آفت دهان که تحت عنوان زخم های آفتی مکرر نیز شناخته می شود، یکی از شایع ترین ضایعات مخاطی دهان است که پزشکان و دندانپزشکان با آن مواجه می شوند. آفت اختلالی با منشاء ناشناخته است که ممکن است موجب بروز عوارض قابل توجهی شود. یک یا چند زخم گسسته، کم عمق، و دردناک در غشاء مخاطی دهانی غیر متصل قابل مشاهده است. زخم های تکی عموماً ۷ تا ۱۰ روز وجود دارند و بدون هیچ اسکاری (جای زخم) بهبود پیدا می کنند. زخم های بزرگتر ممکن است چند هفته تا چند ماه باقی بمانند و پس از بهبودی ممکن است جای زخم آنها باقی بماند.

علل بروز آفت دهان چیست؟

آفت های دهان معمولاً افراد بزرگسال را تحت تأثیر قرار می دهد، اما ممکن است گرایش خانوادگی داشته باشد. علت دقیق این بیماری ناشناخته است. عوامل متعددی وجود دارند که تصور می شود در گسترش آفت های دهان دخیل باشند. از جمله:

• سیستم ایمنی مشکل دار (در حال مبارزه با بیماری دیگر)
• برخی غذاهای خاص ممکن است موجب ظهور ضایعات شوند، مانند: قهوه، شکلات، پنیر، آجیل ها، مرکبات، گوجه ها.
• استرس
• ویروس ها و باکتری ها
• آسیب های فیزیکی و شیمیایی به دهان (شامل تکنیک بد مسواک زدن)
• رژیم غذایی بد
• برخی داروهای خاص
• گاز گرفتن داخل گونه
• مسواک زدن نامناسب
• اقدامات دندانپزشکی
• کمبود آهن، ویتامین B12 اسید فولیک، و روی
• تغییرات هورمونی
• حساسیت به غذاها و عفونت ها نیز مطرح شده اند

آفت دهان معمولاً در کودکان و نوجوانان ۱۰ تا ۱۹ ساله مشاهده می شود. در حدود یک سوم از کودکانی که تحت تأثیر قرار می گیرند، ضایعات به مدت یک سال پس از ظاهر شدن مجدداً ظهور پیدا می کنند. برخی زخم ها در کودکان کم سن (کمتر از ۱۰ سال) ممکن است با عفونت ویروسی خاصی ارتباط داشته باشند. در صورتی که متوجه زخم در دهان کودک خود شدید او را نزد پزشک یا دندانپزشک ببرید.

اطلاع داشتن از علت بروز آفت می تواند به پیشگیری از بروز مجدد آن کمک کند.

آفت دهان چه علائم و نشانه هایی دارد؟

در زیر به برخی از شایع ترین علائم آفت دهان می پردازیم. با این حال، هر فرد ممکن است تنها تعدادی از اسن علائم را داشته باشد:

• زخم های دردناک در دهان، معمولاً داخل لب ها، داخل گونه ها، یا روی زبان.
• روی زخم ها با یک لایه زرد رنگ پوشانده شده است و پایه قرمز رنگ دارند.
• در اکثر موارد هیچ تبی وجود ندارد.
• ضایعات معمولاً ظرف ۱۴ روز بهبود پیدا می کنند و تمایل به بازگشت دارند.

آفت ها به چند دسته تقسیم می شوند؟

آفت های دهان می توانند به سه دسته مختلف تقسیم شوند: آفت های کوچک، آفت های بزرگ، و آفت های هرپتی فرم. آفت های کوچک عموماً روی مخاط لب ها یا داخل بخش باکال لپ، نرم کام و کف دهان واقع شده اند. آنها می توانند تکی یا چندتایی باشند، و کوچک (کمتر از ۱ سانتی متر قطر) و نازک هستند. آفت های بزرگ بزرگتر هستند و زخم های عمیق تری را شامل می شوند. علاوه بر این، احتمال به جا ماندن جای زخم آفت های بزرگ پس از بهبودی بیشتر است. آفت های هرپتی فرم معمولاً از نظر ساختاری تعدادی بیشتری دارند و از نوع تاول هستند. بیماران مبتلا به آفت های خوش خیم نباید هیچ گونه علائم دیگری مانند تب، آدنوپاتی، علائم گوارشی، یا سایر علائم پوستی یا غشاء مخاطی داشته باشند.

آفت دهان چگونه تشخیص داده می شود؟

آفت دهان معمولاً بر اساس جمع آوری سوابق پزشکی کامل بیمار و معاینه فیزیکی بیمار تشخیص داده می شود. ضایعات منحصر بفرد هستند و معمولاً امکان می دهند تشخیص تنها بر اساس معاینات جسمی انجام شوند. علاوه بر این، ممکن است پزشک دستور انجام آزمایشات زیر را نیز بدهد تا هم به تأیید تشخیص کمک کنند و هم علل دیگر بروز آفت رد شوند:

• آزمایش خون
• نمونه برداری از ضایعات- برداشتن بخش کوچکی از بافت از ضایعه و بررسی میکروسکوپی آن.
• کشت ضایعات

هنگام ارزیابی بیماران مبتلا به افت های تکرار شونده، شرایط متعددی باید مد نظر قرار بگیرند. ملاحظه اولیه ای که باید در نظر گرفته شود آفت های خوش خیم در مقایسه با شرایط جدی تر، تمایل به کوچک ماندن دارند و محدود تر نیز می باشند. آفت های بزرگ می توانند با عفونت ویروسی نقص سیستم ایمنی انسانی (HIV) در ارتباط باشند. در صورت بزرگ بودن آفت، پزشک باید آزمایشات HIV را در نظر بگیرد.

