مشکلات ناشی از بیماری های لثه حین درمان ارتودنسی

امروزه تمایل زیادی به قرار گرفتن تحت درمان ارتودنسی در رده های سنی مختلف و در تمام جوامع مشاهده می شود. کارآمدی و موفقیت درمان ارتودنسی به واکنش بافت پریودنتال میزبان بستگی دارد. جابجایی ارتودنتیک دندان ها شامل بازسازی استخوان آلوئولار است، در حالی که این جابجایی با فرایند فیزیولوژیک فعالیت های سلولی در بافت های همبند پریودنتال و فعالیت های استئوکلاست- استئوبلاست در استخوان آلوئولار همراه است. بواسطه پیچیدگی بازسازی های زیبایی و عملکردی، در کنار هم قرار گرفتن درمان های پریودنتال و ارتودنسی برای دستیابی به اهداف درمان ضروری است.

درمان ارتودنسی با استفاده از ابزارهای ثابت و متحرک می تواند منجر به بروز عوارض جانبی متعددی مانند تشکیل پلاک یا پوسیدگی دندان ها شود. بعلاوه، تجمع باکتریایی در قسمت هایی که بیشتر مستعد بروز پلاک هستند افزایش می یابد که باعث می شود زدودن پلاک ها به صورت مکانیکی با مشکل مواجه شود. این تغییرات می توانند منجر به تغییر حجم باکتری ها و افزایش بروز پاتوژن های پریودنتالی مانند Actinobacilus actinomycetemcomitans و Porphyromonas gingivalis شود.

عوارض ارتودنسی برای دندان و لثه ها

درمان ارتودنسی باعث می شود بروز ژینژیویت همراه با پلاک های دندانی راحت تر شود که منجر به افزایش حجم لثه و افزایش عمق پاکت پریودنتال و خونریزی حین پروب کردن می شود و می تواند پریودنشیوم (مجموعه بافت های نرم و سخت اطراف دندان) را تحت تأثیر قرار دهد. همه این مشکلات باعث می شوند رعایت دقیق بهداشت دهان در طول درمان ارتودنسی و نیز در سال های پس از آن ضروری باشد.

بواسطه خطرات و آسیب های دائمی که می تواند به بافت ها وارد شود و از حمایت پریودنتال کاسته شود، جابجایی ارتودنتیک دندان ها در بیمارانی که بیماری پریودنتال درمان نشده دارند با مشکل مواجه می شود. درمان های پریودنتال مانند جرمگیری و تسطیح سطح ریشه، و پاکسازی پاکت های عمیق باید قبل از آغاز درمان ارتودنسی انجام شوند، زیرا پاکت های عمیق می توانند پلاک های میکروبی را از روی لثه به زیر لثه منتقل کنند و باعث شوند پیوند لثه و دندان ها از بین برود و عفونت استخوان به صورت زاویه ای گسترش یابد.

پریودنتیت شدید موضعی، شکلی از بیماری پریودنتال شدید است که با از دست رفتن اتصال بافت همبند و نیز پاکت های کنار استخوانی و عفونت های عمودی استخوان در برخی قسمت های خاص قوس دندانی، از قبیل دندان های مولر و دندان های پیش، در سنین پایین، همراه است.

در ۳۰- ۵۰% از بیمارانی که به شکل خفیف تا شدید بیماری مبتلا هستند، با از دست رفتن پیوند بافت ها و تحلیل و جذب شدید استخوان، انتقال پاتولوژیک اتفاق می افتد که از نظر بالینی در قالب انحراف زاویه ای، فاصله بین دندان ها (دیاستم)، چرخش دندان ها، و انحراف دندان های وسط رو به لب ها ظاهر می شود.

درمان های احیاء کننده برای مدیریت عفونت های عمودی استخوان با موفقیت استفاده شده اند؛ با این حال، در مورد جابجا و دور شدن دندان ها از محل اصلی آنها، درمان های زیبایی ایده آل در کنار بازسازی پاپیلای بین دندانی حتی با رویکردهای بازسازی کننده موفق که مستلزم انجام درمان ارتودنسی هستند نیز حاصل نمی شوند.

ترکیب درمان های پریودنتال و ارتودنسی، همراه با بهداشت کنترل شده دهان، بهترین طرح درمان برای اصلاح ارتباط دندان ها در پریودنتیت های شدید است. بعلاوه، جابجایی ارتودنتیک عمودی دندان ها می تواند برخی از عفونت های استخوانی در بیماران مبتلا به بیماری پریودنتال را درمان نماید در حالی که این جابجایی ها نیاز به جراحی های بعدی استخوان را از بین می برند.

