالا گفته می شود. این جدایی در بافت ها اغلب از پایه بینی فراتر می رود و استخوان های فک و لثه بالا را نیز در بر می گیرد. شکاف کام به وجود بریدگی در سقف دهان گفته می شود که سخت کام (بخش استخوانی جلوی سقف دهان) یا نرم کام (بخش نرم عقب سقف دهان) را درگیر می کند.

شکاف کام و لب ممکن است در یک طرف یا دو طرف دهان بوجود بیاید. از آنجا که لب ها و کام به صورت مجزا رشد می کنند ممکن است شکاف کام و لب هر یک به تنهایی یا با هم ایجاد شوند. بسته به وسعت شکاف موجود، بیماران ممکن است مشکلات پیچیده ای در ظاهر چهره، غذا خوردن، مجرای تنفسی، شنوایی و گفتار داشته باشند.

درمان لب شکری یا شکاف کام و لب

درمان شکاف کام و لب در سنین مختلف

درمان بیمارانی که شکاف کام و لب دارند به درمان طولانی مدت ارتودنسی و نیز جراحی نیاز دارند. به همین دلیل درمان کامل آن با همکاری متخصصان چند رشته انجام می شود تا از نظر زیبایی، عملکرد و دوام به بهترین نتایج دست پیدا کنند. این متخصصان عبارتند از متخصص اطفال، جراح زیبایی و ترمیمی، جراح فک و صورت، متخصص گوش و حلق و بینی، ارتودنتیست، گفتار درمانگر، دندانپزشک اطفال، دندانپزشک زیبایی و روانشناس. درمان ارتودنسی و جراحی این بیماران گسترده است و از بدو تولد آغاز می شود و تا بزرگسالی ادامه دارد، زمانی که رشد اسکلت ناحیه کرانیو فاشیال craniofacial به پایان رسیده باشد. نقش ارتودنتیست در زمان بندی و نیز روند درمان از نظر مدیریت کل تیم حائز اهمیت است.

در بیماران دارای شکاف کام و لب، مال اکلوژن ارتودنتیک می تواند با نقص های بافت نرم، یا نقایص اسکلتی یا دندانی مرتبط باشد. برخی دیگر از مشکلات ارتودنتیک شکاف مستقیماً به خود بد شکلی شکاف مرتبط هستند، از جمله ناپیوستگی استخوان آلوئولار، عدم وجود دندان یا وجود دندان های بد شکل. دیگر جنبه های مال اکلوژن نسبت به جراحی های لازم برای اصلاح بد فرمی لب، بینی، استخوان آلوئولار و کام در درجه دوم قرار دارند. ممکن است از سه زاویه (قدامی- خلفی، عرضی و عمودی) مال اکلوژن وجود داشته باشد. ارتودنتیست برای مداخلات ارتودنتیک در زمان درست باید تصمیمات حیاتی بگیرد و اهداف درمان برای هر اقدام را الویت بندی کند. برای دستیابی به بهترین نتیجه، فرایند درمان در چهار مرحله انجام می شود.

درمان لب شکری یا شکاف کام و لب

درمان در طول نوزادی

قرن ها برای درمان شکاف کام و لب از شیوه ارتودپدی پیش از جراحی نوزاد استفاده میشده است. قالب گیری نازو آلوئولار (NasoAlveolar Molding (NAM)) روشی است که در آن پیش از اقدام به جراحی از استخوان آلوئولار، لب و بینی نوزاد قالب تهیه می شود. اولین قالب طی هفته نخست پس از تولد تهیه می شود و ابزار NAM در طول هفته دوم کار گذاشته می شود. این ابزار دو بخش دارد: یک بخش دهانی و یک بخش مربوط به بینی. بخش دهانی کمک می کند دو طرف شکاف به یکدیگر نزدیک تر شوند و بخش مربوط به بینی به قالب گیری از غضروف تیغه معیوب وسط بینی کمک می کند و قرینگی آن را افزایش می دهد. این تکنیک از جهات مختلفی مفید است. صاف شدن استخوان آلوئولار، لب و بینی به جراح کمک می کند به نتایج بهتری دست پیدا کند.

درمان لب شکری یا شکاف کام و لب

درمان در طول دوره رشد دندان های شیری

در طول این دوره، هدف یادگیری گفتار عادی است، که توسط گفتار درمانگر و متخصص آسیب شناسی و جراح انجام می شود. طی این مرحله، بیمار از نزدیک تحت نظر گفتار درمانگر قرار می گیرد. بسته به تشخیصی که از مشکلات گفتاری داده می شود ممکن است بیمار به گفتار درمانی نیاز نداشته باشد. یکی دیگر از جنبه های مهم درمان در طول این دوره عبارت است از مراجعه منظم به دندانپزشک اطفال است تا از بروز پوسیدگی دندان پیشگیری شود.