آفت دهان چگونه درمان می شود؟

پزشک بر اساس موارد زیر یک روش درمان برای بیمار انتخاب می کند:

• سن بیمار، سلامت عمومی و سوابق پزشکی
• میزان بیماری
• میزان تحمل بیمار (کودک) برای برخی داروها، فرایندها، یا تراپی های خاص
• انتظارات برای دوره بیماری
• نظرات یا ترجیحات بیمار

هدف درمان برای استوماتیت آفتی کمک به کاهش وخامت علائم است. از آنجا که این نوعی عفونت ویروسی است، آنتی بیوتیک ها مؤثر نخواهند بود. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• افزایش مصرف مایعات (به عنوان مثال، آب، گاتورید، پدیالیت، و بستنی)
• استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن (موترین) برای هر گونه تب یا دردی. به کودکان زیر ۶ سال ایبوپروفن ندهید.
• بهداشت صحیح و مناسب دهان شامل دو مرتبه مسواک زدن در طول روز هر بار به مدت دو دقیقه (یا نظارت روی مسواک زدن کودکان)
• داروهای موضعی (برای کمک به کاهش درد ناشی از زخم ها)؛ روی لب های خشک وازلین استفاده کنید.
• دهانشویه های کلرهگزیدین گلوکونات (برای کمک به تسکین درد)؛ آب و نمک (نصف قاشق چایخوری نمک طعام را با ۱۰ میلی لیتر آب مخلوط کنید).

علاوه بر این، مهم است از خوردن غذاهای پر ادویه، پر نمک، و اسیدی، یا هر چیز دیگری که موجب تحریک بیشتر دهان شود خودداری نمایید.

نکات اصلی درباره تغذیه و رژیم غذایی

• ارتباط دو طرفه ای بینسلامت دهان، رژیم غذایی، و مواد مغذی وجود دارد. رژیم غذایی و مواد مغذی می توانند روی سلامت بافت های موجود داخل دهان تأثیر بگذارند؛ و سلات دهان روی مواد مغذی که مصرف می کنیم تأثیر می گذارند.
• مصرف قندها با افزایش خطر گسترش پوسیدگی های دندانی همراه بوده است.
• ماهیت پیچیده بیماری پریودنتال (لثه) باعث می شود بهسختی بتوان ارتباط آن را رژیم غذایی و مواد مغذی را مشخص نمود.
• مصرف مکرر غذاها و نوشیدنی های اسیدی با افزایش خطر ساییدگی فرسایشی دندان ها همراه است.

اهمیت رژیم غذایی

رژیم غذایی و مواد مغذی که مصرف می شوند تأثیر قابل توجهی روی سلامت دهان دارند، و می توانند گسترش و پیشرفت بیماری های دهانی و شرایطی مانند پوسیدگی، بیماری پریودنتال، فرسایش، و مشکلات دیگر را تحت تأثیر قرار دهد. گرچه مواد مغذی می توانند به عنوان مواد مغذی میکرو (ویتامین ها و مواد معدنی) و ماکرو (کربوهیدرات ها، پروتئین، و چربی) تعریف شوند، زیرا آنها به نیازهای تغذیه ای بدن مربوط می شود، اما تغذیه به غذاهای خاصی اشاره می کند که مصرف می شوند. ارتباطی که رژیم غذایی و تغذیه با سلامت دهان دارد دو طرفه است، زیرا اگز انسجام حفره دهان با مشکل مواجه شود، می تواند توانایی عملکردی فرد برای غذا خوردن را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

بر اساس فرضیات، عوامل تغذیه ای متعددی هستند که رو حفره دهان تأثیر می گذارند، از جمله مواد مغذی میکرو و ماکرو، ویتامین ها، ویژگی های pH، و نیز رفتاری که با نحوه مصرف آنها همراه است. علاوه بر این، عواملی مانند مرحله پیشرفت، شرایط پزشکی خاص، و نیز وضعیت اقتصادی اجتماعی ممکن است رژیم غذایی خاص و ملاحظات تغذیه ای را مشخص نمایند. برای مثال، افراد مسن تر، ممکن است از دست رفتن دندان ها، کاهش توانایی جویدن، و کاهش اشتها را تجربه کنند که ممکن است در عوض وضعیت تغذیه آنها را تحت تأثیر قرار دهد. یک مطالعه سیستمیک به بررسی ارتباط بین غذاهای مصرفی و سلامت دهان در افراد مسن پرداخت و دریافت که از دست رفتن دندان ها در گروه افراد مسن با تغییر در غذاهای مصرفی و کمبود مواد مغذی همراه است.

تاثیر رژیم غذایی بر پوسیدگی دندان

پوسیدگی های دندانی شایع ترین بیماری در سراسر دنیا می باشد. اصطلاح پوسیدگی دندان می تواند هم برای توصیف روند بیماری استفاده شود، و هم ضایعات پوسیده یا غیر پوسیده ای که در نتیجه روند بیماری شکل می گیرند. روند بیماری پوسیدگی دندان در نتیجه تشکیل بیوفیلم، ناشی از مصرف قند و شکر، چند عاملی، و پویا در مراحل دمینرالیزیشن (از بین رفتن مواد معدنی دندان) demineralization و معدنی سازی مجدد remineralization  بافت های سخت دندان است.

ارتباط بین پوسیدگی ها و کربوهیدرات ها به خوبی قابل درک است؛ مواد معدنی بافت های سخت دندان توسط اسیدهایی که باکتری های موجود در بیوفیلم (پلاک های دندانی) تولید می شوند از بین می روند. این باکتری ها از کربوهیدرات های موجود در رژیم غذایی تغذیه می کنند. بویژه، پس از مصرف کربوهیدرات ها، کاهش سریع pH (تا ۵/۵ یا کمتر) در بیوفیلم روی دندان ها اتفاق می افتد. این پایین آمدن pH می تواند روی تعادل میکروب های موجود در بیوفیلم نیز تأثیر داشته باشد به نحوی که نسبت گونه های بیوفیلم اسیدی افزایش پیدا می کند، و از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان ها افزایش پیدا می کند. بنابراین مصرف کربوهیدرات ها یک عامل تغذیه ای مهم در گسترش پوسیدگی های دندانی است.