از آنجا که ثبات درمان های پریودنتال حائز اهمیت است، جلسات بعدی که از قبل برای مراقبت از بافت های لثه مشخص شده اند، برای بیماران ضروری هستند. دستورالعمل های بهداشت دهانی و مراجعات ۳ تا ۶ ماه یک مرتبه، و نیز بررسی عمق شیارها، جابجایی دندان ها، تحلیل لثه ها، بررسی سطح استخوان ها و تسطیح سطح ریشه توسط دندانپزشک عمومی برای این منظور توصیه می شوند.

جرمگیری دندان در طول ارتودنسی

جرمگیری و تسطیح سطح ریشه

جرمگیری scaling و تسطیح سطح ریشه root planning دندان ها دو فرایندی هستند که به درمان بیماری پریودنتال مزمن (یا همان بیماری لثه) کمک می کنند. این درمان ها عمقی تر از پاکسازی های معمول هستند. این درمان ها اغلب بیش از یک جلسه زمان می برند و بر اساس شدت بیماری مزمن لثه، و در صورت تحلیل لثه ها، ممکن است نیاز به بی حسی موضعی داشته باشند. بهبود پس از این فرایندهای سرپایی معمولاً چند روز یا بیشتر، ممکن است طول بکشد.

طی فرایندهای جرمگیری و تسطیح ریشه چه اتفاقی می افتد؟

فرایندهای جرمگیری و تسطیح ریشه در مطب دندانپزشک و به صورت سرپایی انجام می شوند. بسته به وخامت وضعیت شما، ممکن است لازم باشد بیش از یک جلسه وقت بگیرید. بنا به صلاحدید دندانپزشک از بی حسی موضعی استفاده می شود تا از ناراحتی بیمار بکاهد. در صورتی که نگران درد هستید، راجع به آن با دندانپزشک خود صحبت کنید.

دندانپزشک ابتدا جرمگیری دندان ها را انجام می دهد. این مرحله شامل تراشیدن پلاک های روی سطح دندان ها و داخل پاکت های بزرگی است که بین دندان ها و لثه ها بوجود آمده اند. پس از آن تسطیح سطح ریشه ها انجام می شود. برای این منظور سطح ریشه ها با استفاده از یک ابزار تراشیدن صاف و صیقلی می شود. صاف و صیقلی شدن سطح ریشه ها کمک می کند لثه ها به آنها بچسبند. بسته به سلامت دندان ها و لثه ها، ممکن است دندانپزشک درمان های دیگری را پیشنهاد دهد. دندانپزشک ممکن است از داروهای آنتی میکروبیال داخل دهانی استفاده کند یا آنتی بیوتیک های خوراکی تجویز کند تا با چند روز خوردن آنها سریع تر بهبود پیدا کنید.

پس از این دو فرایند باید مراقبت های دهانی معمول خود را از سر بگیرید. این مراقبت ها شامل حداقل دو مرتبه مسواک زدن در طول روز و یک مرتبه کشیدن نخ دندان هستند. علاوه بر این باید رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشید و برای پیشگیری از بازگشت وضعیت قبل، باید برای پاکسازی به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کرد.

همه ارتودنتیست ها می دانند استفاده از براکت های ارتودنسی می توانند چالش های خاصی برای حفظ سلامت دندان ها بوجود بیاورد. یکی از این چالش ها پیشگیری از دمینرالیزیشن مینای دندان ها و درمان آن است. دمینرالیزیشن (از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان ها) و معدنی سازی مجدد مینای دندان ها فرایندهایی هستند که بسته به عوامل متعددی مانند پاکیزگی دهان فرد، اسیدهای موجود داخل دهان، کلسیم داخل و اطراف دندان ها، و وجود بزاق به منظور انتقال مواد معدنی، برای مینای دندان ها اتفاق می افتند. این روند می تواند گاهی به سمت اولی و گاهی به سمت دیگری پیشرفت داشته باشد… و همیشه در وضعیت متعادل باقی بماند.

دمینرالیزیشن

دمینرالیزیشن (Demineralization) یا کاهش مواد معدنی مینای دندان، زمانی اتفاق می افتد که قندها و اسیدها منجر به از بین رفتن مواد معدنی از سطح دندان ها می شوند، که سطح PH داخل دهان پایین می آید. این اتفاق می تواند منجر به حساس شدن دندان ها، ایجاد لکه های سفید روی دندان ها، و در نهایت پوسیدگی و حفره هایی روی دندان ها شود که نیاز به پر کردن خواهند داشت. اگر قبل از آغاز این فرایند و شکل گیری حفره ها جلوی آن را بگیرید، می توانید سطح دندان ها را مجدداً معدنی کنید. احتمال معدنی سازی مجدد دندان ها با کاهش مقدار قند ساده مصرفی، منظم تر مسواک زدن، و استفاده از دهانشویه های فلورایده بالاتر می رود.