درمان لب شکری یا شکاف کام و لب

درمان در طول دوره واسط دندانی

در طول این دوره بیمار به تدریج برای جراحی پیوند استخوان آلوئولار ثانویه (SABG) آماده می شود. این جراحی عموماً در سنین ۸-۹ سالگی انجام می شود. توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی (CBCT) با اشعه محدود برای شناسایی نقص شکاف و نیز موقعیت دندان های دائم در کنار شکاف فوق العاده کمک کننده خواهد بود. مهمترین فواید پیوند استخوان آلوئولار عبارتند از: ۱) فراهم آوردن استخوان کافی برای بیرون آمدن دندان های جانبی مرکزی و دندان های نیش فک بالا،  ۲) فراهم آوردن استخوان کافی و بافت نرمی که اطراف دندان های کنار شکاف را پوشش می دهند، ۳) بستن فیستول دهانی- بینی برای جلوگیری از خروج هوا و یا نشت مایعات و غذا از راه آن، ۴) ترمیم تیغه آلوئولار در منطقه شکاف، که از این طریق جابجایی دندان ها از طریق درمان ارتودنسی و نیز کاشت ایمپلنت های دندانی امکان پذیر خواهد شد، ۵) به ثبات رساندن اجزاء فک بالا در بیمارانی که در دو سمت بینی خود شکاف دارند.

ناهماهنگی در شکل قوس ماگزیلاری (فک بالا) یا گستردگی شکاف از عرض باید پیش از SABG بهبود یابند. جراح و ارتودنتیست به صورت همزمان با یکدیگر کار می کنند تا محدودیت های آناتومیک گسترش شکاف ماگزیلاری پیش از جراحی را مشخص نمایند. این کار ضروری است، زیرا گسترش بیش از حد آن می تواند موجب ایجاد فیستول دهانی- بینی یا بروز نقصی شود که درمان آنها از محدوده جراحی خارج است.

درمان در طول دوره رشد دندان های دائم

بسته به شدت مال اکلوژن موجود در بیماران دارای شکاف کام و لب، درمان آنها به سه دسته تقسیم می شود.

درمان لب شکری یا شکاف کام و لب

بیماران بدون نقص اسکلتی

در این بیماران هیچ ناهماهنگی اسکلتی وجود ندارد و درمان ارتودنسی تنها به جابجایی دندان ها محدود می شود. بیمارانی که تنها شکاف لب و استخوان آلوئولار دارند، یا تنها نرم کام آنها دارای شکاف است جزء این دسته هستند و مشکل آنها با استفاده از ابزارهای ثابت ارتودنسی برطرف خواهد شد. مال اکلوژن دندانی در این دسته بیماران به کراس بایت خفیف قدامی و خلفی، چرخش یا کج بودن دندان ها، یا عدم وجود دندان در قسمت های دندان های جانبی مرکزی قوس دندانی و کنار شکاف محدود می شود. کراس بایت قدامی خفیف با بریس (براکت ها و سیم های کمانی) و کراس بایت خلفی با کواد هلیکس متحرک (removable quad helix) برطرف می شوند.

برای جبران جای خالی دندان هایی که وجود ندارند نیز می توان از ایمپلنت دندانی استفاده کرد یا با کمک درمان ارتودنسی دندان های نیش را جابجا کرد تا در جای دندان های lateral incisor قرار گیرند سپس با کانتورینگ ظاهر آنها را به شکل دندان های جانبی دندان های مرکزی در آورد. طی دوره درمان فعال ارتودنسی این جای خالی را می توان با استفاده از یک دندان مصنوعی پر کرد تا پس از تکمیل دوره درمان، ایمپلنت به جای آن قرار گیرد.

درمان لب شکری یا شکاف کام و لب

بیماران دارای نقص اسکلتی خفیف

در این دسته بیماران ناهماهنگی خفیفی در اسکلت صورت بیمار مشاهده می شود که از طریق کاموفلاژ (ارتودنسی جبرانی) مال اکلوژن با جابجایی ارتودنتیک دندان ها به تنهایی قابل حل خواهد بود.

درمان لب شکری یا شکاف کام و لب

بیماران دارای نقص متوسط تا شدید اسکلتی

در این دسته از بیماران بهترین نتایج را می توان از راه ترکیب درمان های جراحی و ارتودنسی بدست آورد. بسته به وخامت مشکل ممکن است بیمار تنها به جراحی فک بالا یا ترکیبی از جراحی هر دو فک نیاز داشته باشد. این دوره درمان برای این دسته از بیماران از درمان با ابزارهای ثابت ارتودنسی آغاز می شود، پس از آن ابزارها از دهان خارج می شوند و پس از جراحی ارتوگناتیک  (جراحی فک در درمان ارتودنسی) مجدداً درمان با ابزارهای ثابت یا متحرک ارتودنسی ادامه خواهد یافت.