انواع کربوهیدرات ها

ارتباط بین کربوهیدارت ها و پوسیدگی های دندانی به نوع کربوهیدراتی (قند یا نشاسته) که مصرف می شود نیز بستگی دارد زیرا احتمال اینکه یک کربوهیدرات خاص عامل پوسیدگی باشد (به این معنا که موجب گسترش پوسیدگی دندان ها شود) به میزان متابولیزه شدن مؤثر آن توسط باکتری هایی بستگی دارد که آن را تخمیر می کنند. بویژه تصور می شود قندها مهم ترین عامل گسترش پوسیدگی دندان ها باشند. اصطلاح قند آزاد همه قندهایی را شامل می شود که به غذاها و نوشیدنی ها افزوده می شوند، و نیز قندهایی که به صورت طبیعی در آبمیوه ها و کنسانتره ها، عسل، و نیز شربت های طبیعی وجود دارد.

روی هم رفته، قندهای طبیعی و آزاد (مانند ساکاروز، گلوکز، فروکتوز) از جمله عوامل اصلی ضروری در گسترش پوسیدگی ها تلقی می شوند. ساکاروز، یک دیساکارید از گلوکز و فروکتوز، قندی است که بیشترین پوسیدگی را بوجود می آورد. ساکاروز مانند یک ماده غیر فعال زمینه ای برای سنتز پلی ساکارید درون- و بیرون- سلولی در پلاک های دندانی عمل می کند. علاوه بر این، نشانه داده شده است که پلاک های دندانی که در حضور ساکاروز شکل گرفته اند حاوی غلظت کمتر کلسیم، فسفات غیر ارگانیک، و فلوراید هستند که یون های لازم برای معدنی سازی مجدد مینا و عاج دندان می باشند. ساکاروز و مونوساکاریدهای تشکیل دهنده آن، گلوکز و فروکتوز، نیز بیشتر از نشاسته عامل پوسیدگی هستند زیرا آنها سریع تر وارد روند گلیکولیز (تجزیه مواد قندی) می شوند و منجر به کاهش چشمگیر pH می شود. گرچه لاکتوز نیز نوعی قند است، اما کمتر از ساکاروز، فروکتوز، و گلوکز عامل پوسیدگی است زیرا تجزیه و تخمیر آنها pH را کمتر کاهش می دهد.

مقدار و تعداد دفعات مصرف قند ها

علاوه بر نوع قندی که مصرف می شود، مقداری که مصرف می شود نیز ممکن است روی گسترش پوسیدگی ها تأثیر داشته باشد. در مطالعه سیستمیکی که به بررسی تأثیر مصرف قند آزاد روی پوسیدگی های دندانی پرداخته است، مشخص شد ارتباط ثابتی وجود دارد بین مصرف قند و گسترش پوسیدگی دندان ها؛ در افرادی که مصرف قند آزاد بیشتر از ۱۰% کل انرژی دریافتی آنها بود، در مقایسه با افرادی که مصرف قند آزاد آنها کمتر ا ۱۰% بود، بروز پوسیدگی دندان ها بیشتر مشاهده شده بود. این بررسی ها باعث شد سازمان جهانی بهداشت (WHO) دستورالعمل های خود در خصوص دریافت قندها را تغییر دهد، و توصیه کند افراد مصرف قند خود را به کمتر از ۱۰% انرژی دریافتی برسانند، و کاهش به کمتر از ۵% از را پیشنهاد دهد.

تعداد دفعاتی که قندهای آزاد مصرف می شوند نیز ممکن است در گسترش پوسیدگی دندان ها نقش داشته باشند. بر اساس فرضیات، افزایش دفعات مصرف قند و افزودن میان وعده های بین وعده های غذایی در پیش بینی خطرات پوسیدگی های دندانی بیشتر از کل قند مصرفی اهمیت دارند. دلیل منطقی که برای این فرضیه وجود دارد این است که پس از مصرف قند، حدود ۳۰ دقیقه طول می کشد تا pH کاهش یابد، بنابراین مصرف اضافی قند در آن دوره ۳۰ دقیقه ای کم ضررتر از مصرف قند اضافی بعد از ۳۰ دقیقه است.

با این حال، به سختی می توان سهم نسبی مقدار قند مصرفی و تعداد دفعات مصرف قند را در خطر پوسیدگی های دندانی مشخص نمود، با توجه به اینکه هر دو رابطه زیادی با یکدیگر دارند.

مطالعه سیستمیکی که در بالا به آن اشاره شد، اطلاعاتی را ارائه نموده است که ارتباط بین مصرف قند و یا خوردن میان وعده را با گسترش پوسیدگی های دندانی حمایت می کند. گرچه شواهدی بر علیت وجود ندارد، اما این بررسی های آنها در یافته هایشان این نکته ثابت را دارند که افزایش مصرف قند آزاد با افزایش خطر پوسیدگی همراه است. تحقیقاتی در حال انجام هستند برای مشخص نمودن راهکارهایی برای کاهش مصرف نوشیدنی های شیرین شده با قند (SSB ها)، زیرا آنها سهم چشمگیری در مصرف قندهای آزاد دارند. قرار دادن مالیات بر SSBها یک راهکار امتحان شده است؛ مطالعات حاکی از این هستند که قرار دادن مالیات بر SSBها می تواند مصرف SSBها، بروز پوسیدگی های دندانی، هزینه های مربوط به پوسیدگی را کاهش دهند.