نقش رژیم غذایی در از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان

همه ما از کودکی یاد گرفته ایم قند برای دندان های ما مضر است. غذاهای مملو از قند، غذاهای اسیدی، و حتی غذاهایی که از دانه های کامل تهیه می شوند، به تدریج می توانند منجر به ساییده شدن مینای دندان ها شوند. نوشیدنی های قندی و/ یا اسیدی مقصر اصلی هستند (قهوه، چای، میوه ها، سودا، و حتی نوشیدنی های انرژی زا). قندهای چسبنده تنها در آبنبات ها وجود ندارند. نشاسته تهیه شده از دانه های کامل نیز به دندان ها می چسبد و تغذیه ای برای باکتری های مضر است که روند دمینرالیزیشن را فعال می کنند. برخی از این غذاها بخشی از رژیم غذایی متعادل هستند، به همین دلیل پرهیز از آنها تنها راهکار نیست. به طور ایده آل، بیماران باید بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنند و حداقل یک بار در روز نخ دندان بکشند.

محافظت از مینای دندان در طول درمان ارتودنسی

افزایش ریسک براکت های ارتودنسی

بزرگترین چالش برای بیمارانی است که تحت درمان ارتودنسی با براکت ها و سیم های سنتی قرار دارند، زیرا مطالعات نشان داده اند دمینرالیزیشن می تواند خیلی زود و حتی ظرف یک ماه نخست، اطراف ابزارهای ارتودنسی اتفاق بیفتد. قطعاً راه هایی برای پیشگیری از این اتفاق وجود دارد (که در زیر توضیح داده خواهند شد)، اما قابل مشاهده بودن لکه های سفید رنگ روی مینای دندان ها پس از برداشتن براکت ارتودنسی بسیار شایع است.

خوشبختانه، راه هایی وجود دارند که با همکاری با ارتودنتیست و دندانپزشک می توانید برای بهبود هر گونه آسیب ناشی از کاهش مواد معدنی دندان و پیشگیری از آن اقدام نمایید. خبر خوب اینکه حتی حین استفاده از براکت های سنتی هم می توان از بروز دمینرالیزیشن پیشگیری نمود، و اگر این اتفاق رخ دهد، می توان اقداماتی انجام داد تا قبل از ایجاد و گسترش حفره هایی که نیاز به ترمیم دارند، مینای دندان ها را مجدداً معدنی کرد.

مزایای قابل توجهی برای بیمارانی وجود دارد که از ابزارهای متحرک ارتودنسی مانند اینویزیلاین استفاده می کنند، زیرا قبل از مسواک زدن می توان آنها را از دهان خارج نمود. از این طریق، برای پاکسازی صحیح، می توان به تمام سطوح دندان ها و لثه ها دسترسی داشت، بنابراین پیشگیری از دمینرالیزیشن راحت تر خواهد بود.

محافظت از مینای دندان در طول درمان ارتودنسی

تقویت ساختار معدنی مینای دندان

معدنی سازی مجدد مینای دندان ها Remineralization زمانی اتفاق می افتد که مواد معدنی حفره های داخل دندان را پر می کنند و موجب کوچکتر شدن آنها می شوند، در نتیجه مینای دندان مقاوم تر می شود. فرایند معدنی سازی مجدد نیاز به گام های پویایی دارد. گرچه معدنی سازی مجدد چند ماه طول می کشد، هیچ یک از تکنیک ها نمی توانند حفره ایجاد شده روی دندان را بهبود دهند یا مینای دندان روی یک دندان شکسته را احیاء کنند. قبل از آنکه برای معدنی سازی مجدد روی دندانی اقدام شود که دچار نقص شده است یا منطقه پوسیده واضحی دارد، ممکن است لازم باشد با دندانپزشک مشورت شود. هر گونه مسئله جدی (حساسیت قابل توجه، درد حین گاز زدن، و حفره) همیشه باید هر چه سریعتر تحت نظر دندانپزشک قرار بگیرد.

دقت داشته باشید که: وجود بزاق می تواند رابطه بین دمینرالیزیشن و معدنی سازی مجدد را تحت تأثیر قرار دهد، زیرا انتقال یون های معدنی (خوب)، باکتری های دهانی (بد)، و کربوهیدرات های قابل تخمیر (بد) به سطح بدون پوشش باقی مانده دندان را تسهیل می سازد.

نقش تغذیه در معدنی سازی مجدد دندان ها

غذاهای خاصی هستند که می توانند به معدنی سازی مجدد دندان ها کمک کنند زیرا غنی از کلسیم هستند و ترشح بزاق را تحریک می کنند. از جمله این غذاها عبارتند از کره، شیر، ماست، پنیر، گوشت بدون چربی، سوپ های تهیه شده از استخوان و سبزیجات. مکمل های ویتامین D نیز مهم هستند، و بسیاری دندانپزشک ها غذاهایی که پروبیوتیک آنها بالا است، مانند کلم ترش (کلم رنده و آب پز شده با سرکه) و ترشی سبزیجات را توصیه می کنند.