پوسیدگی های زود هنگام دوران کودکی ECC عبارت است از وجود یک یا چند دندان پوسیده، از دست رفته، یا پر شده در کودکان زیر ۶ سال. ECC پیش از این به سندروم “پوسیدگی شیشه شیر” اشاره داشت و اساساً در نتیجه قرار گرفتن طولانی مدت مینای دندان در معرض مایعات شیرین شده است که موجب پوسیدگی دندان ها در کودکان کوچک می شود. برای پرداختن به ECC هم آکادمی تغذیه و رژیم غذایی و هم آکادمی آمریکایی دندانپزشکی کودکان، راهنمایی برای محدود کردن مصرف آبمیوه توسط نوزادان و کودکان نوپا منتشر کرده اند.

محدود کردن دریافت یا دسترسی به غذا می تواند تأثیر منفی روی مصرف میوه ها و سبزیجات، گوشت بدون چربی، غلات کامل، و لبنیات داشته باشد. این مصرف ناکافی غذاهای غنی از مواد مغذی همراه با آگاهی کمتر از سلامت، و دسترسی محدود به مراقبت های بهداشتی دهان می توانند جمعیت کم درآمد را در معرض خطر پوسیدگی و سایر بیماری های دهان و دندان قرار دهند.

توصیه شده است که غذاهایی مانند شیر و فراورده های لبنی، سیب ها، قره قاط، چای، و خوراکی های حاوی فیبر بالا دارای خاصیت ضد پوسیدگی هستند (به عنوان مثال، جلوگیری از گسترش پوسیدگی)، اما بررسی های دقیق تری نیاز هستند. فرض بر این است که، کلسیم موجود در محصولات لبنی با محدودکردن اشباع شدن مینای دندان در طی اسیدزایی، برخی از خصوصیات پوسیدگی لاکتوز را جبران می کند. همانطور که در بالا اشاره شد، تخمیر لاکتوز در مقایسه با سایر قندهای ساده، بعلاوه موجب کاهش pH کمتری می شود. اطلاعات حاصل از بررسی ارتباط بین مصرف شیر و پوسیدگی دندان ها نشان می دهد که مصرف شیر، خطر پوسیدگی را افزایش نمی دهد و ممکن است در واقع آن را کاهش دهد.

برخی مطالعات نشان می دهند که الکلهای قندی مانند زایلیتول و سوربیتول که در آدامس ها به عنوان شیرین کننده های مصنوعی استفاده می شوند، ممکن است اثرات پریواستاتیک داشته باشند، اما یافته های کلی مبهم می باشند. مکانیزم های فرضی که با آنها زایلیتول ممکن است خطر پوسیدگی را کاهش دهد، شامل قرار دادن جایگزینی ساده برای کروهیدرات های قابل تخمیر، کاهش پتانسیل اسیدزایی، مهار رشد استرپتوکوک موتانس، (باکتری های پلاک که با از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان ها ارتباط دارند)، یا تنها افزایش جریان بزاق (بویژه در مورد آدامس های بدون قند) است.

گرچه آدامس های شیرین شده فاقد قند برای استفاده در برچسب پذیرش انجمن دندانپزشکان آمریکا ADA واجد شرایط است، اما ADA هیچ سیاستی در مورد استفاده از زایلیتول برای پیشگیری از پوسیدگی ندارد. گزارش شورای تخصصی امور علمی انجمن پیشگیری از پوسیدگی های غیر فلورایده به این نتیجه رسیده اند که شواهد مبنی بر مزایای زایلیتول به عنوان یک درمان کمکی در کودکان و افراد بزرگسالی که در معرض خطر بالای گسترش پوسیدگی قرار دارند، از کیفیت پایینی برخوردار می باشند.

ویتامین D

ویتامین D روی تنظیم متابولیسم کلسیم و فسفات تأثیر می گذارد. طبق برخی مطالعات مشاهده ای، دریافت مقدار بیشتری ویتامین D قبل از تولد، و سطوح ویتامین D سرم قبل از تولد، می توانند با کاهش خطر پوسیدگی دندان در کودکان و نوزادان همراه باشند. گزارش قبلی و نیز یک مطالعه مقطعی نشان می دهند که ارتباطی وجود دارد بین پوسیدگی های دندانی و سطوح پایین تر سرم ویتامین D در کودکان.

بیماری پریودنتال (لثه)

آکادمی پریودنتولوژی (مطالعه و بررسی لثه و بافت های اطراف دندان) آمریکا “پریودنتیت” را چنین را تعریف می کند “التهاب بافت های پریودنتال (اطراف دندان) که منجر به از دست رفتن پیوند بالینی لثه و دندان، تحلیل استخوان آلوئولار، و تشکیل پاکت (فاصله های بین دندان ها و لثه ها) پریودنتال می شود”. علت بروز این مشکل وجود میکروارگانیسم های خاص در پاک دندان و واکنش بیش از حد میزبان به این چالش باکتریایی است، که در نتیجه باعث تخریب تدریجی سیستم حمایت کننده دندان (به عنوان مثال لثه، الیافت پریودنتال لیگامان، و استخوان آلوئولار) می شود. تأثیر وضعیت تغذیه بر واکنش ایمنی بدن ممکن است موجب ایجاد تغییر در عواملی شود که مدیریت بیماری پریودنتال را تحت تأثیر قرار می دهند؛ با این حال، طبیعت چند عاملی بودن بیماری پریودنتال و وضعیت تغذیه باعث می شود به سختی بتوان چنین تأثیراتی را مشخص نمود.

در مقایسه با پوسیدگی های دندانی، مطالعات کمتری به ارتباط بین تغذیه و بیماری پریودنتال پرداخته اند. مطالعات موجود که تغذیه را به بیماری پریودنتال ربط می دهند اساساً روی مصرف چربی ها و ریز مغذی های مختلف تمرکز داشته اند. با این حال، دو مطالعه سیستمیک مروری که به بررسی نقش مواد معدنی تغذیه ای و چربی ها روی بروز، وخامت، پیشرفت، و درمان بیماری پریودنتال پرداخته بودند، شواهد کافی برای هیچ گونه ارتباطی پیدا نکردند.

ساییدگی و خوردگی دندان ها

فرسایش دندان ها از نظر بالینی به این صورت تعریف می شود “از دست رفتن تدریجی و بازگشت ناپذیر بافت سخت دندان در نتیجه فرایندهای شمیایی انحلال اسید که باکتری ها را شامل نمی شود”، و گرچه رفلاکس اسید و برخی داروها می توانند با ساییدگی فرساینده دندان ها ارتباط داشته باشد، اما قابل توجه ترین منشاء اسید برای فرسایش دندانها رژیم غذایی است. بویژه، دفعات مصرف، الگوهای مصرف، و مدت زمان تماس با خوراکی ها و نوشیدنی های اسیدی ساییدگی فرساینده دندان ها را تحت تأثیر قرار می دهد. با این حال،  pH به تنهایی تنها عامل تأثیر گذار روی میزان فرساینده بودن خوراکی/ نوشیدنی نمی باشد. pH و ظرفیت بافری، در مجموع میزان فرسایش یک غذا یا نوشیدنی را تعیین می کند. ماست، به عنوان مثال، pH در حدود ۴ دارد، اما فرساینده تلقی نمی شود زیرا حاوی مقادیر زیادی کلسیم است، که به عنوان یک بافر عمل می کند.

در یک تجزیه و تحلیل متا که در سال ۲۰۱۲ انجام شد مشخص شد که نوشابه ها و قرص های جویدنی ویتامین C هر دو با فرسایش تدریجی دندان ها همراه بودند در حالی که آبمیوه ها، نوشیدنی های انرژی زا، شیر، و ماست این ویژگی را ندارند. این تا حدودی در تناقض با تجزیه و تحلیل متا است که در سال ۲۰۱۵ انجام شده بود و دریافته بودند که نوشابه ها و میان وعده های اسیدی، همینطور آبمیوه ها، احتمال افزایش فرسایش دندان ها را در کودکان افزایش می دهند؛ و بعلاوه، دریافتند که مصرف شیر و ماست با کاهش بروز فرسایش دندان ها همراه است.

علاوه بر این، فرسایش دندان ها ممکن است در نتیجه عوامال داخلی مانند اسید معده در افرادی بروز پیدا کند که دچار بیماری بازگشت اسید معده به مری (GERD) هستند یا افرادی که مکرراً استفراق می کنند. در مقایسه با فرسایشی که در نتیجه عوامل خارجی (مانند عوامل تغذیه ای) بروز پیدا می کند، که عموماً سطوح جلویی و اکلوزال دندان ها را تحت تأثیر قرار می دهد، فرسایشی که در نتیجه اسید معده اتفاق می افتد اساساً روی سطوح پالاتال و اکلوزال دندان های قدامی و نیز روی سطوح باکال و اکلوزال دندان های فک پایین اتفاق می افتد.

مصرف کلسیم

کلسیم ماده معدنی است که در بسیاری از مواد غذایی وجود دارد، و برای تشکیل و حفظ استخوان ها و دندان هایی سالم ضروری است، از جمله هیدروکسی آپاتیت، ماده معدنی اصلی کلسیم که درون استخوان و مینای دندان وجود دارد.کلسیمی که در رژیم غذایی وجود دارد از طریق روده جذب جریان خون می شود. منشاء این کلسیم شیر انسان یا شیر حیوان و فراورده های لبنی (مانند پنیر و ماست) یا غذاهای غنی شده با کلسیم هستند. در دستورالعمل رژیم غذایی که در سال های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ برای آمریکایی ها منتشر شد، به عنوان مقدار توصیه شده رژیم غذایی (RDA)، مصرف روزانه ۷۰۰ میلی گرم کلسیم در روز برای کودکان ۱ تا ۳ ساله و ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم در روز برای کودکان ۴ تا ۸ ساله توصیه می شود.

در ایالات متحده آمریکا، تخمین زده شده است که ۷۲ درصد از کلسیم دریافتی از طریق مصرف لبنیات و محصولاتی دریافت می شود که به آنها لبنیات افزوده شده است. انواع مختلفی از گزینه های جایگزین شیر بر پایه گیاهی، از جمله محصولاتی که با سویا، بلغور بادام، آجیل، سیب زمینی، بذر کتان، یا شاهدانه تهیه می شوند، روز به روز بخش بیشتری از بازار مصرف را به خود اختصاص می دهند. بسیاری از آنها به شکل غنی شده با یک یا چند ماده مغذی، اغلب شامل کلسیم، وجود دارند. با این حال، گزارش فنی از سازمان های ملی بهداشت و تغذیه به این صورت نتیجه می گیرد که نوشیدنی های شیرهای گیاهی/ غیر لبنی تا ۱۲ ماهگی توصیه نمی شوند؛ و اینکه نوشیدنی های شیرهای گیاهی شیرین نشده/ غیر لبنی غیر از شیر سویا برای مصرف انحصاری به جای شیر لبنی توصیه نمی شوند.