محافظت از مینای دندان در طول درمان ارتودنسی

درمان دارویی برای پیشگیری از کاهش مواد معدنی مینای دندان

دمینرالیزیشن اطراف بندهای ارتودنسی را می توان با استفاده از محصولات فلورایده موجود از قبیل خمیر دندان هایی که تجویز می شوند و وارنیش فلوراید که به صورت حرفه ای توسط دندانپزشک ها انجام می شود، متوقف نمود یا روند آنها را معکوس نمود. برخی روشهای دمینرالیزیشن ممکن است برای “ضایعات سفید رنگ” روی دندان ها مؤثر واقع شوند، اما نه الزاماً برای همه سطوح دندانی. ارتودنتیست و دندانپزشک شما می توانند بهترین گزینه را به شما معرفی کنند.

دهانشویه های آنتی میکروبیال نیز باکتری هایی که موجب دمینرالیزیشن مینای دندان ها می شوند را از بین می برند. بعلاوه، دهانشویه های فلورایده ای وجود دارند که می توانند کمک کننده باشند و باید حاوی سدیم فلوراید ۰۵/۰ درصد باشد. این مقدار فلوراید به سرعت از داخل دهان پاک می شود و بیمار نباید برای معدنی سازی مجدد و پیشگیری کامل از دمینرالیزیشن، تنها به آن متکی باشد.

محصولات فسفات کلسیم اکنون در دسترس هستند و حاوی مواد معدنی مصنوعی هستند که از کلسیم، سدیم، فسفر و سیلیکا تشکیل شده اند. وقتی این مواد با سطح دندان ترکیب می شوند، نه تنها سطح دندان را محکم می کنند بلکه وقتی دندان در معرض اسید قرار می گیرد، مواد معدنی مصنوعی به داخل مینای دندان آزاد می کنند. ثابت شده است که این ماده برای کاهش حساسیت دندان ها و معدنی سازی مجدد ضایعات دندانی مؤثر واقع می شود.

یک لبخند زیبا و با دندان هایی صاف و یکدست، بیشتر از هر چیز دیگری می تواند به افزایش اعتماد به نفس کودک شما کمک کند؛ گفته می شود که مراقبت های خوب دندانی یکی از مهم ترین عوامل برای سلامت عمومی بیمار هستند. با پیشرفت های زیادی که در زمینه درمان ارتودنسی صورت گرفته است، کدام گزینه برای شما بهتر است؟

نخستین گام به سوی داشتن زیباترین لبخند، مراجعه برای مشاوره ارتودنسی است، زیرا این فرصت را دارید که با ارتودنتیست و دیگر کارکنان مطب آشنا شوید، با ارتودنتیست حرف بزنید، راجع به امکانات مطب اطلاعات کسب کنید، و هر گونه پرسشی که دارید را مطرح کنید. در نهایت می توانید راجع به مقدمات درمان، طول درمان، هزینه، و گزینه های پرداخت سؤال بپرسید. مهم تر از همه اینکه باید طی این جلسه مشخص شود شما چه درمانی نیاز دارید. این جلسه معمولاً یک ساعت طول می کشد، که در طول آن وضعیت دندان ها مورد بررسی قرار می گیرد.

روند مشاوره ارتودنسی

آیا تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس نیاز هستند؟

در طول جلسه مشاوره، تصاویر رادیو گرافی با اشعه ایکس برای ارتودنتیست اهمیت دارند. ارتودنتیست می تواند با دندانپزشک شما تماس بگیرد تا ببیند آیا در یک سال گذشته تصویر پانورامیک جدیدی برای شما گرفته شده است؛ در غیر اینصورت، در جلسه مشاوره برای شما این تصویر گرفته می شود.

آمادگی برای ویزیت ارتودنسی

مهم است هر بیمار جدیدی قبل از آغاز مشاوره ارتودنسی فرمی که در اختیار وی قرار می گیرد را تکمیل کند. این فرم حاوی اطلاعات تماس بیمار و دندانپزشک وی، سوابق پزشکی و دندانپزشکی، و اطلاعات بیمه ای می باشد. و فراموش نکنید که دفترچه یا کارت های بیمه خود را به همراه داشته باشید تا ببینید ارتودنتیست شما طرف قرار داد بیمه درمانی شما هست یا خیر.

مشاوره گام به گام ارتودنسی

پس از صحبت های لازم با ارتودنتیست در خصوص درمان، از دهان و فک شما عکس گرفته می شود. در صورتی که طی یک سال گذشته هیچ عکس دیجیتالی نگرفته باشید، داخل مطب از دندان های شما تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس گرفته می شود تا نیازهای دندانی شما مورد بررسی قرار بگیرند. این تصاویر به ارتودنتیست ها کمک می کنند تصمیم بگیرند روند درمان را چگونه پیش ببرند.