دیگر شرایط سلامت دهان

سرطان های دهان و Oropharyngeal

به استثناء مصرف زیاد الکل، که با افزایش خطر ابتلا به سرطان دهان همراه است، غیر از یافته های کلی، هیچ ارتباط مستقیمی بین رژیم غذایی و خطر سرطان های دهان و oropharyngeal پیدا نشده است. در صورتی که این موضوع با آنچه در مورد سایر سرطان های مشاهده می شود سازگار باشد، مصرف میوه ها و سبزیجات ممکن است محافظت کننده باشد. تحقیقات حاکی از این هستند که افزایش مصرف میوه ها و سبزیجات با کاهش خطر ابتلا به سرطان های دهان همراه هستند، و مطالعه دیگری نشان داد که مقدار کل میوه و سبزیجات مصرفی با کاهش سرطان های سر و گردن همراه است.

آفت های دهان

کمبود مطالعات دقیق در مورد بررسی نقش رژیم غذایی در مدیریت استوماتیت آفتی تکرار شونده (RAS) وجود دارد، که تحت عنوان آفت شناخته می شود. محرک های غذایی گزارش شده شامل مواد سخت، اسیدی، و نمکی، و همچنین نوشیدنی های الکلی و گازدار است. مطالعات اولیه نشان می دهند که کمبود روی در افرادی که RAS دارند بیشتر از افراد سالمی است که RSA ندارند، و مکمل روی باعث بهبود RSA در افرادی می شود که کمبود روی دارند.

زروستومیا یا خشکی دهان

زروستومیا یا خشکی دهان و تأثیرات آن روی سلامت دهان و کیفیت کلی زندگی ممکن است با عوامل تغذیه ای مانند غذاهای خشک و اسیدی، کافئین، و الکل تشدید شود.

تانگ تراست یا بایت معکوس چیست؟

تانگ تراست زمانی ظاهر می شود که زبان داخل دهان فشار زیادی رو به جلو وارد می کند، و منجر به بروز شرایط ارتودنتیک غیر عادی به نام “اپن بایت” می شود.

این وضعیت بیشتر در کودکان شایع است. اینمشکل علل مختلفی می تواند داشته باشد، از جمله:

• عادت بلع غلط
• آلرژی ها
• داشتن گره زبانی

تانگ تراست در کودکان

در کودکانی که از سینه مادر یا با شیشه شیر تغذیه می شوند، تانگ تراست طبیعی است. با بزرگتر شدن کودک، الگوی بلع و گفتار او نیز به طور طبیعی تغییر می کند.

با این حال، برخی از انواع سری های شیشه شیرها – و نیز استفاده طولانی مدت از بطری- می تواند منجر به تانگ تراست غیر عادی شود که تا پس از دوران نوزادی و اوایل دورات کودکی ادامه پیدا می کند.

علل احتمالی متعدد دیگری برای تانگ تراست وجود دارند که در نوزادی آغاز می شوند. برخی از این علل عبارتند از:

• عادات مکیدن طولانی مدت که حرکات زبان را تحت تأثیر قرار می دهد، مانند مکیدن انگشت، شست، یا زبان.
• آلرژی های همراه با تورم مزمن لوزه ها یا آدنوئیدها.
• گره زبانی، که در آن یک دسته بافت زیر زبان محکم یا کوتاه است.
• الگوی بلع که تحت عنوان بلع معکوس شناخته می شود.

در کودکان، تانگ تراست زمانی مشهود است که حرکات رو به جلوی زبان در طول بلعیدن و حرف زدن خیلی زیاد هستند. اغلب، زبان داخل دهان تمایل رو به جلو دارد. گاهی اوقات، زبان به سمت عقب دهان فشار وارد می کند.

تانگ تراست تعدادی علائم مشهود دارد که در کودکانی ظاهر می شوند که این الگو در آنها شکل گرفته است. این علائم عبارتند از:

• زبان بین دندان ها قابل مشاهده است. نوک زبان از بین دندان ها بیرون است، خواه کودک در حال حرف زدن باشد، در حال بلع باشد، یا در حال حرف زدن باشد.
• تنفس از راه دهان.
• ناتوانی در کامل بستن لب ها. این می تواند به علت ناهنجاری های ساختاری یا عادت باشد.
• اپن بایت. اپن بایت زمانی اتفاق می افتد که دندان های جلو هنگامی که دهان بسته است با یکدیگر تماس پیدا نمی کنند.
• غذا خوردن آهسته، سریع، یا نامرتب.
• مشکلات گفتاری. نوک زبانی ادا کردن حروف “س” و “ز” شایع است.

تانگ تراست در افراد بزرگسال

افراد ممکن است در نتیجه عدم درمان عادات یا مشکلات دوران کودکی، تانگ تراست را تا دوران بزرگسالی نیز با خود داشته باشند.

اگر شما فرد بزرگسالی با مشکل تانگ تراست هستید، ممکن است مشکل شما در نتیجه وجود آلرژی های مزمن، یا تورم لوزه ها یا زبان سوم بروز پیدا کرده باشد. استرس نیز ممکن است نقش داشته باشد.

گزارش هایی وجود دارد مبنی بر اینکه تانگ تراست در آینده در طول زندگی بوجود آمده است، اما چندان شایع نیست.

علائم و نشانه های تانگ تراست در افراد بزرگسال شبیه این علائم در کودکان هستند. برخی علائم و نشانه ها، مانند غذا خوردن نامرتب، بعید است ظاهر شوند. ممکن است افراد در طول خواب زبان خود را رو به جلو فشار دهند.

علاوه بر علائمی که در بالا فهرست شدند، فرد بزرگسالی که تانگ تراست دارد، احتمالاً به دلیل ناتوانی در بستن دهان خود و نداشتن بلع عادی، ساختار و ظاهر چهره او دراز و کشیده شده است.

ممکن است زبان او بزرگتر از حد معمول شده باشد. علاوه بر این، اپن بایتی که در نتیجه تانگ تراست بروز پیدا می کند می تواند هنگام غذا خوردن مشکل ایجاد کند. اگر دندان های جلو به درستی روی یکدیگر قرار نگیرند، گاز زدن برخی غذاهای خاص می تواند ناراحت کننده باشد.