مهم است ارتودنتیست قبل از آغاز روند درمان از وضعیت کنونی دهان بیمار کاملاً آگاه باشد. به همین دلیل همه بیماران جدید قبل از هر چیز تحت معاینه دقیق قرار می گیرند و دندان ها و فک های آنها بررسی می شوند و سوابق دندانپزشکی آنها مرور می شود، و در نهایت نکات لازم مربوط به دندان ها و لبخند بیمار یادداشت می شوند.

یکی از ابزارهایی که در بررسی وضعیت دندان های بیمار کمک زیادی به ارتودنتیست می کند، گرفتن قالب تشخیصی از آنها است که با استفاده از یک تری و گچ مخصوص تهیه می شود.

ارتودنتیست می داند هیچ دو بیماری کاملاً شبیه یکدیگر نیستند، به همین دلیل ممکن است طرح درمان دو بیمار با شرایط مشابه کاملاً متفاوت باشد. به همین دلیل ارتودنتیست با هر بیمار راجع به گزینه های درمان گفتگوی مفصلی خواهد داشت تا با توجه به شرایط او بهترین گزینه انتخاب شود. در صورتی که بیمار کودک باشد، ممکن است درمان همان زمان آغاز نشود و ارتودنتیست پیشنهاد خواهد داد تا زمانی که همه دندان های دائم بیرون نیامده اند برای آغاز درمان صبر کند.

روند مشاوره ارتودنسی

پس از همه این مراحل، هر پرسشی به ذهن شما خطور می کند را می توانید مطرح کنید. این پرسش ها می توانند یکی از این سؤالات باشند:

• درمان چقدر طول خواهد کشید؟
• چرا درمان ارتودنسی لازم است؟
• آیا کشیدن دندان ضروری است؟
• درمان چقدر درد و ناراحتی به همراه خواهد داشت؟
• با وجود براکت ها روی دندان ها از خوردن چه غذاهایی باید پرهیز نمود؟
• آیا رعایت بهداشت در طول دوره درمان با حالت عادی متفاوت است؟
• آیا ابزارهای کمکی خاصی برای رعایت بهداشت وجود دارد؟
• آیا استفاده از هدگیر یا ابزارهای دیگر لازم است؟
• آیا ممکن است درمان نیاز به جراحی داشته باشد؟
• آیا درمان می تواند ظاهر و چهره را تغییر دهد؟
• آیا جایگزینی برای براکت های فلزی وجود دارد؟
• آیا من (فرزند من) گزینه مناسبی برای درمان با اینویزیلاین است؟
• با چه فواصی زمانی باید برای تنظیم ابزار ارتودنسی مراجعه کرد؟
• چگونه می توان به استفاده از ابزار عادت کرد؟
• آیا ممکن است طی این دوره خطری دندان ها را تهدید کند؟
• آیا نیاز است طی این دوره درمان سبک زندگی را تغییر داد؟
• آیا پس از اتمام درمان، استفاده از ریتینر الزامی است؟

در مرحله آخر می توانید راجع به هزینه های درمان، تحت پوشش بیمه قرار گرفتن مراحل درمان، و روش های پرداخت موجود گفتگو کنید. این گام آخر یکی از مهم ترین مراحل جلسه مشاوره ارتودنسی است، زیرا برای شما توضیح داده خواهد شد قرار است بابت چه خدماتی و از چه طریقی می توانید هزینه درمان را پرداخت کنید.

اصلاً مجبور نیستید همان لحظه تصمیم بگیرید درمان ارتودنسی یا استفاده از ابزار خاصی را آغاز کنید. در این مرحله، اگر راحت بودید، می توانید تصمیم بگیرید دوست دارید دقیقاً به چه شکل درمان خود را آغاز کنید، براکت های فلزی سنتی، براکت های سرامیکی، بریس های پشت دندانی، و اینویزیلاین.

طول مدت جلسه مشاوره ارتودنسی به میزان پیچیدگی مشکلات بیمار بستگی دارد- ممکن است چند مرحله درمان یا مراحل آماده سازی نیاز باشد. هدف جلسه مشاوره ارتودنسی این است که مشکلات دندان ها و فک های بیمار و گزینه های موجود درمان نیز متناسب با آنها شناسایی شوند.

سیم ارتودنسی یا سیم کمانی (آرچ وایر) سیمی است که به براکت های ارتودنسی متصل می شود. این سیم به این علت “سیم کمانی” نامیده می شود که به شکل کمان یا قوس دندان های فک بالا و دندان های فک پایین است. سیم کمانی مانند موتوری است که جابجایی دندان ها را هدایت می کند. بدون وجود یک سیم کمانی که به براکت ها متصل شود، از براکت ها تنها برای خنده و تفریح استفاده می کنید که هرگز دندان ها را جابجا نخواهند کرد! سیم های کمانی در اندازه های مختلفی وجود دارند و از مواد مختلفی ساخته می شوند، بنابراین ویژگی های متفاوتی دارند.