علاوه بر این، فرد ممکن است نتواند برخی خوراکی ها را با دندان های جلوی خود گاز بزند، مانند کاهو، یا گوشت. در عوض، ممکن است غذا از فاصله بین دندان ها بیرون بریزد.

تانگ تراست چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشکان با تخصص های مختلف می توانند تانگ تراست را تشخیص دهند، از جمله:

• پزشک عمومی
• پزشک کودکان
• آسیب شناسان زبان گفتاری
• دندانپزشکان
• ارتودنتیست ها

شما یا پزشک کودکتان می توانید نحوه حرف زدن یا بلعیدن کودک را مشاهده کنید.

برخی پزشکان ممکن است الگوی بلع را با نگه داشتن لب پایین بررسی کنند تا ببینند کودک شما عمل بلع را چگونه انجام می دهد. مخصوصاً پزشک شما می خواهد ببیند زبان هنگام بلع کجا قرار می گیرد.

در یک معاینه کامل تانگ تراست، ممکن است دیگر متخصصان دیگری نیز دخیل باشند.

برای مثال، ممکن است تشخیص اولیه توسط پزشک عمومی انجام شود. اما پس از آن، ممکن است لازم باشد متخصص آسیب شناسی زبان گفتاری، ارتودنتیست، متخصص گوش و حلق و بینی، و متخصص گوارش نیز ارزیابی هایی را انجام دهند.

آیا تانگ تراست می تواند منجر به بروز مشکلات دیگر شود؟

در صورتی که تانگ تراست درمان نشود، می تواند باعث بد شکلی دندان ها شود.

وقتی زبان به پشت دندان ها فشار وارد می کند، این فشار می تواند باعث شود دندان های جلو رو به بیرون حرکت کنند. این منجر به ایجاد فاصله بین دندان ها یا اپن بایت بین دندان های وسطی فک های بالا و پایین می شود.

اگر تانگ تراست درمان نشده باقی بماند می تواند باعث بروز آسیب های دراز مدت به گفتار شود، مانند نوک زبانی ادا کردن برخی حروف خاص. علاوه بر این، باعث می شود شکل صورت شما کشیده تر به نظر برسد و زبان شما از بین دندان ها بیرون بزند.

تانگ تراست چگونه درمان می شود؟

درمان تانگ تراست به نظر می رسد برای کودکان و افراد بزرگسال شبیه یکدیگر باشد.

تنها استثناء استفادخ از نوعی ابزار ارتودنسی به نام “قفس زبان” tongue crib روی سقف دهان کودک است. این ابزار اپن بایت را اصلاح می کند. در برخی موارد، افراد بزرگسال نیز تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند.

به طور کلی، ابزارهای ارتودنسی می توانند درمان خوبی ارائه دهند. با دندانپزشک و ارتودنتیست کودک خود مشورت کنید تا بهترین روش درمان را بیابید.

گاهی اوقات درمان پیشنهادی میولوژی دهانی است. این یک روش درمان مداوم رایج است که جای لب ها، فک، و زبان را اصلاح می کند.

این درمان به عادات بلع نیز می پردازد. اصلاحاتی که بدون درمان مداوم برای اپن بایت صورت می گیرند، مشاهده شده است که به مرور زمان خودشان را نیز معکوس کنند.

پزشک شما ممکن است پرداختن به درمان مشکلات بینی، آلرژی ها، یا مشکلات تنفسی که ممکن است در تانگ تراست شما یا کودک شما نقش داشته باشد را توصیه کند. مشکلات تنفسی باید برای درمان بلع برطرف شوند تا موفقیت آمیز باشند.

علاوه بر درمان بلع، ممکن است گفتار درمانی نیز لازم باشد تا هر گونه مشکلاتی که در نتیجه تانگ تراست بوجود آمده اند اصلاح شوند.

تانگ تراست با دنبال کردن مداوم توصیه های درمانی هفتگی، ممکن است به مرور زمان درمان شوند.

اگر شما یا فرزندتان بیماری زمینه ای دارید که به تانگ تراست ارتباط داشته باشد یا موجب بروز آن شده باشد، برای آن بیماری های خاص نیز درمان دریافت خواهید کرد.

تانگ تراست یک شرایط کاملاً قابل درمان است. بهبودی کامل در صورتی می تواند حاصل شود که به دنبال درمان درست و مناسب باشید.

آیا با وجود روکش یا ونیر روی دندان می توان ارتودنسی انجام داد؟

این پرسش بسیار شایعی است که بیمارانی که به ارتودنتیست ها مراجعه می کنند مطرح می کنند.

این یک سوء تفاهم یا سوء برداشت است که افرادی که ترمیم هایی مانند روکش های دندانی یا ونیر یا حتی دندان پر شده دارند نمی توانند از بریس های ارتودنسی استفاده کنند. این اصلاً حقیقت ندارد، و کاملاً ممکن است که بتوان بریس های ارتودنسی را روی روکش ها یا ونیرهای دندانی قرار داد. به طور کلی برای درمان ارتودنسی سه گزینه وجود دارند:

• بریس های ثابت روی سطح جلوی دندان ها
• بریس های ثابت روی سطح داخلی دندان ها
• بریس های متحرک.

 

بهترین نوع درمان ارتودنسی برای دندان هایی که روکش یا ونیر دارند کدام است؟

به صورت ایده آل، اگر بتوان از قرار دادن براکت های ارتودنسی روی روکش ها یا ونیرهای دندانی پرهیز کرد ما نیز ترجیح می دهیم این کار را انجام ندهیم. انتخاب ایده آل بریس های متحرکی مانند اینویزیلاین است. با این حال، اینویزیلاین روی هم رفته به اندازه براکت ها دقیق عمل نمی کند، بنابراین اگر بریس های ثابت به شما توصیه شده اند، ما روش هایی برای چسباندن براکت های ثابت روی روکش ها، ونیرها و دندان های پر شده داریم.