سیم های کمانی ارتودنسی 

استحکام و حالت ارتجاعی

وقتی برای نخستین بار درمان ارتودنسی با براکت ها را آغاز می کنید، دندان های شما کج هستند. سیمی که به براکت های روی دندان های شما متصل می شود قادر خواهد بود به شکل اولیه خود باز گردد که باعث می شود بتواند دندان ها را جابجا کند. این سیم حالت ارتجاعی دارد، با این حال می تواند فشار ملایمی به دندان ها وارد کند به گونه ای که وقتی ارتودنتیست سیم کمانی شما را گره می زند براکت ها کنده نمی شوند.

هر چه دندان ها صاف تر می شوند، ارتودنتیست سیم های شما را تعویض خواهد کرد و سیم محکم تری جایگزین سیم قبلی خواهد کرد که معمولاً حالت الاستیک (ارتجاعی) آنها کمتر است و خشک تر هستند. این سیم های محکم تر، و خشک تر به ارتودنتیست اجازه می دهند کنترل بیشتری روی جابجایی دندان ها داشته باشد. اغلب، سیم های گزینه آخر دارای ویژگی هایی هستند که به ارتودنتیست اجازه می دهند اگر بخواهد تنها یک دندان را جابجا کند، خمیدگی دائمی روی سیم بوجود بیاورد.

سیم های کمانی ارتودنسی

اندازه سیم های کمانی

وقتی ارتودنتیست از سیم های کمانی حرف می زند، منظور او سطح مقطع یا ضخامت سیم است. با فرض اینکه سیم های کمانی از مواد مشابهی ساخته شده باشند، هر چه سطح مقطع آن کمتر باشد، سیم حالت ارتجاعی بیشتری خواهد داشت و خشکی آن کمتر خواهد بود. سیم ها با دو سطح مقطع وجود دارند، ۱) مدور و ۲) مستطیلی. کاملاً مشهود است که سیم های گرد سطح مقطع های مدور دارند. سیم های مستطیلی شکل نیز می توانند سطح مقطع مربعی یا مستطیلی داشته باشند.

در مراحل اولیه درمان، برای هم سطح و همراستا کردن دندان ها، اساساً از سیم های گرد استفاده می شود. زیرا با در نظر گرفتن سیم های کمانی ساخته شده از مواد مشابه، سیم هایی که سطح مقطع گرد دارند از حالت ارتجاعی بیشتری برخوردار هستند بنابراین، ارتودنتیست قادر خواهد بود، بدون کنده شدن براکت ها، همه دندان ها را درون سیم کمانی بگنجاند. اگر از سیمی استفاده کند که خیلی خشک است و سعی کند سیم کمانی را به یک دندان خیلی کج وصل کند، سیم فشار خیلی زیادی به براکت ها وارد خواهد کرد، و ممکن است براکت از دندان جدا شود.

پس از آنکه دندان ها بیشتر همراستا شدند، ارتودنتیست معمولاً استفاده از سیم های مستطیلی را آغاز می کند. از آنجا که شیار روی براکت های ارتودنسی مستطیلی است، سیم کمانی مانند قرار گرفتن یک دست کوچک داخل یک دستکش بزرگ، داخل شیار قرار می گیرد. با این حال، تا انتهای درمان، سیم مستطیلی که استفاده می شود بیشتر شبیه یک دست بزرگ داخل یک دستکش بزرگ خواهد بود. با راحت قرار گرفتن سیم کمانی داخل شیار، سیم مستطیلی جابجایی دندان ها را بهتر از سیم مدور کنترل می کند.

موادی که برای ساخت سیم کمانی استفاده می شوند

اکنون که تا حدودی می دانید چرا ارتودنتیست ها سیم های کمانی ارتجاعی را در ابتدای درمان با براکت ها دوست دارند، و سیم های کمانی محکم تر و خشک را در انتهای درمان، اجازه دهید برای شما توضیح دهیم هر یک از چه موادی ساخته می شوند. سه نوع ماده اصلی هستند که سیم های کمانی از آنها ساخته می شوند:

سیم های کمانی ارتودنسی

سیم های پولادی ضد زنگ

این نوع مواد بواسطه استحکام بالای آنها چندین دهه برای ساخت سیم های کمانی ارتودنسی استفاده می شده اند. علاوه بر این، پولاد ضد زنگ پوسیده نمی شود و بدون آنکه شکسته شود می تواند به روش های مختلفی توسط ارتودنتیست تنظیم شود. با این حال، پولاد ضد زنگ حالت چندان ارتجاعی ندارد، به این معنا که اگر آنها را خیلی خم کنید، به شکل جدید در می آیند و به وضعیت قبلی خود بر نخواهند گشت. در مراحل اولیه درمان، ارتجاعی بودن سیم ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است، تا بتواند به شکل U نرم و یکدست خود بازگردد و همزمان دندان ها را با خود جابجا کند. بنابراین، همانطور که مشاهده می کنید، در مراحل اولیه صاف کردن دندان هایی که خیلی کج هستند، سیم های کمانی از جنس پولاد ضد زنگ ممکن است بهترین گزینه نباشند.

سیم های کمانی ارتودنسی

سیم های نیکل – تیتانیوم

سیم های نیکل- تیتانیوم حالت ارتجاعی دارند و وقتی دفورم می شوند (شکل آنها تغییر می کند) می توانند به شکل اصلی خود بازگردند. بنابراین، در مراحل ابتدایی درمان ارتودنسی، سیم های نیکل- تیتانیوم پیوسته استفاده می شوند تا فشار ملایمی به دندان های کج وارد کنند تا آنها را صاف کنند. یکی از انواع سیم های نیکل- تیتانیوم، نوعی است که با گرما فعال می شود (Copper Ni-Ti). سیم های نیکل تیتانیوم که با گرما فعال می شوند می توانند در دمای اتاق شکل تحریف شده ای به خود بگیرند، اما زمانی که سیم به دمای دهان بیمار می رسد، به شکل اصلی خود باز خواهد گشت. Ni-Ti که با گرما فعال می شود در مراحل اولیه درمان مفید است. در صورتی که دندان ها به شدت کج باشند، می توان سیم را سرد کرد تا بتوان به راحتی آن را به براکت ها گره زد. سپس پس از چند دقیقه، به دمای دهان بیمار خواهد رسید و حالت ارتجاعی خود را نشان خواهد داد. سیم گرم تمایل دارد به شکل U اولیه خود برسد و دندان ها را به موقعیت جدید و صاف تر خود برساند.

سیم های کمانی ارتودنسی 

سیم های بتا – تیتانیوم

سیم های بتا تیتانیوم پس از سیم های Ni-Ti ابداع شدند و حالت الاستیک یا ارتجاعی، و استحکام آنها متوسط است، در حالی که می توانند دچار تحریف و تخریب همیشگی شوند. ویژگی های این سیم چیزی بین Ni-Ti و سیم های پولادی ضد زنگ است. برخی ارتودنتیست ها استفاده از این سیم ها را در اواسط درمان آغاز می کنند، در حالی که دیگر ارتودنتیست ها از این سیم ها استفاده نمی کنند.

در مقاله قبل به معرفی ارتودنسی های پیشگیرانه و مداخله گر پرداختیم و برای شما گفتیم این دو درمان به جلوگیری از پیشرفت برخی وضعیت های دندانی و دهانی کمک می کنند که ممکن است در آینده به مشکلات بزرگی تبدیل شوند. یکی از بزرگترین کمک هایی که این درمان ها می کنند جلوگیری از تداوم عاداتی است که در کودکی می توان آنها را کنترل نمود تا مشکلات بزرگی بروز پیدا نکنند. یکی از مضرترین عادات دوران کودکی مکیدن های غیر تغذیه ای است. منظور مکیدنی است که کودک آن را با هدف تغذیه انجام نمی دهد، مانند مکیدن پستانک، انگشت یا شست، و اشیاء دیگر.

در این مقاله می خواهیم به ادامه مشکلاتی بپردازیم که با تداوم این عادات بروز می یابند.

ارتودنسی پیشگیرانه در کودکان

اپن بایت در کودکان

تداوم عادت مکیدن پستانک یا انگشت، بواسطه کاهش رشد عمودی قسمت های جلویی استخوان آلوئولار، همواره با اپن بایت قدامی همراه است. با این حال، حتی اپن بایت های شدید نیز پس از ترک عادت می توانند به طور خود به خود اصلاح شوند. پس از آن، به نظر می رسد فرایند رشد استخوان آلوئولار افزایش می یابد و دندان های پیشین در هر دو فک تا زمانی به رشد خود ادامه خواهند داد که دندان های جلوی هر دو فک با یکدیگر تماس پیدا کنند.

در کودکان ۱۶ ساله ای که حداقل تا سن ۹ سالگی عادت مکیدن انگشت را داشته اند، عدم تماس دندان های پیشین کمتر از کودکانی بود که از قبل هیچ عادتی نداشتند. طرح های مختلفی که نوک پستانک ها دارند، مخصوصاً معرفی طرح صاف آن به بازار، در کاهش شدت اپن بایت مؤثر واقع شده اند اما موفق به حل مشکل اختلال در فعالیت های ماهیچه های اوروفاسیال طی مکیدن پستانک نشده اند.

فشردن زبان پشت دندان ها حین بلع، هم در مکیدن انگشت و هم در مکیدن پستانک، تقریباً همیشه با اپن بایت قدامی همراه بوده است. با این حال، در اکثر موارد، این عادات بلع آنقدر قوی نیستند که مانع تماس طبیعی دندان های پیش، ظرف مدت چند سال پس از ترک عادت مکیدن شوند. بنابراین، درمان فعال، در صورتی که طراحی شود، باید حداقل تا ۱ یا دو سال پس از ترک عادت، به تعویق بیفتد.