 

آیا روکش، ونیر، یا پر شدگی دندان با قرار گرفتن براکت روی آنها آسیب می بینند؟

در صورتی که ونیر یا پر شدگی دندان شما سالم باشد، انجام درمان ارتودنسی هیچ آسیبی به آنها وارد نخواهد کرد. ما از تکنیک های دقیقی برای چسباندن براکت ها به روکش ها یا ونیرهای دندانی استفاده می کنیم و در انتهای درمان، براکت ها با دقت برداشته خواهند شد تا از بروز هر گونه آسیب ناخواسته ای به ترمیم دندانی پیشگیری شود.

آیا لازم است پس از درمان ارتودنسی روکش، ونیر، یا پر شدگی دندان تعویض شود؟

به طور کلی، اگر ترمیم دندانی شما سالم باشد و از نظر زیبایی هیچ مشکلی نداشته باشد، پس از برداشتن براکت ها نیاز به تعویض نخواهد داشت. برخی بیمارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند پس از اتمام درمان خود روکش ها یا ونیرهایی دارند که بویژه از نظر ظاهری زیبا نیستند و بنابراین خواستار تعویض آنها نیز هستند. برخی ارتودنتیست ها سفید کردن دندان ها را برای همه بیماران خود انجام می دهند و توصیه می کنند ابتدا دندان های طبیعی سفید شوند سپس روکش ها یا ونیرهای جدید روی دندان ها قرار بگیرند تا با دندان های طبیعی شما که اکنون سفیدتر هستند بیشتر تطبیق داشته باشند. طراحی لبخند خوب و قالب گیری های تشخیصی هنگام تعویض روکش ها و ونیرهای موجود برای لبخند زیبای طبیعی ضروری است.

اگر دندانی قبلاً تحت درمان ریشه قرار گرفته باشد می توان درمان ارتودنسی انجام داد؟

دندان هایی که قبلاً تحت درمان ارتودنسی قرار گرفته اند معمولاً می توانند به خوبی با درمان ارتودنسی جابجا شوند. گرچه دندان ضرورتاً از درون حیات خود را از دست داده است، ما در حقیقت در حال جابجا کردن بیرون ریشه دندان داخل استخوان هستیم. اگر درمان ارتودنسی خود را شروع نکرده اید، توصیه می کنیم پس از انجام فرایند درمان ریشه و قبل از دریافت بریس ها یا اینویزیلاین ۱ تا ۲ ماه صبر کنید تا به دندان شما فرصت کافی داده شود تا بهبود پیدا کند.

 

آیا در طول درمان ارتودنسی می توان درمان ریشه انجام داد؟

اگر تحت درمان ارتودنسی قرار دارید و نیاز دارید درمان ریشه انجام دهید، حتماً به ارتودنتیست خود اطلاع دهید و به هیچ عنوان مشکل آفرین نخواهد بود. تنها کاری که لازم است انجام دهید این است که ارتودنتیست براکت روی دندانی که نیاز به درمان ریشه دارد را بردارد تا دندانپزشک بتواند درمان لازم را روی آن انجام دهد. وقتی درمان ریشه انجام شد، هیچ مسئله ای برای جابجایی این نوع دندان ها بوجود نخواهد آمد. بنابراین، در صورت بروز، هیچ مشکلی بوجود نخواهد آورد. خوشبختانه، از آنجا که درمان ریشه تنها یک دندان را هدف قرار می دهد، تنها با برداشتن براکت روی آن دندان، دندانپزشک امکان دسترسی کامل برای حل مشکلات را خواهد داشت. در برخی موارد، ممکن است حتی نیاز به برداشتن براکت براس انجام درمان نیز نباشد.

مشورت با دندانپزشک

برخی افراد فکر می کنند ارتودنتیست می تواند جای دندانپزشک آنها را نیز پر کند. در طول درمان ارتودنسی، باید پیوسته و به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا بدانید دقیقاً سلامت دندان های شما چه وضعی دارد. گرچه امکان انجام برخی از دیگر فرایندهای دندانپزشکی در حالی که براکت ها روی دندان های شما هستند وجود دارد، اما این موقعیت ایده آل نیست. به دندانپزشک مراجعه کنید و استراتژی هایی که به شما پیشنهاد می دهد را کاملاً به کار ببندید. پاکسازی های تخصصی توسط دندانپزشک نیز راهی فوق العاده برای حفظ سلامت دندان ها است زیرا آنها متخصص حفظ سلامت دندان ها هستند.

رعایت نکات مهم برای بهداشت دهان و دندان

پرهیز از مشکلاتی که برای سلامت دندان ها بروز پیدا می کنند ایده آل ترین موقعیت ممکن است. به جای آنکه نگران این باشید که آیا با وجود براکت ها درمان برای شما عمل خواهد کرد یا خیر، چرا به طور منظم از آنها مراقبت نکنید تا از بروز مشکلات در درجه اول پرهیز نکنید؟

پنج نکته ساده برای سالم نگهداشتن دندان ها عبارتند از:

• مسواک زدن صبح و شب ها
• نخ دندان کشیدن روزانه
• استفاده روزانه از دهانشویه
• پرهیز از غذاهای شیرین
• پر هیز از غذاهای سفت

اگر همواره این عادات را حفظ کنید، برای تمام عمر دندان هایی سالم خواهید داشت! با این حال، برای برخی افراد حتی تمیز نگه داشتن دندان ها نیز همیشه عملی نیست. به همین دلیل اینقدر اهمیت دارد که به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید دندان های شما تا جای ممکن سالم و تمیز هستند.