ارتودنسی پیشگیرانه در کودکان

مشکل کراس بایت در کودکان

کراس بایت های خلفی از جمله شایع ترین مال اکلوژن ها در دوره رشد دندان های شیری هستند. مکیدن های غیر تغذیه ای یکی از مهم ترین عوامل بروز کراس بایت قدامی در دوره رشد دندان های شیری هستند. پیامدهای عادات مکیدن روی اکلوژن به شدت و طول مدتی بستگی دارند که عادت وجود داشته است. در مطالعه ای که اخیراً روی دختر بچه های زیر ۳ سال سوئدی صورت گرفته است گزارش شده است که، اگر از والدین درخواست شود زمان قرار گرفتن پستانک در دهان کودک را کاهش دهند، احتمال کاهش خطر کراس بایت خلفی در کودکانی که پستانک می مکند وجود دارد.

ارتودنسی پیشگیرانه در کودکان

نهفتگی دندان های نیش فک بالا

دندان های نیش فک بالا به طور طبیعی، نسبت به دندان های مجاور خود، به صورت آپیکال رشد می کنند به همین دلیل راه درازی برای بیرون آمدن و رشد دارند. علاوه بر این، رشد آنها در مقایسه با دندان های مجاور خود دیرتر صورت می گیرد. به همین دلایل، اختلالات رشد در دندان های نیش فک بالا، از سایر دندان ها شایع تر هستند، غیر از دندان های مولر سوم (دندان های عقل). در اکثر موارد، دندان های نیش نهفته نسبت به قوس دندانی به صورت پالاتال بیرون می آیند. قرار گرفتن دندان های نیش به صورت پالاتال و فشردگی و نامرتبی دندان ها از مهم ترین عوامل خطری هستند که می توانند منجر به نهفتگی دندان های نیش فک بالا شوند.

الگوی رشد دندان های نیش فک بالا در جایی غیر عادی همیشه با خود خطراتی برای نهفتگی یا جذب دندان های مجاور به همراه داشته است. بنابراین، به منظور کاهش تعداد و شدت هر گونه پیچیدگی و مشکلات، و نیاز به درمان های ارتودنتیک بعدی، شناسایی زود هنگام و برداشتن موانع از سر راه رشد، به شدت مورد تأکید قرار گرفته اند. برای تشخیص وضعیت رشد دندان های نیش، روش های معاینات بالینی و تصاویر رادیوگرافی کمک کننده هستند.

رایج ترین درمان ها برای نهفتگی پالاتال دندان های نیش در کودکان و نوجوانان، جراحی برای برداشتن بافت روی آنها است. پس از این جراحی، درمان ارتودنسی با کمک ابزارهای ثابت انجام می شود. با این حال، کشیدن زود هنگام دندان های نیش شیری یکی از بهترین روش ها برای اصلاح مسیر رشد دندان های نیش دائمی است که در حال رشد در محلی غیر عادی هستند. این درمان اگر قبل از ۱۱ سالگی انجام شود، به احتمال زیاد موفقیت آمیز خواهد بود.

ارتودنسی پیشگیرانه در کودکان

مقایسه درمان زود هنگام و درمان با تأخیر

تحقیقات حاکی از این هستند که هر چه درمان ارتودنسی، البته درمان هایی که برای ترک عادت انجام می شوند، زودتر آغاز شوند، بیشتر می توان به تأثیرگذار بودن آنها امیدوار بود. بیمارانی که نیاز به کاهش اورجت دارند و باید قابلیت های لب ها بهبود پیدا نمایند، تا خطر حوادث تروماتیک برای دندان های برجسته جلوی دهان کاهش یابد، قطعاً نیاز به درمان دارند. در بیمارانی که مال اکلوژن اسکلتی کلاس ۲ دارند، برای دستیابی به نتایج دراز مدت، ارتودنسی مداخله گر زود هنگام به شدت توصیه می شود، در غیر این صورت، ممکن است جراحی نیاز باشد.

نکته مهم ارتودنسی کودکان

تلاش هایی که برای پیشگیری و تداخل زود هنگام ارتودنسی صورت می گیرند، عموماً در کاهش تأثیرات مخرب دندانی و اکلوژنی عادات مکیدن غیر تغذیه ای و نیز از دست رفتن زود هنگام دندان های مولر شیری، عموماً موفقیت آمیز هستند. پیشگیری و درمان زود هنگام کراس بایت فانکشنال و علائم و نشانه های رشد دندان نیش در جایی غیر عادی، به همین میزان موفقیت آمیز بوده است. در چنین مواردی، اسناد و تحقیقات، احتمال درمان کامل یا کاهش چشمگیر نیاز به درمان های ارتودنسی در دوره رشد دندان های دائم را، تأیید می کنند.